Thợ hàn kiêm “đại gia lan”
Những ngày cuối tháng 9, PV Báo Lao Động có mặt tại một số vườn lan tại TP.Hòa Bình, được nghe kể những câu chuyện bi hài của chính những người trót lao theo dòng lan đột biến.
Ông Hà Văn T. (phường Thái Bình) kể, ông vốn là chủ cơ sở hàn sắt, nhôm kính. Khoảng giữa năm 2020, trong lần nhận hàn khung sắt cho 1 vườn lan thì mới biết đến lan đột biến.
Qua lời kể của chủ vườn, một kie hoa lan Bạch Tuyết khi ấy giá 200 triệu đồng, một kie lan Hồng Minh Châu hay Hồng Yên Thủy gần 100 triệu đồng, chưa kể loại 5 cánh trắng Phú Thọ, HO đã có giá từ 10 - 20 triệu đồng mỗi kie.
Thấy giá trị cao, ông T. tò mò mua mấy kie HO, 5 cánh trắng về trồng thử, chỉ sau 6 tháng, ông bán lãi cả nửa tỉ đồng.
Nghĩ “một vốn, bốn lời”, ông T. cầm cố mảnh đất vay 1 tỉ đầu tư vào lan, có thời điểm vườn lan của ông được định giá đến 4 tỉ đồng.
Khi ấy, ông T. được ví như một đại gia lan tại TP. Hòa Bình, nhiều người đến định giá, giao dịch rầm rộ. Như giỏ Hồng Yên Thủy của ông có người trả đến 2 tỉ đồng vẫn không bán vì nghĩ còn tăng nữa…
“Lúc thị trường lan lao dốc, mình tức tốc rao bán vội, bán lỗ mà cũng chẳng ai mua, để thì mất công chăm sóc. Trong khi tiền lãi ngân hàng tháng nào cũng phải trả, đúng là tiến không được, lui cũng chẳng xong", ông T. ngao ngán.
Theo lời chủ vườn, hiện giờ lan đột biến còn rẻ hơn lan thường, lan của ông giờ cũng vứt 1 xó, chỉ giữ lại vài giỏ làm kỉ niệm. May mắn gặp khách sưu tầm thực thụ thì còn bán được 4 - 5 triệu/giỏ, lan đột biến hết thời rồi!
Nhiều người bạn, đối tác của ông T. cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự, có người còn nợ đến 3 - 4 tỉ đồng do đầu tư vào lan, thậm chí vợ chồng lục đục, chia tay cũng chỉ vì lan đột biến… còn ông T. thì lại quay về nghề làm nhôm kính, để kiếm tiền trả nợ.
Ôm nợ, mất nhà vì lan
Còn anh N.T.H., chủ vườn lan H.V (TP.Hòa Bình) cho biết, anh làm cán bộ nhà nước, chơi lan đột biến vào cuối năm 2018. Ban đầu, anh được tặng một kie lan Hồng Yên Thủy, mang về trồng rồi nhân ra bán được hơn 300 triệu đồng.
Thấy lời lãi, anh vay mượn bạn bè, người thân đầu tư 200 triệu dựng hẳn một vườn lan để tiện chăm sóc, nhân giống. Ngoài Hồng Yên Thủy, anh còn mua thêm nhiều loại lan có tiếng như Bảo Duy, HO để khách lựa chọn.
Theo anh H., năm 2021, anh giao dịch một giỏ Hồng Yên Thủy cho một khách hàng Hà Nội được 3 tỉ đồng, nhờ đó mua được nhà, xe ôtô…
Khi thị trường lan đột biến lao dốc vào đầu năm 2022, anh H. lo lắng tìm cách bán tháo, nhưng diễn biến thị trường quá nhanh khiến anh không kịp trở tay thu hồi vốn.
Cả vườn lan trị giá gần 5 tỉ đồng của anh phải tháo bỏ vì không đủ tiền công chăm sóc, phân bón... Hiện anh đang phải gánh khoản nợ lên tới gần 1 tỉ đồng.
Tương tự, anh Bùi Đức H. (phường Hữu Nghị) cho biết, giữa năm 2021, anh mua cây năm cánh trắng Bạch Tuyết từ lúc giá 900 triệu đồng một kie sau thì xuống giá 500 triệu đồng, rồi xuống còn 5 triệu đồng... Giờ rao bán 1 triệu đồng mỗi kie mà không ai mua.
“Số tiền tiết kiệm bao năm cũng nướng hết vào lan đột biến, căn chung cư 2 vợ chồng tích góp mua cho con vừa phải bán đi để trả nợ, vợ chồng tôi cũng thường xuyên cãi nhau chỉ vì chuyện này” - anh H. buồn rầu kể.
Anh H. cho rằng, có nhiều vườn lan lớn ở TP.Hòa Bình như vườn D.T, vườn H.O thu lợi cả trăm tỉ từ bong bóng lan đột biến nên họ ít bị ảnh hưởng hơn so với những người chơi sau, chơi “cò con”…
Giờ lan đột biến giá trị cao, tiền tỉ, chục tỉ không còn được đưa ra thị trường nữa, mức giá chỉ khoảng 5 - 10 triệu đồng/giỏ đối với các dòng có tiếng tăm như Bạch Tuyết, Hồng Yên Thủy… Những cây nhỏ thì có giá thấp hơn khoảng vài triệu đồng, thậm chí chỉ ở mức vài trăm ngàn đồng.
