Nguồn nước cạt kiệt
Huyện Ea Kar, M’Đrắk, Krông Bông... nằm ở mạn phía đông của tỉnh Đắk Lắk. Những ngày qua, ở các địa phương này thời tiết nắng nóng liên tục kéo dài.
Đập thủy lợi Krông Jing nằm trên địa bàn xã Cư Mta là công trình thủy lợi lớn nhất huyện M’Đrắk. Công trình này phục vụ nước tưới cho khoảng 120ha lúa nước và các loại cây trồng khác của người dân xã Cư Mta và thị trấn M’Đrắk. Thế nhưng, nhiều ngày qua, nguồn nước trong lòng hồ Cư Mta đã cạn dưới mực nước chết.
Ông Lê Đăng Khang - Phó Giám đốc Chi nhánh Công ty quản lý công trình thủy lợi M’Đrắk (Công ty TNHH MTV quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk) - cho biết, tình hình khô hạn năm nay khốc liệt hơn các năm trước.
Chi nhánh đang quản lý 15 công trình hồ đập, thủy lợi phục vụ nưới tưới cho gần 600ha lúa nước, hơn 1.500ha cà-phê và các loại cây trồng khác… Tuy nhiên, do nắng hạn kéo dài, đến nay, đã có một công trình khô cạn, các công trình còn lại mực nước cũng giảm mạnh, xuống dưới mực nước chết.
Tương tự, hồ thủy lợi Ea Bư, xã Cư Huê, huyện Ea Kar có dung tích hàng trăm ngàn m3, phục vụ tưới tiêu cho hơn 50ha lúa nước và nhiều diện tích cây cà phê, ăn trái khác. Những ngày qua, phần lớn diện tích lòng hồ Ea Bư không còn một giọt nước nào. Diện tích mặt ngày nào giờ cỏ mọc um tùm, trở thành bãi chăn trâu, chăn bò của người dân địa phương.
Theo UBND huyện Eka, từ đầu năm 2021 đến nay, lượng mưa trên địa bàn huyện Ea Kar đạt thấp, tổng lượng mưa đạt 366,17mm, đạt 22,19% so với trung bình nhiều năm. Cùng với đó, nền nhiệt độ cao đã làm cho lượng nước hồ bốc hơi thoát nước rất lớn. Vì vậy, nguồn nước phục vụ sản xuất tại các sông, suối, ao, hồ, công trình thủy lợi… giảm rất nhanh.
Toàn huyện Ea Kar có 30 hồ chứa dung tích còn trên 50%; 22 hồ chứa dung tích còn từ 10-50%; 2 công trình đã hết nước là hồ Ea Bư xã Cư Huê và hồ Lồ Ô xã Cư Bông.
Thiệt hại nặng nề
Việc các hồ đập, sông suối trên địa bàn các huyện phía đông của tỉnh Đắk Lắk cạn kiệt đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nước tưới cho nhiều loại cây trồng.
Thống kê của huyện Krông Bông cho thấy, toàn huyện có 3.181ha cây trồng các loại bị khô hạn; trong đó, diện tích bị thiệt hại trên 70% là 2.297ha. Cụ thể, lúa nước 358ha; ngô lại 1.362ha; sắn 1.365ha; đậu đỗ các loại 96ha. Đến thời điểm này, tổng giá trị thiệt hại do hạn hán của huyện Krông Bông ước tính hơn 41 tỉ đồng.
Theo UBND huyện Ea Kar, do ảnh hưởng của nắng hạn, cả nghìn ha ngô, đậu sẽ bị ảnh hưởng về mặt suất từ 30-70%, thậm chí cũng có nhiều diện tích sẽ bị mất trắng.
Đối với cây lúa nước, trong thời gian tới, nếu thời tiết trên địa bàn huyện Ea Kar không có mưa, khả năng diện tích bị mất trắng lên đến 2.000ha. Còn các loại cây công nghiệp, cây ăn trái dài ngày cũng đang bị ảnh hưởng rất lớn đến việc sinh trưởng và phát triển.
Đang làm cỏ cho cây lúa, chị Phạm Thị Hiền - một người dân ở huyện Ea Kar - cho hay, gia đình tôi trồng khoảng 1 sào lúa nước để sử dụng. Hiện nay, cây lúa chuẩn bị trổ đòng thì gặp khô hạn chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng về mặt năng suất.
"Tôi ra đồng làm cỏ với hy vọng mưa xuống trong những ngày tới. Như vậy, người nông dân chúng tôi còn có cái để thu hoạch, vớt vát được phần nào hay phần đó. Nếu nắng nóng kéo dài thêm 10 ngày nữa, gia đình tôi và người dân ở đây sẽ bị mất trắng hàng trăm ha lúa”- chị Hiền lo lắng.
Chia sẻ về giải pháp khắc phục, ông Nguyễn Thế Lập - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện M’Đrắk - nói rằng, trước mắt, để phòng chống hạn, huyện đã đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh hỗ trợ kinh phí cho địa phương mua dầu để điều tiết nguồn nước chống hạn cho người dân.
Về lâu dài, các ngành chức năng cần có chủ trương bố trí kinh phí hoặc xã hội hóa để nạo vét các công trình hồ đập thủy lợi bị bồi lắng để tăng cường khả năng tích trữ nước phục vụ sản xuất, phát triển kinh tế của người dân.
