Ngày 23.11, tại tỉnh Đắk Lắk, Trung tâm nghiên cứu Lâm nghiệp nhiệt đới (Tropenbos Việt Nam) tổ chức hội thảo "Tác động sinh kế của một số dân tộc tại chỗ ở vùng lưu vực sông Sêrêpốk".
PGS.TS. Vương Xuân Tình cho rằng, di dân theo kế hoạch đã bổ sung nguồn lao động lớn, góp phần làm tăng dân số của Tây Nguyên nói chung và tỉnh Đắk Lắk nói riêng, kéo theo nhu cầu về đất ở, đất sản xuất, làm thay đổi thực trạng sử dụng đất, độ che phủ rừng.
Những người di cư như dân tộc H'mông thường tìm các vùng đất, khu rừng xa trung tâm để không bị ảnh hưởng về kinh tế, xã hội, văn hóa từ các dân tộc khác, sinh hoạt tương đối cô lập đối với các cộng đồng bên ngoài.
Việc chọn định cư tại các vùng rừng xa xôi, hẻo lánh, người di cư tự do còn muốn dễ dàng tìm được nguồn đất rừng để khai hoang, có đất tốt cho sản xuất. Các hoạt động trên tác động lớn đến việc thay đổi diện tích đất lâm nghiệp, làm cho tài nguyên rừng bị giảm.
PGS.TS. Vương Xuân Tình thông tin thêm, nếu như năm 1976, độ che phủ rừng của tỉnh Đắk Lắk là 64% thì đến năm 2020 chỉ còn 39,2%. Rõ ràng việc suy giảm đó có tác động một phần của việc di cư tự do. Đất sản xuất của họ phần lớn có nguồn gốc từ rừng hay đất rừng.
Việc phá rừng, khai hoang đất nông nghiệp của người di cư, nhất là di cư tự do đã tạo nên tình hình quản lý sử dụng đất rừng trở nên phức tạp. Ngoài ra, việc di cư còn phần nào làm ảnh hưởng tiêu cực đến tài nguyên nước và đất. Tuy nhiên, không thể phủ nhận việc di cư đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế xã hội, đa dạng về dân tộc tại khu vực Tây Nguyên và Đắk Lắk nói chung...
Từ đó, các chuyên gia của Tropenbos Việt Nam kiến nghị cơ quan chức năng ở tỉnh Đắk Lắk cần hạn chế tối đa, tiến tới xóa bỏ tình trạng di cư tự do đến địa phương; Kiểm soát tình trạng chuyển nhượng đất, gán đất của các dân tộc tại chỗ; Giảm tác động tiêu cực đến tài nguyên rừng bằng đổi mới, sửa đổi, bổ sung chính sách đất đai, thể chế quản lý tài nguyên rừng và tăng nguồn lực sinh kế cho các dân tộc tại chỗ.
Chính quyền các địa phương cần tăng nguồn lực sinh kế bằng xây dựng kế hoạch sử dụng đất và giao đất, giao rừng cho người dân, cộng đồng để quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất.
