Quá nhiều vướng mắc cần giải quyết
Ban Đô thị HĐND TP.Hà Nội cho biết, khảo sát một số quận, huyện cho thấy, bất cập trong công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt là việc xây dựng định mức, đơn giá, giá dịch vụ, lựa chọn nhà thầu và việc thực hiện thanh, quyết toán gói thầu lĩnh vực vệ sinh môi trường (VSMT). Đơn cử như Quyết định 6841 ngày 13.12.2016 của UBND TP được áp dụng cho các gói thầu duy trì VSMT từ năm 2017 đến nay không phù hợp.
Tiếp đến, giá dịch vụ VSMT tại nông thôn quy định 3.000 đồng/nhân khẩu chưa đủ cân đối kinh phí chi trả công tác duy trì VSMT; chưa công bằng giữa hộ ở ngõ trên 2m (đơn vị cung ứng thu gom trực tiếp) với hộ ngõ dưới 2m (hộ phải tự thu gom).
Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho rằng: Mức thu giá dịch vụ VSMT ở các quận 6.000 đồng nhưng ở huyện chỉ 3.000 đồng/nhân khẩu, trong khi địa bàn huyện rộng, ngõ xóm dân cư cách xa nhau nên mức giá chênh lệch như vậy không hợp lý.
Theo Chủ tịch UBND huyện Thường Tín Kiều Xuân Huy, lượng công việc duy trì vệ sinh ngõ, xóm 2m trở lên trong hồ sơ thầu tại huyện chỉ đạt 36% khối lượng thực tế thực hiện; ngõ dưới 2m không được tính vào khối lượng mời thầu nhưng vẫn phải thu gom rác để đảm bảo VSMT.
Còn Phòng Quản lý đô thị huyện Ứng Hòa, Hà Nội cho rằng, địa bàn rộng, dân cư thưa, người dân nhận thức chưa đúng nên vẫn mang rác ra không đúng giờ, đúng nơi tập kết. Bên cạnh đó, nhân khẩu hay biến động khiến công tác thu giá VSMT, thu gom rác thải rất khó khăn. Cả 2 bãi xử lý rác tập trung của huyện đều đầy, đóng bãi từ cuối tháng 6.2018, do đó, toàn bộ rác sinh hoạt tại huyện phải đưa lên bãi rác Xuân Sơn, Sơn Tây, Hà Nội.
Theo báo cáo của liên Sở Xây dựng - Tài chính, rà soát khối lượng bổ sung các gói thầu dịch vụ công ích VSMT giai đoạn 2017 - 2020 tại TP, qua tổng hợp giá trị bổ sung kinh phí duy trì VSMT (giai đoạn 3 năm 10 tháng) của 22/26 đơn vị, số kinh phí chênh lệch phải bổ sung là 591 tỉ đồng. Dù liên sở đã báo cáo, UBND TP chỉ đạo Thanh tra TP thanh tra toàn diện các gói thầu, song đến tháng 4.2019 chưa được giải quyết.
Khó thu gom rác trong ngày
Trước những bất cập trong kinh phí duy trì vệ sinh môi trường, Ban Đô thị HĐND TP kiến nghị UBND TP.Hà Nội sớm giải quyết đề nghị của các quận, huyện về giá trị bổ sung kinh phí duy trì VSMT do phát sinh tăng khối lượng thu gom, vận chuyển rác thải so với hồ sơ mời thầu (giai đoạn 3 năm 10 tháng) đã được liên sở báo cáo.
Đặc biệt, UBND TP cần chỉ đạo các sở: Xây dựng, Tài chính, KHĐT; UBND quận, huyện, đơn vị cung ứng dịch vụ duy trì VSMT khẩn trương xây dựng kế hoạch, phương án thực hiện thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt trong ngày đạt 100% ở mọi khu vực.
Theo Trưởng ban Đô thị HĐND TP Nguyễn Nguyên Quân, Sở QHKT khi lập đồ án quy hoạch mới, rà soát quy hoạch phân khu, chi tiết, quy hoạch khu đô thị mới đã được phê duyệt, cần tính đủ số lượng, diện tích quỹ đất; xác định rõ vị trí thu gom tập kết trung chuyển rác thải sinh hoạt, bổ sung kịp thời vào quy hoạch.
Trong điều kiện rác thải phát sinh ngày càng nhiều, các huyện kiến nghị UBND TP sớm cho phép bổ sung khối lượng thu gom rác ngõ xóm theo khối lượng thực hiện thực tế còn thiếu trong gói thầu.
Ông Vũ Ngọc Nghĩa - Giám đốc Cty CP MT và CT đô thị Sơn Tây - cho rằng, kết quả thu phí dịch vụ VSMT thời gian qua không đủ bù đắp kinh phí duy trì vệ sinh ngõ xóm nên các ngành của TP cần gỡ vướng cho đơn vị về kinh phí, đảm bảo lương trả cho người lao động.
Được biết, trung bình mỗi ngày TP.Hà Nội phát sinh khoảng 6.400 tấn chất thải sinh hoạt các loại và con số này vẫn không ngừng tăng qua từng năm. Việc thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn TP đã bộc lộ một số bất cập cần sớm được tháo gỡ. Hiện vẫn còn khoảng 12% chất thải sinh hoạt ở ngoại thành chưa được thu gom và tình trạng rác sinh hoạt tồn đọng nhiều ngày phổ biến nhất là ở khu vực giáp ranh giữa các xã, các huyện.
Ngoài nguyên nhân ý thức người dân chưa cao, còn việc vứt rác bừa bãi không đúng nơi quy định, thì nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là do giữa chính quyền địa phương (với vai trò chủ đầu tư) và đơn vị trúng thầu thu gom không thống nhất được định mức, khối lượng rác cần xử lý. Bên cạnh đó, một số đơn vị môi trường chưa đáp ứng yêu cầu về năng lực; công nghệ và phương tiện thu gom, vận chuyển chất thải lạc hậu dẫn đến năng suất chưa cao, chi phí sản xuất lớn.
Với hàng loạt bất cập chưa được tháo gỡ thì mục tiêu 100% rác thải sinh hoạt phải được thu gom trong ngày ở tất cả các khu vực đô thị và nông thôn vào năm 2020 mà UBND TP.Hà Nội đặt ra rất khó khả thi.
