Ở bài viết trước, chúng tôi đã phản ánh câu chuyện về Công ty cổ phần phát triển giáo dục và thương mại Việt Nhật PTM, địa chỉ 68 Lưu Hữu Phước, Nam Từ Liêm, Hà Nội (gọi tắt là Việt Nhật PTM) kết hợp với một số ngân hàng lập các sổ tiết kiệm ảo, "đẩy" du học sinh không đủ điều kiện sang Nhật Bản.
Tuy vậy theo tìm hiểu, cuốn sổ tiết kiệm này có ý nghĩa chứng minh du học sinh đến Nhật Bản để học tập thực sự thay vì lao động kiếm tiền, cũng đang được hàng loạt công ty môi giới du học ở Hà Nội mời chào với phí dịch vụ chỉ từ 4 - 8 triệu đồng.
Trong vai một thanh niên nghèo muốn xuất khẩu lao động qua hình thức du học để kiếm tiền, PV Lao Động vào cuộc tìm hiểu.
Đóng giả người đại diện của du học sinh?
Tại Trung tâm du học Việt Trí MD (thuộc Công ty cổ phần hợp tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Việt Nam) địa chỉ 56 Lưu Hữu Phước, Nam Từ Liêm, Hà Nội, chúng tôi được Phó Tổng Giám đốc của công ty này là bà Phùng Thị Thơm mời chào: "Nếu gia đình cháu không có tiền để chứng minh tài chính thì công ty sẽ làm giúp, phí từ 7 - 8 triệu. Bên ngân hàng sẽ hỗ trợ chứng minh là nhà cháu có sổ tiết kiệm để ở trong ngân hàng trị giá từ 500 - 650 triệu đồng. Khi phía bên trường ở Nhật Bản gọi về xác minh, ngân hàng sẽ xác nhận cho cháu số tiền gửi, ngày gửi, các thông tin liên quan".
"Chứng minh tài chính bằng cách đó thì khi Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản xét tư cách lưu trú có rủi ro không?", tôi hỏi.
"Không phải lo, cái này công ty cô lo hết rồi. Vì gia đình cháu làm gì có tiền thật mà gửi ngân hàng để chứng minh đâu. Nếu bên Cục (Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản - PV) điện thoại kiểm tra, công ty sẽ có người đóng giả bố cháu hoặc đại diện gia đình cháu nghe điện thoại xác nhận. Không ai để mấy ông bà già nhà quê, mắt mũi tèm nhèm nói mấy câu là người ta biết làm giả chứng minh tài chính ngay", bà Thơm trấn an và nói thêm công ty đã "càn quét" qua nhiều vùng quê, xử lý trót lọt nhiều trường hợp cần chứng minh tài chính như tôi.
Tại Công ty cổ phần phát triển giáo dục và thương mại Việt Nhật PTM (68 Lưu Hữu Phước, Nam Từ Liêm, Hà Nội), nhân viên công ty này cũng cho biết không cần phải có sổ tiết kiệm vẫn đi du học Nhật Bản được.
"Cái chứng minh tài chính bây giờ nó gọi là thủ tục "phù phép" thôi. Công ty sẽ làm cho các gia đình du học sinh một sổ tiết kiệm giả. Thời gian có sổ này kéo dài từ lúc nộp hồ sơ đến lúc có COE (chứng nhận tư cách lưu trú), rơi khoảng 3 - 4 tháng. Khi có COE rồi thì cái sổ đó không cần thiết nữa, ngân hàng sẽ đóng sổ. Phí chứng minh tài chính rơi vào khoảng 3,6 triệu - 5 triệu đồng", nhân viên công ty này bật mí.
"Nhờ chủ tịch xã nói dối hộ"
Tại Công ty Y. có trụ sở tại Hà Nội, chúng tôi được các nhân viên tư vấn tại đây giải thích rõ hơn về cách làm khống sổ tiết kiệm.
Theo nhân viên tại đây, sau khi đóng số tiền dịch vụ 4 - 5 triệu đồng, gia đình các du học sinh sẽ được ngân hàng mời ký một hợp đồng vay số tiền từ 500 - 600 triệu. Đây là bước để hợp thức hóa giấy tờ chứ thực chất hợp đồng cho vay này không hề có thế chấp, người nhà du học sinh chỉ cần ký là xong.
"Ngân hàng xác nhận là nhà em có ký giấy vay rồi, thay vì đưa cho em 500 triệu thì họ mở sổ tiết kiệm cho em đúng với số tiền đó. Hoàn tất thủ tục thôi nhưng vẫn có đầy đủ dấu đỏ của ngân hàng", nhân viên tư vấn tại công ty này khẳng định và nhắc nhở chúng tôi: "Nói trước với bố mẹ em chỉ là ký vay thôi chứ không phải nộp bất cứ cái gì cho ngân hàng cả nên cũng không sợ ngân hàng đòi tiền hay lấy đất nhà mình".
Tại Trung tâm du học Nhật Bản Yuki (thuộc Công ty TNHH Thương mại và đào tạo Nhật Linh, Văn Miếu, Đống Đa, Hà Nội), chúng tôi được nhân viên tại công ty này hướng dẫn một cách khác để qua mặt Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản khi đơn vị này xét tư cách lưu trú cho du học sinh.
"Trong phần chứng minh tài chính, nhiều gia đình không kinh doanh gì nhưng ở quê có mảnh đất 2.000 mét chẳng hạn, bên em có thể làm hồ sơ cho bạn ấy là kinh doanh cây cảnh hoặc trồng nấm mỗi, tháng thu nhập 25 - 30 triệu đồng. Nhưng thực sự thì không có cái trang trại nấm nào cả, mà chỉ có trên hồ sơ như thế", nhân viên tại công ty này cho biết.
Tuy vậy, nữ nhân viên cũng lưu ý thêm, do Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản có thể liên hệ về uỷ ban xã/phường nơi mình thường trú để xác minh thông tin khai trong hồ sơ bất cứ lúc nào. "Để trót lọt được thì gia đình anh phải "làm việc" với chủ tịch xã/ phường nơi mình thường trú để nhờ họ khai báo giúp như vậy nếu bên Cục Quản lý xuất nhập cảnh có gọi về để kiểm tra thông tin", nữ nhân viên dặn dò, "Họ không có thời gian về tận nhà anh để kiểm tra đâu nên không phải lo".
90 công ty tư vấn du học bị đình chỉ cấp visa Nhật Bản
Mới đây, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đã công bố danh sách 90 tổ chức, cơ sở tư vấn du học bị đình chỉ cấp visa Nhật Bản.
Trong danh sách này có Công ty TNHH Đầu tư hợp tác quốc tế Daystar (78 Bến Nghé, TP Huế, Thừa Thiên - Huế) bị đình chỉ đại diện xin cấp visa vô thời hạn, 89 công ty du học còn lại bị đình chỉ đại diện xin cấp visa có thời hạn 6 tháng.
Theo Cục Hợp tác Quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, xuất phát từ nhu cầu du học lớn, hiện xuất hiện không ít doanh nghiệp, tổ chức dịch vụ tư vấn du học lợi dụng sự thiếu hiểu biết về giáo dục quốc tế của các gia đình và học sinh, đặc biệt ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, thực hiện các hành vi vi phạm luật pháp và đạo đức nghề nghiệp để trục lợi.
