60 hồ sơ dự tuyển nhưng… trượt gần hết
Căn cứ những quy định của pháp luật hiện hành, đặc biệt Luật Đấu thầu (Điều 15), đối với 8 dự án thành phần được Quốc hội phê duyệt đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), thời gian qua Bộ Giao thông Vận tải đã tiến hành sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu quốc tế.
Sau 2 tháng kể từ thời điểm phát hành hồ sơ mời sơ tuyển (7.2019), các Ban Quản lý dự án của Bộ GTVT đã nhận được 60 bộ hồ sơ dự tuyển.
Theo đánh giá của Bộ Giao thông Vận tải về hồ sơ dự sơ tuyển của bên mời thầu và quá trình thẩm định làm rõ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì có 4 dự án không có nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển, 2 dự án có duy nhất 1 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển, 1 dự án có từ 2 nhà đầu tư và 1 dự án có 3 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển.
Như vậy, số lượng nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển không nhiều, tính cạnh tranh không cao.
Để phát huy nội lực, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước tham gia đầu tư Dự án và phát triển năng lực doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng.
Sau khi đánh giá trách nhiệm pháp lý quy định tại hồ sơ mời sơ tuyển quốc tế đã phát hành và Luật Đấu thầu, trên cơ sở thống nhất của các cơ quan liên quan, Bộ GTVT quyết định hủy sơ tuyển theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế và điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án PPP thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông.
Hiện nay, Bộ Giao thông Vận tải đang khẩn trương rà soát, hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan để triển khai dự án. Mọi thông tin về các bước thực hiện tiếp theo sẽ được cung cấp kịp thời để toàn thể nhân dân được biết và giám sát. Theo Bộ Giao thông Vận tải, Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, là Dự án trọng điểm của quốc gia, có vai trò quan trọng và ý nghĩa to lớn trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt đối với những địa phương có dự án đi qua. Trong quá trình triển khai Dự án, Bộ Giao thông Vận tải quán triệt tinh thần phải tiến hành nghiêm túc, đảm bảo đúng quy định pháp luật, hiệu quả, khách quan, minh bạch và đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế.
Điều chỉnh thế nào để doanh nghiệp nội nhập cuộc?
Theo Nghị quyết số 52/2017/QH14 của Quốc hội khóa XIV, giai đoạn 2017 - 2020, dự án cao tốc Bắc - Nam tiếp tục đầu tư một số đoạn phía đông với chiều dài khoảng 654km, chia làm 11 dự án thành phần gồm các đoạn: Từ Cao Bồ (Nam Định) đến Bãi Vọt (Hà Tĩnh); từ Cam Lộ (Quảng Trị) đến La Sơn (Thừa Thiên Huế); từ Nha Trang (Khánh Hòa) đến Dầu Giây (Đồng Nai), Cầu Mỹ Thuận 2, (Tiền Giang và Vĩnh Long). Trong đó có 3 dự án sử dụng vốn đầu tư công, 8 dự án thực hiện theo hình thức đối tác công - tư (PPP), loại hợp đồng BOT được triển khai đấu thầu quốc tế chọn nhà đầu tư thực hiện. Tổng mức đầu tư toàn bộ dự án hơn 102.000 tỉ đồng, trong đó có hơn 50.000 tỉ đồng vốn đầu tư công, hơn 51.000 tỉ đồng do các nhà đầu tư huy động. Theo Bộ GTVT, tổng vốn đầu tư cho 11 dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông thực hiện trong giai đoạn 2017 - 2020 khoảng 120.000 tỉ đồng, vốn ngân sách là 55.000 tỉ đồng. Như vậy còn thiếu tới 65.000 tỉ đồng cần kêu gọi.
Tại Hội nghị kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp (DN) trong và ngoài nước tham gia đầu tư 8 dự án của tuyến đường bộ Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2017 - 2020 theo hình thức PPP hồi tháng 5.2019, thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật khẳng định: Bên cạnh việc công khai minh bạch toàn bộ thông tin liên quan đến dự án, các nhà đầu tư (NĐT) trong và ngoài nước đều có quyền bình đẳng như nhau, có thể tham gia đầu tư dự án nếu có đủ năng lực và kinh nghiệm.
Hồ sơ mời sơ tuyển 8 dự án cao tốc Bắc - Nam thực hiện theo hình thức PPP, Bộ GTVT sẽ sử dụng phương pháp chấm điểm theo thang điểm 100 để đánh giá năng lực và kinh nghiệm của NĐT. Cụ thể: Năng lực về tài chính của NĐT chiếm tỉ trọng 60% tổng số điểm (tương ứng với 60 điểm); năng lực về kinh nghiệm của NĐT chiếm tỉ trọng 30% tổng số điểm (30 điểm) và phương pháp triển khai dự án của NĐT chiếm tỉ trọng 10% tổng số điểm (10 điểm).
Với những tiêu chuẩn vể hồ sơ đấu thầu các dự án thuộc cao tốc Bắc Nam, chính các nhà đầu tư nội cũng thừa nhận rằng “cửa” tham gia dự án của họ khá hẹp.
Đơn cử, theo tiêu chí đánh giá về kinh nghiệm của nhà đầu tư đã từng tham gia góp vốn các dự án (đã hoàn thành) phải có vốn chủ sở hữu tối thiểu 20% (trước đây là 10%) và tổng vốn đầu tư các công trình đã đưa vào khai thác vận hành trong vòng 10 năm trở lại đây lên tới gần 7.000 tỉ đồng. Với nhiều doanh nghiệp thì dù đủ năng lực tham gia nhưng đành “bó tay” bởi quy định trên. Bởi vậy, sắp tới khi điều chỉnh hồ sơ mời thầu, Bộ GTVT sẽ phải sửa đổi nhiều điểm để doanh nghiệp trong nước có thể tham gia dự án này.
Cũng cần nhắc lại, ngày 17.9, trước khi phát lệnh khởi công xây dựng cao tốc Bắc - Nam đoạn Cam Lộ - La Sơn đi qua 2 tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhắc nhở Bộ GTVT phải quản lý thật tốt, các đơn vị phải làm thật tốt công trình, bởi đây là công trình quan trọng, kiểu mẫu. Nếu đơn vị nào làm sai, quản lý sai phải xử lý nghiêm khắc nhất theo quy định.
Mở cửa rộng hơn cho doanh nghiệp nội tham gia cao tốc Bắc - Nam không có nghĩa là chấp nhận buông lỏng quản lý và đầu tư bởi tiến độ, chất lượng công trình và giá thành hợp lý là những điều quan trọng nhất.
