Dân mất kế mưu sinh vì thủy điện xả lũ

THANH TUẤN |

Trong khi các bên liên quan còn tranh cãi về "thủ phạm" gây thiệt hại cho dân sau khi thủy điện xả lũ, thì đã mất gần 2 năm qua, người dân ở xã Đăk Psi, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum vẫn chưa nhận được đồng bồi thường thiệt hại nào. Việc tích xả nước không theo đúng quy trình đã đẩy nhiều người nông dân lâm vào cảnh khó khăn khi mất phương kế mưu sinh. Không thể để người dân "mắc kẹt" nhiều năm, chờ phân giải đúng - sai của các bên liên quan trong việc xả lũ thủy điện.

Dòng Đăk Psi giận dữ nhấn chìm “bờ xôi ruộng mật”

Căn nhà của chị Y Nao (26 tuổi, trú thôn 3, xã Đăk Psi) trống hoác, không có đồ vật gì lấy làm giá trị. Người chồng mới cưới của chị đã bỏ vào miền Nam làm thuê kể từ khi thủy điện liên tục xả lũ vào cuối năm ngoái. Hơn 1ha cà phê là nguồn sinh kế duy nhất của gia đình chị Y Nao bị đất vùi, cát lấp. “Vườn cà phê, vườn sắn bị nước lũ nhấn chìm, cát lấp cao mấy thước còn cây cối gì sống được. Người dân biết làm gì để sống, phải bỏ nhà đi Nam thôi” - chị Y Nao nghẹn ngào.

Nhiều năm trước, vùng đất dọc theo dòng sông Đăk Psi ở thượng nguồn Kon Tum trù phú, yên bình. Sau năm 1975, người dân ở khắp các tỉnh miền Trung, miền Bắc chọn Đăk Psi làm điểm dừng chân để sinh cơ lập nghiệp trong phong trào kinh tế mới ở miền núi. Nhưng bây giờ, khi hàng loạt thủy điện liên tục được xây dựng lên dọc theo dòng Đăk Psi thì sông gây xói lở, mở rộng và “ăn” dần vào đôi bờ, cuốn trôi đất đai.

Gắn bó với mảnh đất Đăk Psi hơn 20 năm, chị Nguyễn Thị Nam (57 tuổi, trú thôn 3, xã Đăk Psi) cho hay, chưa khi nào cảm thấy bất an như khi bước chân vào mùa mưa lũ. Bởi chỉ cần vài trận mưa lớn đã thấy dòng Đăk Psi nước đục ngầu cuồn cuộn đổ về xuôi, quét qua thôn làng, nương rẫy của dân. Trận mưa lũ năm 2020 cộng với thủy điện dồn dập xả lũ khiến một phần căn nhà của chị bị sập đổ, hoa màu ngả rạp, đổ nát. Cây cầu sắt duy nhất bắc qua sông cũng trôi.

Bây giờ, chị Nam cùng nhiều nông dân khác ở Đăk Psi đang đi trên một cồn cát nắng chói chang, mà chỉ 2 năm trước đó là mảnh đất màu mỡ thu hái cà phê. Trong lòng họ dâng lên nỗi buồn vì mất đất, mất đi nguồn thu nhập chính nuôi gia đình, con cái đi học đại học. “Cồn cát này vốn là đất trồng cà phê với hơn 1.200 cây của gia đình, tính ra mỗi năm cho thu hoạch cũng 70-80 triệu đồng. Mùa mưa, lũ về liên tục, mùa khô thì thiếu nước nên bồi lấp thành cồn cát, cát nóng cháy bỏng biết trồng cây gì sống được trên đó. Người dân ở đây có câu: “Đức Nhân, Đức Bảo, Đức Thành (tên ba công ty thủy điện), cả ba Đức ấy làm tan tành Đăk Psi” như là cách nói lên nỗi niềm bức xúc, phẫn uất trong lòng” - chị Nam than thở.

Đúng quy trình mà nhà cửa, ruộng vườn trôi về xuôi   

Theo ông Phan Văn Học - Phó Chủ tịch UBND xã Đăk Psi, huyện Đăk Hà - đời sống người dân xã Đăk Psi còn nhiều khó khăn, vì chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số. Theo kiểm đếm của xã, có ít nhất 62 hộ dân bị ảnh hưởng do thủy điện tích xả nước gây ngập lụt.

Việc thủy điện tích xả nước gây thiệt hại cho nông nghiệp diễn ra trước đó, kể từ cơn bão số 9 năm 2020 và mùa mưa lũ gần cuối năm 2021. Hiện tại, thủy điện mới chỉ bồi thường cho 8 hộ dân sống dưới cao trình vùng lòng hồ, hàng chục hộ dân còn lại hiện vẫn chưa nhận được tiền bồi thường.

Ông Nguyễn Hữu Sơn - Trưởng thôn 3, xã Đăk Psi - cho biết: “Người dân kiến nghị, đơn thư nhiều lần rồi mà vẫn chưa giải quyết được gì khiến ai cũng thất vọng, có ý định bỏ cuộc. Mỗi lần họp dân tại nhà rông với sự có mặt của chính quyền địa phương, các chủ đầu tư thủy điện cứ đổ lỗi cho nhau và họ hứa, hứa hết lần này đến lần khác. Rồi không ông nào chịu chấp nhận mình làm sai, khăng khăng nói mình xả lũ theo đúng quy trình.

Đúng quy trình mà sập cầu cống, nhà cửa, ruộng vườn của dân trôi ra bể. Chúng tôi không cần biết ai đúng ai sai, mà chỉ cần các chủ thủy điện nằm trên hệ thống sông Đăk Psi, đang hằng ngày thu lợi nhuận từ nước Đăk Psi, phải có phần trách nhiệm trong việc bồi thường thiệt hại cho dân”.

THANH TUẤN
TIN LIÊN QUAN

Phạt thủy điện xả lũ, dân có được bồi thường hay không?

Lê Thanh Phong |

Thủy điện xả lũ gây thiệt hại cho dân thì phải bồi thường, còn chính quyền xử phạt về vi phạm hành chính là chuyện khác.

Thủy điện xả lũ, nhà cửa người dân ở Quảng Nam ngập sâu trong nước

Thanh Chung |

Từ trưa đến chiều 17.10, lượng mưa ở Quảng Nam giảm và hết, tuy nhiên do các hồ thủy điện xả lũ khiến nước sông Vu Gia dâng nhanh, làm nhiều khu vực ở huyện Đại Lộc và Hội An chìm trong biển nước.

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

MINH QUÂN |

TPHCM - Chiều 16.1, hàng nghìn người đổ về bến xe Miền Đông mới để về quê đón Tết. Do lượng khách tăng đột biến nên bến xe Miền Đông mới không đủ ghế cho khách ngồi chờ, nhiều người phải ngồi dưới sàn nhà.

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Vân Hoa |

Dịp Tết đến, người người đổ về Hàng Đường, con phố nổi tiếng về mứt, ô mai. Trong đó, ô mai gừng là món được mua nhiều hơn cả, bởi vị cay nồng, ấm đượm rất hợp với tiết xuân.

Thông xe đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài, các phương tiện đi thế nào?

PHẠM ĐÔNG |

Sở GTVT Hà Nội đồng ý cho các phương tiện được đi 2 chiều trên tuyến đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài. Đồng thời, cấm phương tiện tham gia giao thông đường bộ rẽ trái từ đường La Thành vào đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài.

Đào, quất mini hút khách dịp Tết Nguyên đán, tiểu thương thu bạc triệu mỗi ngày

Anh Tuấn |

Tết Nguyên đán đang cận kề, thời điểm này tại chợ hoa Quảng An, Lạc Long Quân (Tây Hồ, Hà Nội), chợ hoa Hàng Lược (quận Hoàn Kiếm) đã bày bán những cành đào Nhật Tân phục vụ nhu cầu của người dân thủ đô. Đặc biệt, những cành đào mini, giá từ 50.000 đồng - 150.000 đồng được nhiều người lựa chọn.

Nói về sai phạm ở Cục Đăng kiểm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải: "Tôi cũng thấy xấu hổ"

Khánh Hoà |

Nhìn lại vụ việc liên quan tới Cục Đăng kiểm thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng thừa nhận dù mới về công tác tại bộ 2 tháng nhưng bản thân ông cũng thấy xấu hổ khi biết thông tin. Tuy nhiên, ông Thắng khẳng định cán bộ hư thì phải xử lý, kể cả thay 100% nhưng vẫn phải tập trung làm tốt nhiệm vụ được giao.

Tất bật ngược xuôi giao hàng, shipper vẫn lo không có Tết

Thiện Nhân-Tùng Giang |

Nhiều shipper giao hàng chia sẻ, những ngày giáp Tết Nguyên đán dù đơn hàng tăng cao nhưng thu nhập thực tế vẫn chưa đạt như kỳ vọng.

Phạt thủy điện xả lũ, dân có được bồi thường hay không?

Lê Thanh Phong |

Thủy điện xả lũ gây thiệt hại cho dân thì phải bồi thường, còn chính quyền xử phạt về vi phạm hành chính là chuyện khác.

Thủy điện xả lũ, nhà cửa người dân ở Quảng Nam ngập sâu trong nước

Thanh Chung |

Từ trưa đến chiều 17.10, lượng mưa ở Quảng Nam giảm và hết, tuy nhiên do các hồ thủy điện xả lũ khiến nước sông Vu Gia dâng nhanh, làm nhiều khu vực ở huyện Đại Lộc và Hội An chìm trong biển nước.