Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh trải dài qua các huyện Đăk Đoa, Mang Yang, Kbang của tỉnh Gia Lai với diện tích gần 418 km2, là một trong 27 vườn của khu vực Đông Nam Á được công nhận là vườn di sản ASEAN.
Vườn có giá trị đa dạng sinh học cao cũng như môi trường sống của nhiều loài động vật quý có nguy cơ tuyệt chủng như Vọoc chà vá chân xám, Culi nhỏ, Cầy hương, Khướu Ngọc Linh…
Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh trở nên đặc biệt hơn bởi nơi đây có khoảng 2.000 ha rừng hỗn giao giữa các loài cây lá rộng và lá kim, đây cũng là khu vực duy nhất ở Việt Nam có kiểu rừng hỗn giao này. Rừng còn có các loài cây gỗ quý hiếm như pơ mu, trắc, chò đãi, kim giao...
Ông Trần Văn Thụ - Giám đốc Trung tâm bảo tồn động vật hoang dã, Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh cho hay, do diện tích rừng lớn, trải dài qua nhiều địa bàn nên công tác giữ rừng, bảo vệ động thực vật gặp nhiều áp lực. Không còn cách gì khác, kiểm lâm viên cũng như lực lượng của Trung tâm phải dựa vào bà con người bản địa.
Người đồng bào Bana, Jrai đã sống nhiều năm trong núi rừng, vừa vận động người dân không săn bắn động vật vừa nhờ họ làm “tai mắt” bảo vệ rừng hiệu quả. Chỉ cần có người lạ bước chân vào địa bàn thì kiểm lâm viên đã có tin báo. Thời điểm giáp Tết thì công tác bảo vệ rừng càng phải cẩn trọng hơn.
Anh Chưi – người dân làng Đê Kjiêng, xã Ayun, huyện Mang Yang cho biết: “Các làng thành lập từng tổ, mỗi tổ khoảng 15-20 người thường xuyên vào rừng kiểm tra, tháo dỡ các bẫy của nhóm thợ săn để lại. Sau đó, về từng bản tuyên truyền cho bà con, không chặt cây phá rừng, sắn bắn thú, nếu vi phạm trước là vi phạm pháp luật, sau là bị làng phạt nặng. Nói nhiều lần thì bà con cũng phải chịu nghe theo”.
Hàng năm, Trung tâm Bảo tồn động vật hoang dã thả về rừng tự nhiên hàng trăm cá thể vượn, khỉ, trăn, hươu… Có nhiều loài động vật do người dân được vận động, tuyên truyền tự nguyện giao nộp, có khi đó là các loài do lực lượng chức năng tỉnh điều tra, phát hiện và thu giữ được.
Công tác thả động vật về rừng tự nhiên cũng không hề đơn giản, nhân viên Trung tâm phải bỏ công nhiều ngày theo dõi địa điểm, trạng thái của khu rừng. Nếu thấy phù hợp với môi trường sinh sống hoặc có cùng cá thể động vật đó thì mới tiến hành thả.
Ông Ngô Văn Thắng - Phó Giám đốc phụ trách Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh cho biết, việc bảo vệ cánh rừng Kon Ka Kinh cũng là để bảo vệ cho lá phổi xanh của khu vực Tây Nguyên.
Khu bảo tồn với nhân lực, vật lực, trang thiết bị và hàng lang pháp lý sẽ giúp bảo tồn có hiệu quả loài Chà vá chân xám cũng như các loài vật quan trọng khác. Đồng thời, kết nối với Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng, những cánh rừng nguyên sinh của huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum để thúc đẩy hơn nữa việc phát triển du lịch sinh thái, khám phá trải nghiệm cảnh quan thiên nhiên.
