Dự án Vành đai 3 TPHCM: Tạo kiểu mẫu về bồi thường, tái định cư

Hoàn thành cắm mốc dự án trong tháng 9

Dự án Vành đai 3 TPHCM phải giải phóng mặt bằng hơn 640ha đất (riêng TPHCM 409ha) với gần 3.900 hộ dân bị ảnh hưởng. Trong khoảng 1.476 hộ phải bố trí tái định cư thì TPHCM là nơi gặp khó khăn nhất với hơn 740 hộ thuộc diện tái định cư liên quan đến địa bàn Thành phố Thủ Đức, huyện Củ Chi, Hóc Môn và Bình Chánh.

Hiện TPHCM đứng trước áp lực lớn khi phải có ít nhất 70% mặt bằng sạch từ nay đến giữa năm 2023 để đảm bảo khởi công dự án. Theo ông Phan Công Bằng - Phó Giám đốc Sở GTVT TPHCM - thành phố đang nỗ lực lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ thiết kế cắm cọc ranh giải phóng mặt bằng dự án trong tháng 9 để thực hiện các thủ tục tiếp theo phục vụ công tác thu hồi đất và điều chỉnh các quy hoạch có liên quan đến dự án Vành đai 3.

Nhiều hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án Vành đai 3 ủng hộ dự án nhưng mong muốn nhà nước có chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư hợp lý, chỗ ở sau tốt hơn chỗ ở trước hoặc chí ít giá đền bù cũng phải sát giá thị trường để đủ tiền mua đất nơi tương đương. Có gần 2.000m2 đất trồng lúa (xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn) bị ảnh hưởng bởi dự án đường Vành đai 3, anh Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, đã được UBND xã mời lên họp để thông báo chủ trương thu hồi đất.

Theo anh Hùng, dự kiến giá bồi thường đối với đất trồng cây lâu năm là 3,8 - 8,2 triệu đồng/m2, đất nông nghiệp là 3,2 - 6 triệu đồng/m2. Với đất ở, đơn giá dao động từ 18,7 triệu đến hơn 40 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, anh Hùng cho biết, giá đất nông nghiệp tại khu vực đang được chào bán với giá từ 10-15 triệu đồng/m2. “Người dân quanh khu vực chủ yếu sống bằng nghề nông nên tôi mong nhà nước ban hành giá đền bù sát thực tế để có thể mua ruộng, vườn trồng trọt, trang trải đời sống" - anh Hùng kỳ vọng.

Gia đình anh Hùng nằm trong số khoảng 451 trường hợp hộ dân, tổ chức bị ảnh hưởng bởi dự án đường Vành đai 3 đi qua huyện Hóc Môn với tổng diện tích 109,2ha, thuộc 4 xã gồm Xuân Thới Thượng, Xuân Thới Sơn, Tân Thới Nhì, Tân Hiệp. Tổng chi phí bồi thường, tái đinh cư khoảng 2.338 tỉ đồng. Ông Dương Hồng Thắng - Chủ tịch UBND huyện Hóc Môn - cho biết, hiện các xã đã rà soát sơ bộ, điều tra xã hội học, công khai, phổ biến, tuyên truyền thông tin đến người dân và vận động người dân cho đo đạc, thống kê thu thập hồ sơ pháp lý cho dự án. Huyện đã xây dựng phương án tạo quỹ đất nền, đã trình Thường trực Huyện ủy thống nhất bố trí 70 nền tại xã Xuân Thới Đông cho người dân bị ảnh hưởng.

Tạo “kiểu mẫu về bồi thường, tái định cư” 

Trong số hơn 409ha đất cần thu hồi làm dự án Vành đai 3 qua địa bàn TPHCM thì có hơn 90% thuộc diện đất nông nghiệp. Đây là thuận lợi nhưng cũng là thách thức của dự án. Bởi theo ông Võ Trung Trực - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM - quy định hiện hành chưa cho phép tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp. Trong khi dự án Vành đai 3 qua địa bàn thành phố cần tái định cư cho hơn 740 hộ dân bị ảnh hưởng.

Do đó, Sở Tài nguyên - Môi trường đã tham mưu UBND TPHCM đề án thí điểm bồi thường, tái định cư khi thu hồi đất nông nghiệp bằng đất ở đối với dự án Vành đai 3. Ông Trực cho biết cơ chế này thuộc thẩm quyền của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội nên Sở tham mưu đưa vào Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54/2017 của Quốc hội mà thành phố đang xây dựng.

“Việc bồi thường đất nông nghiệp bằng đất ở rất tốt cho bà con, nhất là các gia đình có đất nông nghiệp thuần hiện đang canh tác. Khi đất nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi dự án, với gia đình đông người thì sẽ có khả năng được bồi thường bằng đất ở với tỉ lệ quy đổi nhất định để có điều kiện giải quyết nhà ở, đất ở cho các thành viên trong gia đình” - ông Trực nói.

Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nhìn nhận còn 4 hạn chế khi thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa được giải quyết dẫn đến nhiều trường hợp kiến nghị, khiếu nại kéo dài. Cụ thể, sự bất cập giữa giá bồi thường và giá thị trường, quỹ nhà đất tái định cư chưa đáp ứng nguyện vọng bà con, công tác phối hợp không nhịp nhàng khiến dự án kéo dài nhiều năm và tính công khai minh bạch thông tin một số dự án chưa tốt.

Do vậy, sắp tới, khi triển khai dự án Vành đai 3, ông Phan Văn Mãi cho biết, thành phố sẽ điều tra xã hội học để hiểu được đặc điểm sinh kế của người dân, nhằm có chính sách hỗ trợ phù hợp. Thành phố cũng sẽ xin ý kiến của người dân từ việc tái định cư, khắc phục những vấn đề còn tồn tại. “Thành phố mong muốn sẽ tạo ra sự mẫu mực trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng ở dự án đường Vành đai 3, để làm mẫu cho các dự án khác” - ông Mãi nói.