Ùn tắc giao thông vì hạ tầng không đồng bộ
Mới đây, Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội vừa kiến nghị UBND TP.Hà Nội và Sở GTVT ưu tiên triển khai 14 tuyến đường dành riêng cho xe buýt nhằm cải thiện điều kiện vận hành, nâng cao năng lực vận chuyển.
Trong số 14 tuyến đường đề xuất ưu tiên triển khai, có 4 tuyến đường trục chính đã được nghiên cứu trong giai đoạn 2019-2020. 5 tuyến đường tổ chức làn ưu tiên trong giai đoạn 2021-2025 (tổng cộng 22,6km). 5 tuyến đường nghiên cứu tổ chức làn ưu tiên trong giai đoạn 2026-2030 (tổng cộng 82,3km).
PV Lao Động đã có khảo sát thực tế trên những tuyến được đề xuất tổ chức làn ưu tiên cho xe buýt. Theo đó, là một trong những trục đường quan trọng, tuyến đường Võ Chí Công giúp kết nối trung tâm thành phố Hà Nội với sân bay Nội Bài. Vào các khung giờ cao điểm, tuyến đường có chiều dài 4,7km này cũng phải gánh một lượng phương tiện khá lớn nên thường xuyên có các điểm ùn tắc cục bộ, đặc biệt là tại các nút giao ngã tư.
Tiếp đó, một tuyến đường khác cũng được dự định sẽ mở làn ưu tiên cho xe buýt giai đoạn 2021 - 2025 đó là Hoàng Quốc Việt có chiều dài 2.5km, chiều rộng 25m. Tại các khung giờ cao điểm buổi sáng và buổi chiều hàng ngày, tuyến đường Hoàng Quốc Việt cũng luôn trong tình trạng ùn tắc kéo dài, các phương tiện di chuyển khó khăn.
Tuyến Trần Duy Hưng có chiều dài 1,7km cũng là một trong những trục đường lớn nối cửa ngõ phía Tây vào trung tâm Hà Nội. Đây là một trong những tuyến đường thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm, đặc biệt vào những hôm trời mưa, tuyến đường gần như bị tê liệt bởi lượng phương tiện quá lớn. Chính vì vậy, mỗi khi trời mưa hoặc giờ cao điểm, các lực lượng CSGT, Thanh tra giao thông phải tăng cường tối đa quân số để phân luồng, phân làn và điều tiết giao thông.
Trong dự kiến, tuyến đường Nguyễn Văn Cừ - Ngô Gia Tự có chiều dài 5,9km sẽ nằm trong tuyến đường trục chính đủ điều kiện đã được nghiên cứu trong giai đoạn 2019-2020. Đây là tuyến đường quan trọng nối khu vực nội thành với quận Long Biên và các tỉnh lận cận. Tuyến đường này cũng thường xuyên xảy ra ùn tắc trong giờ cao điểm, đặc biệt là vào buổi sáng. Các phương tiện nối đuôi nhau nhích từng chút một mới có thể lên được cầu.
Không nên tùy tiện ưu tiên
Khi đề xuất này được đưa ra, nhiều người băn khoăn, lo lắng rằng, nếu ý tưởng này được thực hiện sẽ làm phức tạp thêm tình hình giao thông tại đây.
Trao đổi với Lao Động PGS. TS Bùi Thị An - nguyên Đại biểu Quốc hội, Viện trưởng Viện Tài nguyên - Môi trường và phát triển cộng đồng - cho rằng, việc tăng cường phát triển giao thông công cộng tại Hà Nội là điều cần thiết. Tuy nhiên, khi đề xuất và triển khai dự án này phải tuyệt đối không ảnh hưởng đến những loại hình giao thông khác. Các đơn vị, cơ quan chuyên môn cần nghiên cứu kỹ lưỡng tính đồng bộ, khả thi, đặc biệt là phải rút kinh nghiệm từ giai đoạn trước khi xe buýt lại không đáp ứng được nhu cầu công cộng.
“Trong thời gian vừa qua, xe buýt nhanh BRT đã được ưu tiên riêng 1 làn đường, nhưng lại không có hành khách, không đáp ứng được nhu cầu đề ra. Theo tôi xe buýt muốn phát triển được thì cần có sự đồng bộ về hạ tầng, từ các tuyến phố phải rộng, thông thoáng. Thực tế hiện nay cho thấy tuyến BRT đang vận hành không hiệu quả khi được đặt trên tuyến đường thường xuyên xảy ra ùn tắc là Lê Văn Lương - Tố Hữu. Điều này càng khiến giao thông hỗn loạn, ùn tắc hơn” - bà An nhận định.
PGS. TS Bùi Thị An cũng đề nghị các đơn vị, cơ quan chức năng cần nghiên cứu, quy hoạch tổng thể và lấy ý kiến từ các chuyên gia, người dân trước khi thực hiện. Theo bà An, khi nhà nước vẫn đang phải bù lỗ, trợ giá cho xe buýt thì việc kiến nghị triển khai 14 tuyến đường dành riêng cho xe buýt sẽ không hợp lý.
“Không phải cứ ưu tiên xe buýt là phát triển được giao thông công cộng. Việc dành riêng 1 làn cho xe buýt thực tế cho thấy rất lãng phí, gây ảnh hưởng đến giao thông chung của Hà Nội. Trước khi đề xuất, đề nghị triển khai tuyến đường mới thì cơ quan chức năng cần kiểm tra, đánh giá lại toàn bộ những chính sách, đề án đã được triển khai như việc trợ giá, cơ sở hạ tầng. Muốn có cái mới thật tốt thì cần đánh giá cái cũ thật chuẩn, những điều đã được và chưa làm được. Việc kinh doanh, tham gia giao thông cần có sự bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh chứ không thể có quá nhiều ưu tiên như vậy” - bà An đề nghị.
Cùng nói về vấn đề này, Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, các tuyến đường, tuyến phố của Hà Nội hiện tại đang rất chật hẹp, số lượng người dân tham gia giao thông đông đúc, có nhiều thành phần các phương tiện… đã thường xuyên gây ùn tắc giao thông, đặc biệt là giờ cao điểm. Do đó, việc đề xuất ưu tiên triển khai 14 tuyến đường dành riêng cho xe buýt rất không hợp lý. Chúng ta cần đặt câu hỏi việc ưu tiên này nếu được triển khai thì các phương tiện giao thông khác sẽ đi đâu, đi vào làn đường nào?.
Theo ông Hòa, giao thông của Hà Nội cần có sự liên kết, gắn kết giữa phương tiện cá nhân và phương tiện công cộng. Nếu ưu tiên một tuyến đường nào đó cho xe buýt, các phương tiện giao thông khác sẽ chọn những tuyến đường khác để di chuyển, điều này càng gây trở ngại và ách tắc giao thông. Về nguyên tắc sẽ không có phương tiện nào được ưu tiên, trừ những xe cứu hỏa, xe cứu thương, xe hoạt động công vụ được pháp luật quy định ưu tiên. Hiện nay, giải pháp căn cơ, lâu dài nhất để giảm ùn tắc tại Hà Nội vẫn là các tuyến đường trên cao, dưới lòng đất.
Ngoài ra cần tuyên truyền, vận động người dân giảm dần phương tiện cá nhân, sẽ góp phần giảm thiểu ách tắc, ô nhiễm môi trường.
“Việc tập trung cho các tuyến xe buýt cũng phải tính đến hậu quả lâu dài. Cần tham khảo, tư vấn các nơi, các đối tượng trước khi triển khai, cần sự đồng thuận và chấp nhận của người dân. Ưu tiên cho xe buýt và xe công cộng để chở người là một việc tốt, nhưng thực chất việc ưu tiên này có là lợi ích nhóm cho một nhóm người, nhóm xe buýt nào đó không thì cần phải xem xét. Điều này cần được đánh giá công tâm và khách quan. Bởi nhiều người sẽ nghĩ việc ưu tiên cho xe buýt là vì lợi ích chung hay chỉ là lợi ích nhóm” - ông Hòa cho hay.
