Đáng nói, nhiều người cho rằng không xác định được việc con có nhận được chất lượng đào tạo xứng đáng với mức đóng góp hay không.
Nghỉ hay không nghỉ?
Tiếp tục cho con theo học trường quốc tế trong năm học 2020-2021 hay cho con chuyển trường là câu hỏi luôn đau đáu đối với chị Nguyễn Hồng Nhung (quận 2, TPHCM). Chị Nhung hiện có 2 con học lớp 6 và lớp 10 tại một cơ sở mang tên Trường Dân lập quốc tế V. Hằng ngày, bên cạnh thời gian làm việc, chăm sóc con cái, chị Nhung vẫn theo đuổi vụ “đòi lại” học phí trong thời gian con nghỉ dịch vì thấy đồng tiền bỏ ra không xứng với bát gạo.
“Sai lầm lớn nhất của tôi là đã cho con theo học trường quốc tế. 3 năm qua, mỗi năm tôi đầu tư học phí tới nửa tỉ đồng/năm/cháu nhưng hiệu quả thu lại không như mong muốn. Cách đối xử của nhà trường trong thời gian dịch COVID-19 vừa qua lại càng làm cho tôi thất vọng. Nhà trường thông báo thu đủ học phí trong khi không thoả thuận và không lắng nghe ý kiến của phụ huynh” - chị Nhung chia sẻ.
Bà mẹ 2 con tâm sự thêm, vì gia đình có điều kiện nên ban đầu chọn trường đã không lường trước được vấn đề. “Bây giờ, con đã quen sống trong môi trường với bạn bè cùng hoàn cảnh dư dả, lại được nhà trường chiều chuộng, tôi sợ nếu chuyển ra trường ngoài thì con sẽ thiếu động lực và ý chí vượt khó, khó hoà nhập với điều kiện khó khăn. Bên cạnh đó, quy định Việt Nam lại không cho học sinh THPT được chuyển từ trường ngoài công lập về trường công lập. Mà chọn trường quốc tế khác cũng không biết chất lượng như thế nào?”.
Dễ dàng hơn vì con mới học tiểu học vẫn được chuyển, chị Nguyễn Vân đã vừa hoàn tất thủ tục chuyển trường quốc tế cho 2 con (lớp 5 và lớp 2) từ khu Sala (TPHCM) về trường công gần nhà. Ban đầu, các con sẽ vất vả để thích nghi nhưng không phải dậy sớm đi cả 10km đến trường và được nuông chiều bởi các giáo viên ngoài công lập.
Chắc chắn, không phải trường ngoài công lập với mức học phí cao nào cũng sẽ khiến phụ huynh thất vọng nhưng cần cân nhắc kỹ khi chọn trường cho con.
Tại Việt Nam, những trường tư có yếu tố nước ngoài thường được nhà trường quảng bá thêm với cái tên có gắn từ “quốc tế”. Học phí từ 300-800 triệu đồng/năm tùy cấp lớp và tùy trường, chưa kể vô số các khoản khác như tiền ăn, đưa đón, phí tuyển sinh, phí giữ chỗ, phí ghi danh… Thế nhưng, phụ huynh phải lường trước khó khăn như việc khó chuyển trường hay không dễ để thoả thuận các khoản thu. Học phí mỗi năm cũng sẽ tăng dưới 10% nhưng đều là những con số khiến nhiều người “chóng mặt”.
Ngoài ra, chất lượng cũng là một điều cần lưu ý bởi chương trình học sẽ rất khác với hệ công lập, phụ huynh khó kiểm soát, so sánh. Bên cạnh đó, không ít trường đã bị “bóc mẽ” là chương trình không có phép hay liên kết với trường học quốc tế “ma”. Cũng sau vụ tai nạn tại Trường Gateway (Hà Nội), thuật ngữ trường quốc tế được chú ý hơn và không ít cơ sở giáo dục đã âm thầm gỡ biển có tên “quốc tế”.
Quan trọng vẫn là sự rèn luyện của học sinh
Dù học ở loại trường nào thì vai trò, sự nỗ lực rèn luyện của chính học sinh và gia đình vẫn là yếu tố quyết định. Không hiếm học sinh trường công đạt được thành tích cao trong các cuộc thi quốc tế hoặc về điểm SAT, TOEFL, IELTS… giành được học bổng đi du học, về sau trở thành người thành đạt. Thậm chí, danh sách thủ khoa đại học các năm với không ít em đều xuất thân từ trường “làng”, con nhà nghèo.
Theo PGS-TS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) - việc chọn lựa cho con học trường công lập và trường ngoài công lập tuỳ thuộc vào nhu cầu của gia đình, năng lực của học sinh. Tất cả những lựa chọn này cần được phụ huynh, học sinh cân nhắc kỹ lưỡng từ đầu để tránh hiện tượng phải thay đổi, “muốn tiến cũng khó mà lùi cũng không xong”.
“Phụ huynh phải là những người thông minh, tìm kỹ, hiểu kỹ xem những gì con mình sẽ học được có xứng đáng với mức tiền bỏ ra hay không. Không phải cứ có tiền là sẽ có dịch vụ tốt và vô trách nhiệm với việc học của con mình” - PGS-TS Trần Xuân Nhĩ cho hay.
