Ông Lưu Quang Huy - Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội: Phải thu hút dân số dịch chuyển ra khỏi nội đô
Về các giải pháp giãn dân khỏi khu vực nội đô lịch sử, từ năm 2020-2030 khi Hà Nội đang từng bước triển khai các dự án: Di dân, giải phóng mặt bằng để mở đường theo quy hoạch, tái thiết đô thị; di dời các cơ sở công nghiệp, trường đại học, bệnh viện, trụ sở bộ ngành; phát triển đường sắt đô thị tại khu vực nội đô; phát triển các chuỗi đô thị phía Bắc sông Hồng, phía Đông đường Vành đai 4 và các đô thị vệ tinh. Đồng thời, trước bối cảnh tăng dân số tự nhiên và cơ học… trước mắt cần từng bước thực hiện lộ trình giảm dân trong khu vực theo định hướng Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô.
Về lâu dài, khi thành phố triển khai đồng bộ các dự án trên, sẽ dần thu hút dân số dịch chuyển ra; khi đó cần kiểm soát quy mô dân số tại các khu vực theo đúng quy hoạch được duyệt.
Ngoài giải pháp di dân ra bên ngoài khu vực nội đô lịch sử khi thực hiện các dự án giải phóng mặt bằng để mở đường, đầu tư phát triển các dự án công cộng, hạ tầng xã hội của thành phố và địa phương, cần triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm giãn dân cơ học. Cụ thể là triển khai đồng bộ các chủ trương di dời trường đại học, bệnh viện, trụ sở bộ, ngành… ra khỏi khu vực nội đô lịch sử.
Việc triển khai di dời dân trong 4 quận lõi liên quan đến đồ án quy hoạch sẽ được giao cho các quận huyện, ban quản lý dự án liên quan triển khai trong thời gian tới, theo định hướng quy hoạch đã đưa ra.
TS-KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam: Cần sự đồng thuận của người dân
Chủ chương quy hoạch trên đã có từ cách đây hơn 20 năm tuy nhiên trên thực tế, con số này không những không giảm mà còn tăng gần 1,4 triệu dân trong nội đô lịch sử.
Nguyên nhân chính đến từ 3 vấn đề tồn tại: Thứ nhất là do các vấn đề thủ tục, pháp lý. Thứ hai là vướng mắc trong cải tạo, xây dựng các khu chung cư mới cùng các nhà chung cư trong nội đô. Cuối cùng là chưa tạo điều kiện thuận lợi, mức giá ưu đãi cho người di dời ra khỏi khu vực này.
Vì vậy, việc di dời dân cư khỏi khu vực nội đô là một bài toán khó. Để triển khai hiệu quả việc di dời người dân khỏi 4 quận nội đô theo Đồ án quy hoạch phân khu đô thị nội đô lịch sử, cần sự đồng thuận từ nhân dân và nỗ lực của các cấp chính quyền.
Cụ thể, phải đẩy mạnh việc phát triển mô hình chùm đô thị và đô thị vệ tinh từ đó sẽ tạo ra những khu vực sống mới đầy đủ tiện nghi, có tiêu chuẩn, chỉ tiêu như đất đai, hệ số sử dụng đất cho người dân thoải mái hơn.
Để hấp dẫn người dân ra khỏi khu vực nội đô, cần có chính sách ưu đãi về giá đất, thuận tiện trong việc lựa chọn mô hình phát triển trong các khu đô thị.
Đối với những khu vực mới, để hấp dẫn người tái định cư, thành phố cần đảm bảo đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, tạo điều kiện và hướng tới chất lượng cuộc sống cao. Đặc biệt phải liên kết thuận tiện giữa hệ thống giao thông với nội đô; gắn kết văn hóa, kiến trúc truyền thống nơi ở cho người tái định cư. Điều này sẽ giúp người dân dù có di rời khỏi nội đô nhưng vẫn có những mối liên hệ mật thiết với khu vực này.
Cuối cùng, phải chú trọng đến yêu cầu thuận lợi cho các hộ dân trong nội đô khi họ di dời. Cụ thể, phải chú trọng đến những yêu cầu như cải tiến chất lượng công trình kiến trúc và chỉ định những chỗ ở quy hoạch thật thuận lợi, thay vì chỉ đưa người dân vào các khu đô thị mới.
Phương án này đã được thí điểm ở một số khu vực tại Long Biên (Hà Nội), nhưng hiện nay vẫn cần phải tuyên truyền, tạo sự hấp dẫn để thu hút người dân. Đây không phải là cưỡng chế mà là vận động người dân tự nguyện ra đi. Nếu làm tốt được những điều này sẽ giảm áp lực về giao thông, ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng chỉ tiêu sống của người dân trong nội đô.
