Theo đại diện VNR, nguyên nhân lượng khách đi tàu Tết năm nay giảm do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên công nhân tại các khu công nghiệp TPHCM và Bình Dương cũng ít về quê ăn Tết. Cùng với đó là khoảng 30% lượng khách quốc tế và cuối cùng do ảnh hưởng của lũ, bão khu vực miền Trung nên bà con cũng hạn chế đi lại. Đến thời điểm hiện tại, ngành Đường sắt vẫn đang “ế” gần 70.000 vé.
Để thu hút hành khách đi tàu, VNR đã đưa ra nhiều chính sách giảm giá vé với hành khách đi tàu như miễn phí hoàn toàn cho trẻ em dưới 6 tuổi, giảm 50% giá vé cho trẻ em từ 6 đến 10 tuổi. Sinh viên và công nhân khu công nghiệp chế xuất cũng được giảm từ 5% đến10%. Ngoài ra, nếu hành khách mua vé khứ hồi cũng được giảm 10%.
Chủ tịch Hội đồng thành viên VNR - ông Vũ Anh Minh - đưa ra dự báo VNR chỉ đạt 70% về sản lượng giá vé bán Tết Nguyên đán so với 2020. Việc bố trí đoàn tàu Tết cũng không nhiều như năm trước dù đã tăng cường thêm lịch chạy tàu, nhưng do không thu hút được hành khách và càng chạy càng lỗ nên để khoảng thời gian rỗng chạy tàu để khi có sự cố sẽ không bị phá vỡ biểu đồ chạy tàu, đảm bảo phục vụ chất lượng tốt hơn cho hành khách.
Cũng theo ông Vũ Anh Minh, nguyên nhân vé tàu Tết Nguyên đán ế ẩm do điều kiện xã hội phát triển, hành khách quan tâm tới thời gian nên chọn phương thức vận tải nhanh - đó là hàng không. Khi thị trường đường bay quốc tế chưa thể khai thác trở lại do ảnh hưởng của dịch COVID-19, các hãng hàng không tập trung đẩy mạnh tăng tần suất, mở mới các đường bay nội địa, kể cả lỗ cũng bay nhưng đảm bảo chi phí biên độ nên giá vé máy bay hạ thấp. Điều này dẫn đến Đường sắt không có cơ hội do dư địa cạnh tranh thấp, trừ một vài tuyến ngắn nhưng không mang lại doanh thu cao. Bên cạnh đó, người dân có sự chủ động sắp xếp lựa chọn thêm vận tải đường bộ.
Dịch COVID-19 đã tác động sâu nặng và làm thay đổi những sự kỳ vọng vào năm 2020 ngành Đường sắt sẽ bình ổn về sản lượng khách và hàng. Do đó, VNR hiện không đặt chỉ tiêu vận tải hành khách tăng mà hướng tới tăng vận tải hàng hóa 5-7% và ngành cần phải tập trung quyết liệt cho định hướng đúng về vận tải hàng hóa. Hiện, cước liên vận quốc tế hàng hải tương đối cao nên vận tải hàng hóa liên vận đường sắt qua các cửa ngõ Lào Cai, Đồng Đăng sẽ phát triển.
Ông Minh cũng thừa nhận, trong khi bình thường 30 phút, 1 tiếng sẽ có chuyến bay và ngành Hàng không bay liên tục từ 5 giờ sáng đến 11 giờ đêm thì đường sắt bị hạn chế về giờ tàu chạy và không linh hoạt thời gian khi vào trong đô thị, như Hà Nội chỉ được chạy sáng sớm hay tối nên càng khó hơn bởi ngày Tết ai cũng muốn đi nhanh để tận dụng thời gian về nhà. Đồng thời, hiện nhiều hành khách có thói quen đi tàu cũng đã và đang có sự chuyển hướng tiếp cận các phương thức vận tải khác nhanh gọn thuận tiện hơn.
