Sẽ xây hồ ở U Minh Hạ
Ông Nguyễn Long Hoai - Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau - cho rằng, đây là một giải pháp mang tính lâu dài. Bởi, Cà Mau là tỉnh duy nhất không có dòng nước ngọt từ sông Mekong chảy vào.
Thực tế, nhiều năm nay, Cà Mau đã đề xuất hai giải pháp, đó là dẫn nguồn nước từ sông Hậu về và trữ nước tại địa phương. Theo kế hoạch ban đầu, Ngân hàng Thế giới sẽ tài trợ cho Cà Mau 20 triệu USD để xây dựng hồ sinh thái chứa nước ngọt. Diện tích mặt hồ dự kiến sau khi xây dựng là 190ha. Theo phương án được Chính phủ phê duyệt, hồ sẽ được xây tại Vườn quốc gia U Minh Hạ.
Thế nhưng lo ngại rằng nếu xây hồ ở vị trí này, dự án sẽ ảnh hưởng đến diện tích rừng đặc dụng nên phía Ngân hàng Thế giới không thống nhất. Tỉnh Cà Mau sau đó đã khảo sát và chọn nơi khác thuộc vùng đệm Vườn quốc gia U Minh Hạ. Kinh phí thực hiện dự án giảm một nửa, còn 10 triệu USD. Phía Ngân hàng Thế giới chấp nhận cho tỉnh bước vào thực hiện giai đoạn 2 của dự án. Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam đang lập dự án tổng (tiền khả thi)... nhưng đến nay dự án vẫn còn nằm trên giấy.
Trong khi đó, ông Lê Văn Sử - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau - cho biết, hiện tỉnh đã kiến nghị xây dựng tuyến kênh trục dẫn nước bơm từ sông Hậu, hoặc xây dựng hồ chứa quy mô lớn ở vùng ngọt (cụ thể là huyện U Minh). Ngoài “siêu hồ chứa” như trên, Cà Mau sẽ cho khôi phục hệ thống ao, hồ theo cụm tuyến dân cư như “giếng làng” để phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
Trữ nước ngọt là cần thiết nhưng…
Trong khi đó, tỉnh Sóc Trăng cũng tính đến giải pháp xây dựng các hồ chứa nước ngọt phục vụ cho đời sống người dân và sản xuất.
Sóc Trăng đề xuất đào hồ trữ nước ngọt bằng hình thức: Cho doanh nghiệp tham gia mua đất nông nghiệp, sau đó đào hồ (theo thiết kế) lấy đất san lấp mặt bằng rồi giao lại cho Nhà nước quản lý. Với cách làm này, Nhà nước, doanh nghiệp và người dân đều có lợi. Tuy nhiên, muốn chuyển đất lúa sang đất phi nông nghiệp lệ thuộc nhiều yếu tố pháp lý khác.
Ngoài ra, hồ trữ nước dù quy mô cỡ nào cũng không thể giải quyết được bài toán đủ nước ngọt phục vụ sản xuất trên diện tích lớn. Chưa kể một khi mặn xâm nhập sâu nội đồng, những hồ chứa nước này cũng bị nhiễm, trở thành hồ nước mặn.
Thấy được điều này, trước mắt, Sóc Trăng đề xuất Bộ NNPTNT chấp thuận cho tỉnh triển khai nạo vét, nâng cấp tuyến kênh trục trong vùng dự án thành “hồ” chứa nước ngọt.
Đồng quan điểm này, ông Lưu Hoàng Ly - Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Bạc Liêu - cho rằng, giải pháp lâu dài cần phải tính tới việc trữ nước cho cả khu vực ĐBSCL chứ không riêng gì Bạc Liêu hay tỉnh nào, trong đó đặc biệt tính tới nguồn nước từ thượng nguồn. Chẳng hạn muốn trữ nước hiệu quả ở Bạc Liêu thì cần làm hồ từ Kiên Giang hay ở Ô Môn (Cần Thơ) mới giải quyết tốt cho các tỉnh bên dưới và lân cận như Sóc Trăng, Bạc Liêu và một vùng của Cà Mau.
