15% doanh nghiệp bị cắt giảm quy mô sản xuất
Ảnh hưởng của dịch COVID-19, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) cho biết, có khoảng 10% doanh nghiệp (DN) phải cắt giảm quy mô sản xuất trong tháng 2. Bước sang đầu tháng 3, đặc biệt tuần thứ 2 của tháng 3, khi dịch COVID-19 có diễn biến phức tạp, số lượng DN phải cắt giảm quy mô sản xuất tăng lên rõ rệt với khoảng trên 15% trong tổng số DN. Các DN thực hiện cắt giảm tập trung vào ngành dệt may, dịch vụ vận tải hàng không, vận tải đường sắt, đường bộ, hoạt động dịch vụ hỗ trợ cho vận tải…
Tình trạng này kéo theo số người nhận bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tăng vọt trong những tháng đầu năm 2020. Chỉ tính riêng tháng 2.2020, số người nộp hồ sơ để hưởng BHTN đã trên 47.000 người, tăng 60% so với tháng 1.2020, tăng 70% so với cùng kỳ năm trước.
Trao đổi với báo chí ngày 20.3, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung cho biết, bộ đã trình Thủ tướng đề án hỗ trợ DN và người lao động (NLĐ) bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 với 6 nhóm chính sách chính. Về chính sách bảo hiểm xã hội, bộ đã đồng ý với việc tạm dừng đóng quỹ bảo hiểm hưu trí và tử tuất cho 2 nhóm là: DN có từ 50% số lao động trong diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc bị ngừng việc, thôi việc, không bố trí được việc làm; DN bị thiệt hại từ 50% tổng thu nhập do dịch COVID-19.
Trong tình hình hiện nay, bộ sẽ tiếp tục đề xuất Chính phủ và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu việc mở rộng đối tượng bị ảnh hưởng của dịch để nhận được hỗ trợ. Theo đó, sẽ không khống chế tỉ lệ 50% đối với DN mà việc này áp dụng cho mọi DN, kể cả DN bị ảnh hưởng 10%. Thời hạn áp dụng tạm dừng đóng BHXH từ tháng 3 đến hết tháng 12.2020. Với đề xuất như trên, bộ ước tính sẽ có khoảng 1,5-3 triệu NLĐ và 150.000-200.000 DN được hưởng chính sách. Số kinh phí từ nguồn quỹ hưu trí tử tuất này xét từ 25.000-49.000 tỉ đồng lấy từ kết dư của Quỹ bảo hiểm hưu trí và tử tuất.
Đề xuất nhóm chính sách hỗ trợ khác
Về chính sách tạm dừng đóng BHTN, bộ đề xuất 100% DN và NLĐ được tạm dừng đóng BHTN trong thời gian từ tháng 2 đến hết tháng 12.2020. Trong trường hợp miễn đóng BHTN, đề xuất của bộ hướng tới các DN và NLĐ ngừng việc, không tham gia sản xuất. Theo đó, DN và NLĐ không phải đóng BHTN trong thời gian từ tháng 2 đến hết tháng 12.2020.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH nói rằng, có thể nói đây là thời cơ để sử dụng kết dư của quỹ BHTN. Quỹ này sẽ sử dụng cho việc đào tạo, nâng cao trình độ, kỹ năng, tay nghề của NLĐ. Bên cạnh đó, hỗ trợ cho DN để giữ chân NLĐ.
Với nhóm chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhằm giúp DN khó khăn do COVID-19, bộ hướng tới việc hỗ trợ DN được vay tiền để trả lương trong trường hợp NLĐ ngưng việc tạm thời. Qua đó, nhóm chính sách hỗ trợ giữ chân NLĐ và tạo điều kiện để DN ổn định, phục hồi lại sản xuất và kinh doanh. Khi đó, NLĐ tiếp tục trở lại lao động bình thường. Ở đây, nhà nước hỗ trợ cho vay nhưng không tính lãi, khi DN ổn định trở lại thì DN có trách nhiệm trả lại số tiền này.
Về chính sách tín dụng với NLĐ, DN vừa và nhỏ, tổ hợp tác, hợp tác xã... bộ đề xuất vay vốn sản xuất, phục hồi sản xuất, hỗ trợ tìm nguyên liệu, vật liệu phụ liệu mới để tiếp tục tái tạo sản xuất, với lãi suất bằng 50% lãi suất cho vay đối với hộ nghèo, tức vào khoảng 3,96%.
Nhóm giải pháp cuối cùng theo đề xuất của nhiều DN và tập đoàn lớn, lãnh đạo bộ và Tổng Liên đoàn Lao động VN đã bàn bạc và thống nhất có chính sách hỗ trợ cụ thể, thiết thực. Theo đó, Tổng LĐLĐVN đã đồng ý tạm dừng đóng kinh phí Công đoàn từ nay tới tháng 6 đối với DN. Sau đó, việc đề xuất tạm dừng đóng tiếp sẽ căn cứ vào tình hình thực tế và nghiên cứu tác động cụ thể…
