Không thể hoàn trả sau khi chọn BHXH một lần
Bà Hoàng Thị Đông - Phó Trưởng phòng Chế độ BHXH, BHXH Đà Nẵng - cho biết, nhiều NLĐ từng hưởng chế độ BHXH một lần rất lâu rồi nhưng khi về già lại mong muốn hoàn trả lại số tiền để đóng tiếp cho đủ năm hưởng lương hưu. Tuy nhiên, hiện nay pháp luật không có chính sách đó.
Trong khi đó, với những người được hưởng lương hưu khi về già, họ còn được hưởng BHYT miễn phí.
“BHXH thành phố đã chi trả hàng trăm triệu đến cả tỉ đồng cho người hưởng lương hưu để điều trị bệnh hiểm nghèo. Đặc biệt là thời gian dịch bệnh COVID-19 vừa qua, không ít người bị ảnh hưởng kinh tế, sức khoẻ nhưng khi có được số tiền hưu trí hằng tháng cũng giúp họ phần nào đỡ bớt gánh nặng và được chăm sóc y tế kịp thời” - bà Đông cho hay.
Thực tế hiện nay, còn một bộ phận NLĐ gặp hoàn cảnh khó khăn thường muốn nhận BHXH một lần sau khi mất việc làm. Tuy nhiên, việc này là lợi bất cập hại, vô hình trung họ đã đánh mất những quyền lợi rất cơ bản về an sinh xã hội của mình. Khi đó NLĐ sẽ không còn cơ hội được hưởng lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu để đảm bảo cuộc sống và sức khỏe khi về già.
Đây là thực tế rất đáng lo ngại, không chỉ tác động trực tiếp đến quyền lợi của NLĐ mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội lâu dài của quốc gia khi mà những năm tới dân số nước ta đang bắt đầu già hóa.
“Lương hưu có ý nghĩa rất quan trọng đối với NLĐ về già, có lương hưu, NLĐ không chỉ hưởng tiền hằng tháng mà còn được cấp thẻ BHYT, được hưởng các quyền lợi khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe trọn đời do quỹ BHYT chi trả.
Chính vì vậy, NLĐ cần cân nhắc kỹ những quyền lợi được hưởng chế độ hưu trí và BHYT khi hết tuổi lao động khi tiếp tục tham gia BHXH. Nhất là trong thời gian tới đây, người lao động sẽ dần tiếp cận và thụ hưởng lương hưu tốt hơn khi Nhà nước sửa đổi chế độ hưu trí theo số năm giảm dần, đóng BHXH tối thiểu xuống 15 năm, xây dựng hệ thống BHXH đa tầng tối ưu để người lao động dễ tiếp cận hơn” - bà Đông chia sẻ thêm.
Cải cách để NLĐ được thụ hưởng, tiếp cận nhiều hơn
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Tiết - Phó Giám đốc BHXH Đà Nẵng - cho hay, trong 2 năm qua, tình hình dịch COVID-19 đã ảnh hưởng về nhiều mặt nhưng nhà nước vẫn quan tâm đến người được hưởng lương hưu. Từ ngày 1.1.2022, chính phủ đã điều chỉnh lương hưu là 7,4% trượt giá trong khi đó đối với công chức viên chức nhà nước thì tạm chưa tăng lương.
Về BHYT, người hưởng lương hưu thì được cấp thẻ BHYT miễn phí và được hưởng đến 95%, đồng chi trả chỉ 5%. So với các đối tượng khác người lao động hay công chức viên chức… chỉ hưởng 80%.
Bên cạnh việc giải thích cặn kẽ cho NLĐ khi có nguyện vọng hưởng BHXH một lần, ông Tiết cho biết, về phía Nhà nước cũng cần mở rộng sản xuất để tạo việc làm, ổn định. NLĐ ổn định cuộc sống về thu nhập và công việc thì cũng không cần rút BHXH một lần.
“Trong thời gian sắp tới, để hạn chế NLĐ chọn BHXH một lần, Nhà nước cần có giải pháp tổng thể mang tính vĩ mô thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng sản xuất, kinh doanh tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho NLĐ.
Khi sửa đổi các quy định về BHXH thì mong rằng các cấp cần nghiên cứu đề cập đến quyền lợi của NLĐ nhiều hơn, thiết thực hơn trong đó cân nhắc đến thời gian nghỉ hưu và thời gian đóng và mức hưởng lương hưu cho NLĐ” - ông Tiết chia sẻ.
