Đừng để sinh viên giỏi phải nghỉ học vì học phí

Mức học phí dự kiến từ 40 - 70 triệu đồng/năm 

Với mức học phí năm học 2020-2021 mà Đại học Y - Dược TPHCM vừa đưa ra (từ 40 triệu đến 70 triệu đồng/sinh viên/năm học), thì chắc chắn con em công nhân lao động sẽ không dám mơ ước học y dược, dù biết trước để thi vào những trường này sẽ phải xuất sắc và trải qua cuộc cạnh tranh căng thẳng.

“Nghe tin Đại học Y Dược TPHCM tăng học phí, dù em có nguyện vọng thi vào Y Hà Nội nhưng vẫn lo. Giờ chủ trương các trường đại học được tự chủ, đồng nghĩa học phí sẽ tăng. Nhưng nếu tăng cao quá, lên đến 6-7 triệu/tháng thì gia đình em không có khả năng. Mức thu này ngang ngửa với trường tư thục, trường quốc tế rồi. Bố mẹ cũng đang tính nếu em đỗ sẽ phải đi vay tiền để cho em theo học. Mặt khác, em nghĩ mức học phí cao như vậy sẽ dập tắt nhiều ước mơ cao cả được làm bác sĩ cứu người và khiến nhiều bạn học giỏi nhưng nhà nghèo mất đi cơ hội được theo học ngôi trường  Y  mà mình mơ ước” - Trần Thu Huyền, học sinh trường THPT Cẩm Phả, Quảng Ninh bày tỏ.

Đồng quan điểm, Phạm Trường Giang (học sinh Trường THPT Nguyễn Đức Cảnh, TP.Thái Bình) cho biết, em đang phân vân thay đổi nguyện vọng từ trường y dược sang trường khác, có mức học phí phù hợp hơn với điều kiện gia đình.

Phải đảm bảo mọi học sinh đều có cơ hội vào học đại học

Năm 2019, thời điểm Luật Giáo dục đại học sửa đổi có hiệu lực và Luật Giáo dục sửa đổi được Quốc hội thông qua, Chính phủ, Bộ GDĐT cũng lường trước việc học phí các trường ĐH công lập sẽ tăng mạnh. Rất nhiều giải pháp được đưa ra để hỗ trợ sinh viên, đảm bảo mọi học sinh đều có cơ hội vào học đại học, nếu có năng lực và có nguyện vọng.

Theo Luật Giáo dục sửa đổi có hiệu lực từ tháng 7.2020, có nhiều giải pháp tài chính được đưa ra với người học. Bên cạnh chính sách cấp học bổng, trợ cấp xã hội, miễn giảm học phí thì còn có chính sách tín dụng giáo dục. Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành Quyết định 1656 về việc điều chỉnh mức cho vay đối với học sinh, sinh viên.

Theo đó, mức cho vay tối đa mới là 2,5 triệu đồng/tháng/người. Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1.12.2019. Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ căn cứ vào mức thu học phí, sinh hoạt phí và nhu cầu người vay để quyết định mức cho vay cụ thể. Người vay được trả nợ sau khi tốt nghiệp theo từng tháng và không dựa vào mức thu nhập người vay.  Về lãi suất vay ưu đãi đối với học sinh, sinh viên hiện nay là 0,55%/tháng, 6,6%/năm (thực hiện theo Quyết định số 750/QĐ-TTg ngày 1.6.2015 của Thủ tướng Chính phủ).

Dù có chính sách vay tín dụng, tuy nhiên với mức học phí trường y dược dự kiến tăng gấp 4-5 lần hiện tại, lên đến 5-7 triệu đồng/tháng thì vẫn quá sức với học sinh, sinh viên nghèo. Có thể sẽ có gia đình, dù đã vay tín dụng vẫn không thể đủ tiền để cho con em đi học.

Để đảm bảo quyền lợi và cơ hội tiếp cận giáo dục đại học của mọi học sinh, theo GS-TS Phạm Tất Dong - Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam - rất cần các trường đại học thể hiện trách nhiệm xã hội của mình. Nhà trường có thể huy động tài chính từ nhiều nguồn, chứ không nên “đẩy gánh nặng” sang sinh viên bằng cách tăng học phí lên quá cao.

“Tôi rất ủng hộ việc tự chủ đại học, điều này sẽ giúp các trường ĐH có điều kiện phát huy hết năng lực và sáng tạo trong nhiệm vụ đào tạo lao động có trình độ cao. Tuy nhiên, không nên hiểu tự chủ chỉ là tăng học phí. Có nhiều khía cạnh ĐH cần phải tự chủ, như về học thuật, các chương trình, kế hoạch đào tạo, chủ động liên kết với nước ngoài, đầu tư trang thiết bị và công nghệ. Để đảm bảo kinh phí hoạt động, trường sẽ phải đi huy động từ nhiều nguồn khác nhau. Như kêu gọi doanh nghiệp đầu tư bằng việc đào tạo theo đơn đặt hàng của họ. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao theo đơn đặt hàng của Nhà nước… Vì thế, để thu hút kinh phí từ nhiều nguồn, bắt buộc các trường phải nâng cao chất lượng đào tạo”- GS-TS Phạm Tất Dong cho biết.

Tổng thư ký Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng, cần phải tiến dần tới mục tiêu “đại học đại chúng”, tức là đại học cho số đông. Việc tăng học phí phải có lộ trình.