Từ 20 đúp còn 1 đúp dẫn hiện trường
- Xin chào quý vị khán giả, đằng sau tay Thảo Anh là khu vực cách ly tại Bệnh viện Thanh Nhàn…
- Xin chào quý vị khán giả, hiện tại Thảo Anh đang có mặt tại chung cư Hồ Gươm, Trần Phú, Hà Đông, Hà Nội - nơi vừa phong toả sau khi phát hiện ca mắc COVID-19 liên quan đến Giám đốc Công ty Hacinco....
- Xin chào quý vị khán giả, tôi đang có mặt tại khu vực xã Tiên Tiến, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên - nơi đang cách ly phòng dịch sau khi phát hiện một số ca mắc COVID-19...
Không thấm tháp gì so với hy sinh, vất vả của đội ngũ y bác sĩ đang ở tuyến đầu chống dịch COVID-19, nhưng trong dịch bệnh, chúng tôi - những phóng viên Báo Lao Động đã cố gắng, nỗ lực “thần tốc” hơn nữa trên mặt trận thông tin. Những điểm nóng, hiện trường vụ việc, nơi phong toả vì có ca mắc COVID-19 - chúng tôi đều có mặt, đưa tin, dẫn trực tiếp từ hiện trường.
Từ những phóng viên viết báo in, với xu thế phát triển của báo chí hiện đại, chúng tôi đã phải chuyển mình để trở thành những phóng viên đa phương tiện “4 trong 1”, vừa quay dựng phim, vừa là phóng viên, vừa là biên tập viên và đảm nhận thêm vai trò dẫn chương trình. Tinh thần trụ cột của lớp phóng viên trẻ chúng tôi là học hỏi, học hỏi không ngừng.
Bước đầu tôi được giao đảm nhận những chương trình, bản tin dẫn trong trường quay, làm quen với việc lên sóng. Nhưng tôi ý thức được rằng, việc dẫn bản tin trường quay là chưa đủ để hoàn thiện bản thân. Vì thế, tôi luyện tập và phát triển việc dẫn hiện trường. Và có lẽ xuất phát điểm của việc dẫn trường quay, dẫn hiện trường,... đối với tôi đều là “bản năng”. Và con đường từ “bản năng” đến hình thành kỹ năng không hề đơn giản.
Lần đầu dẫn hiện trường, tôi đã viết lời dẫn dài 300 chữ rồi học thuộc lòng. Kết quả tay tôi cầm mic run bần bật, nói vấp liên tục và “thành quả” là 20 đúp dẫn mới dùng được 1 đúp.
Lần thứ hai dẫn hiện trường, tôi viết lời dẫn còn 200 chữ, vẫn học thuộc lòng. Kết quả 10 đúp dẫn, làm chủ giọng nói và ngữ điệu hơn.
Lần thứ ba dẫn hiện trường, kết quả khả quan hơn, 5 đúp dẫn...
Lần thứ n dẫn hiện trường - như bây giờ, tôi chẳng cần viết trước lời dẫn mà gần như có thể ứng biến với thông tin tại hiện trường, biết tiết chế và chọn lọc những thông tin cần thiết nhất để truyền tải đến quý độc giả. Kết quả 1 đúp duy nhất.
Có lẽ khác biệt rõ nhất giữa dẫn hiện trường và dẫn trường quay là chẳng cần “quần là áo lượt mặt hoa da phấn” để lên sóng, điều độc giả cần là thông tin, là tính thời sự, là tính thuyết phục chân thực.
“Mắt không thấy thì tim không đau” và chắc hẳn rằng khi “tim không đau” thì thông tin mà tôi đưa đến quý vị khán giả cũng thiếu phần cảm xúc, chỉ là những tin tức thông tấn giản đơn khô cứng. Vì thế, tôi chọn cách thử cảm giác dẫn hiện trường giữa nắng cháy, thử sống ở vùng rốn lũ chìm trong biển nước hay thử đồng hành cùng những người làm công tác dự báo. Trong thời điểm dịch bệnh, chúng tôi đặt chân đến những điểm nóng để cập nhật diễn biến mới nhất, đưa ra những khuyến cáo kịp thời đến người dân.
Dẫn hiện trường trong nhiệt độ âm
Cùng thi tuyển vào Báo Lao Động với tôi đợt ấy có Vi Tô Thế - một phóng viên thời sự năng nổ và nỗ lực hết mình vì công việc. Xuất phát là một phóng viên chuyên ngành Báo Ảnh, giờ đây Tô Thế là quay phim, là phóng viên ảnh, là biên tập viên và cả là MC của Trung tâm Truyền thông đa phương tiện. Trong nhiều trường hợp, Tô Thế đã phải nỗ lực gấp đôi khi vừa tự quay phim và tự dẫn hiện trường.
Thế nhưng việc rèn luyện kỹ năng dẫn cũng có nhiều thuận lợi, bởi ở Lao Động, phóng viên thường xuyên được tham gia các buổi học nghiệp vụ.
“Cho nên, từ một phóng viên chưa từng dẫn hiện trường trước đây thì đến bây giờ tôi có thể tự tin dẫn ở nhiều sự kiện, hoàn cảnh khác nhau” - Tô Thế nói.
Kể về kỷ niệm đáng nhớ nhất của mình, Tô Thế cho hay khi dẫn hiện trường trong sự kiện tuyết rơi ở Y Tý (Lào Cai) hồi đầu năm 2021, Thế tác nghiệp một mình. Do địa hình đồi núi, khi cần dẫn hiện trường Thế đã phải tìm và nhờ một phóng viên báo khác cầm máy hộ tương trợ.
“Thời điểm đó tuyết vẫn đang rơi, trời rất lạnh, chân tay tôi tê cứng do rét. Tôi nhớ lần đó phải ấn quay khoảng 15 lần mới hoàn thành do quá lạnh nên khi nói thường xuyên bị vấp từ. Rất may người đồng nghiệp đó đủ kiên nhẫn để giúp tôi hoàn thành cảnh quay” - Tô Thế không bao giờ quên lần dẫn hiện trường trong nhiệt độ âm đó.
Dẫn hiện trường giúp “níu chân” độc giả
Đồng nghiệp của tôi cũng vậy, họ đã có mặt trong mọi sự kiện nóng nhưng việc dẫn hiện trường và tác nghiệp đa phương tiện không phải lúc nào cũng dễ dàng. Với phóng viên Quách Du (Văn phòng Bắc Trung Bộ) những ngày đầu luân chuyển công tác ra Trung tâm Truyền thông Đa phương tiện (Toà soạn Báo Lao Động tại Hà Nội), anh cảm giác lạ lẫm, khó khăn trong tiếp cận đề tài, thậm chí cả kỹ thuật quay dựng cũng thật xa lạ.
Tuy nhiên, trải qua thời gian khi “bản năng” được rèn dũa thành kỹ năng thì việc sản xuất tác phẩm video trở nên đơn giản hơn. Cũng từ những bước căn bản đó, phóng viên Quách Du hiểu hơn về những thể loại và hình thức thể hiện mới như talk show, chương trình live...
Theo phóng viên Quách Du, khi dẫn hiện trường, thuận lợi nhất là bạn đang trực tiếp có mặt tại hiện trường, bạn biết điều gì đang xảy ra, bạn đồng cảm với sự việc và mục đích bạn muốn truyền đạt đến người xem đã hiện rõ. Thế nhưng, cũng thật lắm khó khăn khi thời gian chuẩn bị gấp gáp, chủ yếu dựa trên hoàn cảnh thực tế.
“Kỷ niệm nhớ nhất khi tôi dẫn hiện trường là trong mùa lũ tại miền Trung. Chỉ khi đưa mình vào hoàn cảnh đang xảy ra tại hiện trường thì người dẫn mới truyền đạt được đến độc giả một cách chân thực nhất, trực quan nhất, nhưng người dẫn phải đảm bảo được tính an toàn khi tác nghiệp. Trong nhiều trường hợp, lời dẫn hiện trường ban đầu chiếm tỉ lệ thành công của tác phẩm đến 90%. Bởi vì, khi bạn kích vào một video, 20 giây ban đầu sẽ quyết định bạn có “níu chân” được độc giả tiếp tục theo dõi hay không” - phóng viên Quách Du nêu quan điểm.
Chúng tôi vững niềm tin rằng với thế hệ phóng viên trẻ - những “búp măng non” mà Lao Động ươm mầm đang tiếp tục hoàn thiện, nỗ lực và trưởng thành từng ngày để chinh phục con đường từ “bản năng” thành kỹ năng, từ kỹ năng thành sáng tạo và đột phá.
