Những nút thắt khó gỡ trên 2 trục vành đai
Vành đai 3 Hà Nội, đặc biệt là đoạn tuyến đi qua đô thị trung tâm đang ngày càng quá tải nặng nề, ùn tắc giao thông có dấu hiệu diễn biến phức tạp hơn. Không chỉ vào giờ cao điểm, tình trạng ùn tắc giao thông trên đường Vành đai 3 vẫn thường xuyên xảy ra vào bất cứ thời điểm nào trong ngày.
Có thể thấy, Vành đai 3 luôn luôn trong tình trạng ùn tắc, được lực lượng chức năng chỉ ra là lưu lượng phương tiện đi vào gấp nhiều lần so với thiết kế ban đầu. Phía trên đường trên cao, đã có nhiều ý kiến cho rằng, đến lúc phải tổ chức lại giao thông cho tuyến đường này như một tuyến đường đô thị, bởi nó đã thực sự là đường đô thị chứ không còn là cao tốc.
Theo ghi nhận, ngay từ ngõ 16 và 20 đường Phạm Hùng, các phương tiện, đặc biệt là ôtô di chuyển từ ngõ này ra ngoài, nhập làn vào Vành đai 3 (đoạn cầu vượt Mai Dịch) đã tạo ra sự xung đột giao thông, khiến ùn tắc kéo dài từ đường Hồ Tùng Mậu đến đèn đỏ Bến xe Mỹ Đình. Chính việc kết nối trên cao và dưới thấp “bị lỗi” nên dòng phương tiện di chuyển rất lộn xộn.
Tiếp đó, trước đèn đỏ Phạm Hùng giao Đại lộ Thăng Long khoảng 100m, các phương tiện di chuyển từ Vành đai 3 xuống đường Phạm Hùng đã gặp xung đột trực tiếp với những luồng lưu thông tại đường dưới thấp. Đặc biệt, hướng từ Đại lộ Thăng Long lên Vành đai 3 trên cao, hầu hết là xe tải nặng, xe khách lưu thông. Nhưng do cắt qua dòng phương tiện hướng Phạm Hùng, Trần Duy Hưng đi Khuất Duy Tiến bằng đường dưới thấp, nên hầu như ùn tắc bất kể thời gian, hoàn cảnh, thời tiết. Hai dòng phương tiện này đan chéo qua nhau như “chữ X”, gây xung đột.
Đáng chú ý, cũng tại vị trí này còn xuất hiện điểm dừng xe buýt. Việc phương tiện vận tải công cộng dừng, đỗ để bắt khách ngay trước lối lên Vành đai cũng khiến các phương tiện khó di chuyển, gây ùn tắc giao thông. Trong khi đó, tuyến đường nhánh bên cạnh đã được thiết kế nhà chờ để xe buýt có thể hoạt động.
Còn tại nút giao Nguyễn Trãi - Nguyễn Xiển, hai nhánh lên xuống Vành đai 3 trên cao cũng gây khó khăn không kém cho giao thông. Việc các lối lên xuống cùng xuất hiện tại một ngã tư lớn, đẩy dòng phương tiện trực tiếp vào nút giao, quá gần đèn đỏ khiến cả tuyến trên cao và dưới thấp dễ lâm vào ùn tắc.
Cũng theo khảo sát, tuyến Vành đai 2 đang được hoàn thiện, sắp thông xe cũng gặp các tình cảnh tương tự. Cả lối lên, xuống khu vực Ngã Tư Sở quá gần đèn đỏ khiến lượng phương tiện đổ dồn vào một vị trí gây ra cảnh ùn tắc. Các đơn vị chức năng tổ chức lại giao thông, đặt dải phân cách cứng không cho các phương tiện di chuyển từ Nguyễn Trãi sang Tây Sơn nên nhiều phương tiện bấp chấp đi ngược chiều.
Theo đó, một số xe di chuyển từ Nguyễn Trãi sang Trường Chinh nhưng lại quay đầu, đi ngược chiều đến vị trí dừng chờ đèn đỏ để di chuyển hướng về Tây Sơn. Việc các phương tiện không tuân thủ quy định giao thông cũng khiến cho tuyến đường trở nên hỗn loạn. Ngoài ra, việc bố trí điểm dừng chờ xe buýt ngay tại điểm kết thúc Vành đai 2, hướng Trường Chinh đường Láng cũng khiến giao thông bị ảnh hưởng.
Việc hình thành những “nút thắt cổ chai” ở 2 đầu Vành đai 2 cũng sẽ tạo nên tình trạng ùn tắc khổng lồ tại Hà Nội.
Mở rộng mạng lưới, giảm xung đột
Chuyên gia giao thông, Thạc sĩ Vũ Tuấn Linh cho rằng, bên cạnh Vành đai 4, thành phố cũng cần tập trung nguồn lực, tháo gỡ khó khăn cho mạng lưới giao thông đô thị xung quanh Vành đai 3. Muốn giảm tải cho Vành đai 3, phải khẩn trương mở rộng, bổ sung các tuyến đường ngang kết nối, tháo gỡ khó khăn, hoàn thành những công trình còn dang dở.
Ví dụ như dự án đường nối từ Vũ Trọng Khánh (quận Hà Đông) sang đường 70; đường 70 đoạn từ Vạn Phúc (Hà Đông) - Hồ Tùng Mậu (Bắc Từ Liêm) cũng sẽ mở ra hướng lưu thông qua một khu vực đông đúc dân cư tại cửa ngõ phía Tây và Tây Nam thành phố, giảm thiểu ùn tắc giao thông cho trục Lê Văn Lương - Tố Hữu, Nguyễn Trãi - Trần Phú, Hồ Tùng Mậu - Xuân Thủy.
Tương tự, theo ông Linh, Vành đai 2 trên cao được đưa vào khai thác, trong khi vẫn còn một đoạn tuyến chưa được đầu tư đồng bộ (Ngã Tư Sở - Cầu Giấy), nếu không có đường lớn để phân luồng từ xa, Vành đai 2 sẽ gặp rất nhiều khó khăn, gây ùn tắc.
Đưa ra giải pháp, theo ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội, nếu có thể xây dựng một nhánh đường kết nối trực tiếp từ đầu Đại lộ Thăng Long lên thẳng Vành đai 3 trên cao, thì ùn tắc tại nút giao này có thể tháo gỡ gần như triệt để.
Việc xây dựng thêm một nhánh đường lên là không đơn giản, do vướng quy hoạch, chi phí không nhỏ, thiết kế kỹ thuật cũng khá phức tạp. Nhưng nếu có thể thực hiện sẽ đem lại hiệu quả giao thông không chỉ một vị trí mà cho toàn tuyến Vành đai 3.
Một ví dụ thực tế là nút giao Vành đai 3 - cao tốc Pháp Vân, do có nhánh xuống kết nối riêng, nên hướng đường trên cao đi Pháp Vân không khi nào xảy ra ùn tắc. Giải pháp này có thể áp dụng cả với Vành đai 2 để giảm thiểu ùn tắc, tránh các hướng lên xuống đường trên cao xung đột trực tiếp với những luồng lưu thông tại đường dưới thấp.
Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, để giải quyết triệt để bất cập tại khu vực Ngã Tư Sở, cơ quan chức năng của Hà Nội không thể tiếp tục trông chờ vào phương án phân luồng và điều chỉnh nhịp đèn bởi lượng xe cộ luôn tăng đều qua các năm.
Đồng thời, 2 dự án đang thi công khi hoàn thành sẽ tăng tải lượng xe cộ rất lớn dồn về đây. Nếu gặp bất cập có thể hình thành nút cổ chai trên trục đường gần 10.000 tỉ đồng.
