Theo ông Cao Anh Tuấn, tháng 3.2023, Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ phấn đấu tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước năm 2023 trên 95% kế hoạch. Tuy nhiên, thống kê của Bộ Tài chính đến 30.6, ước thanh toán vốn đầu tư công là 215.578,9 tỉ đồng, đạt 28,63% kế hoạch (đạt 30,49% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).
Vấn đề thách thức cho công tác giải ngân năm 2023 là tổng vốn đầu tư công rất lớn 726.684 tỉ đồng, tăng 23% so với năm 2022 (giai đoạn 2016-2020 vốn đầu tư công trung bình mỗi năm trên 400.000 tỉ đồng).
Báo cáo của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương và kết quả làm việc của các đoàn kiểm tra đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ cho thấy tỉ lệ giải ngân 6 tháng kế hoạch vốn năm 2023 còn thấp do một số vấn đề tồn tại, vướng mắc.
Đó là một số dự án có nhu cầu thực hiện chuẩn bị đầu tư trong năm 2023 nhưng không được bố trí vốn vì trong kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025 được phê duyệt không tách riêng vốn chuẩn bị đầu tư và vốn thực hiện dự án.
Một số nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư còn chậm do vướng mắc về thủ tục đất đai, điều chỉnh quy hoạch chi tiết khu đất xây dựng; công tác giải phóng mặt bằng chưa được chủ đầu tư chú trọng triển khai ngay từ khi dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Vướng nữa là phải thực hiện các thủ tục chuyên ngành cần phải xin ý kiến các cơ quan chuyên ngành; do giá vật liệu xây dựng tăng...
Tại Khánh Hòa, năm 2023 vốn đầu tư công được Thủ tướng Chính phủ giao hơn 7.000 tỉ đồng, đến 20.6 tỉ lệ giải ngân vốn năm 2023 của tỉnh đạt 19%, ước tỉ lệ giải ngân 6 tháng đạt 28,9% so với kế hoạch vốn được giao. Trong đó, có 18 đơn vị có tỉ lệ giải ngân thấp hơn tỉ lệ giải ngân bình quân chung toàn tỉnh, một số đơn vị chưa giải ngân được vốn. Đặc biệt, trong số 14 dự án được giao kế hoạch vốn lớn có đến 12 dự án chậm giải ngân.
Theo lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư nguyên nhân chủ yếu do vướng bồi thường giải phóng mặt bằng; thủ tục đầu tư của các dự án thực hiện chậm.
Về quản lí, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công, hiện nay Chính phủ đã ban hành Nghị định số 99/2021/NĐ-CP, Bộ Tài chính cũng đồng thời ban hành Thông tư số 96/2021/TT-BTC quy định về hệ thống mẫu biểu sử dụng trong công tác quyết toán có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2022.
Các văn bản này được ban hành và có hiệu lực trong thời gian cả nước đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch COVID-19, do vậy công tác tuyên truyền, phổ biến, cập nhật chế độ, chính sách mới về quản lí, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công cho các đối tượng áp dụng chưa thực hiện được.
“Sau hơn 1 năm chính sách đi vào cuộc sống, vẫn còn nhiều cơ quan, đơn vị, chủ đầu tư, ban quản lí dự án chưa kịp thời cập nhật các nội dung được ban hành” - ông Tuấn cho biết.
