- Thưa ông, trong những ngày tháng 5 vừa qua, hiện tượng thời tiết bất thường, trái quy luật đã xảy ra. Đặc biệt, dự báo trong vài ngày tới, đợt không khí lạnh từ ngày 14-16.5.2022. Ông nhận định thế nào về hiện tượng thời tiết này?
Hàng năm, vào các tháng 5, tháng 6, ở miền Bắc nước ta vẫn có những đợt xâm nhập của các khối không khí có nhiệt độ thấp hơn từ phía Bắc di chuyển xuống phía Nam, hệ quả là sự giao tranh giữa các khối khí có nhiệt độ thấp ở phía Bắc với khối khí nóng ẩm ở nước ta sẽ gây ra những đợt mưa dông trên diện rộng.
Trong thời kỳ này, những đợt tăng cường của khối khí phía Bắc thường gây mưa và giảm nhiệt độ làm thời tiết chuyển mát ngắn ngày ở miền Bắc, làm ngắt quãng các đợt nắng nóng.
Ngày 14-16.5 sắp tới ở nước ta cũng có một đợt xâm nhập của không khí lạnh như vậy.
Chúng tôi đánh giá, trong 2-3 ngày tới, ở vùng núi xuất hiện mưa dông và mưa lớn, thời gian xảy ra nhiều về đêm và sáng sớm. Trong giai đoạn chuyển mùa, mưa dông nhiều thường tiềm ẩn nguy cơ cao về lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh, đồng thời các tỉnh vùng núi có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, ngập úng cục bộ do mưa có thể xảy ra nhiều ngày.
- Mùa mưa bão, ông nhận định như thế nào về mùa mưa bão năm nay? Liệu số cơn bão, cường độ bão có bất thường so với các nắm trước không, thưa ông?
Năm nay, khả năng hiện tượng La Nina sẽ tiếp tục duy trì từ nay đến các tháng đầu mùa đông xác suất khoảng 55-65%. Từ nay đến cuối năm 2022, dự báo trên khu vực Biển Đông có khoảng 10-12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta khoảng từ 4-6 cơn.
Bão và áp thấp nhiệt đới từ tháng 5-7.2022, có khả năng thấp hơn trung bình nhiều năm, sau đó từ tháng 8-11.2022 có xu hướng ở mức xấp xỉ và có khả năng cao hơn so với trung bình nhiều năm.
Trong các tháng mùa mưa bão, lượng mưa tại Bắc Bộ có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm từ tháng 7-9.2022. Trái lại, tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ lượng mưa có xu hướng thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ tháng 6-9.2022.
Từ khoảng tháng 10, tháng 11 tại khu vực Trung Bộ và phía nam có xu hướng gia tăng lượng mưa. Với xu hướng La Nina, mùa mưa ở Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ có xu hướng kéo dài đến cuối năm, đề phòng mưa, bão dồn dập trong thời từ tháng 10-11.2022.
- Thưa ông, trong những năm gần đây, thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường, trái quy luật… Ông đánh giá, nhận định như thế nào về thực trạng thiên tai trong năm gần đây?
Năm 2021, cùng với xu hướng nóng lên toàn cầu và biến đổi khí hậu, nhiều hiện tượng thời tiết, khí hậu cực đoan xảy ra trên thế giới cũng như tại Việt Nam
Ví dụ năm 2015 xảy ra đợt mưa đặc biệt lớn ở Quảng Ninh với tần suất lặp lại hàng nghìn năm; năm 2016 và 2018 diễn ra tình trạng hạn hán khốc liệt nhất lịch sử; năm 2021 xuất hiện cơn bão rất mạnh, lần đầu tiên trong lịch sử quan trắc ở Việt Nam ghi nhận được gió mạnh cấp 14, giật cấp 17 trên đảo Song Tử Tây; năm 2022 ghi nhận trận mưa lớn trái mùa ở Nam Trung Bộ gây rất nhiều thiệt hại ở khu vực này…
Tổng kết lại có thể thấy, trong những năm gần đây chúng ta ghi nhận sự gia tăng về cường độ, tần suất xảy ra các hiện tượng thiên tai cực đoan bất thường ngày càng nhiều hơn, trái quy luật và gây nhiều thiệt hại về người và tài sản.
- Xin cảm ơn ông!
Xâm nhập mặn năm 2022 ở mức độ không gay gắt và thấp hơn cùng kỳ năm 2021. Hiện nay xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long đang có xu thế giảm dần.
Trong thời gian từ nay đến cuối tháng 5.2022 (hết mùa khô năm 2022), xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục giảm dần do lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê Công về đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm từ 20-25% và dự báo mưa ở đồng bằng Nam Bộ có xu thế cao hơn trung bình nhiều năm.
(TS Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia)
