Cần xử lý hình sự các đường dây, ổ nhóm buôn bán “hàng xách tay” lậu

Tâm lý sính ngoại "tiếp tay" cho "hàng xách tay"

Ông đánh giá như thế nào về tình trạng "hàng hóa xách tay" xuất hiện tràn lan ở thị trường Việt Nam và được bán tràn lan trên nền tảng mạng xã hội?

- Trong văn bản về Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu không có cụm từ “hàng xách tay” mà chỉ có thuật ngữ “định mức miễn thuế”.

Nghị định số 134 năm 2016 của Chính phủ cũng quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu có quy định quà biếu, quà tặng sẽ được miễn thuế theo quy định tại khoản 2 Điều 16 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu là những mặt hàng không thuộc danh mục mặt hàng cấm nhập khẩu, cấm xuất khẩu, tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu, không thuộc danh mục mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ trường hợp quà biếu, quà tặng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để phục vụ mục đích an ninh, quốc phòng) theo quy định của pháp luật.

Theo đó, hàng hóa là quà biếu tặng không vượt quá 2.000.000 đồng, hoặc có trị giá hải quan trên 2.000.000 đồng nhưng tổng số tiền thuế phải nộp dưới 200.000 đồng được miễn thuế không quá 04 lần/năm. Như vậy, đối với các sản phẩm đi theo đường này sẽ phải phụ thuộc vào vấn đề xuất nhập cảnh cho nên lượng hàng sẽ rất nhỏ.

Tuy nhiên, một vấn đề chúng tôi e ngại trên thị trường hiện nay, đó là tâm lý sính ngoại và chất lượng hàng nội địa còn hạn chế khiến cho người tiêu dùng đặt niềm tin lớn hơn vào các sản phẩm được sản xuất ngoài Việt Nam.

Lợi dụng điều này, các đối tượng đã sử dụng cụm từ “hàng xách tay” để đánh vào thị hiếu người tiêu dùng; từ đó trà trộn để bán các mặt hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.

"Hàng xách tay" từ nước ngoài vào Việt Nam đa số thuộc các nhóm hàng thời trang, thuốc, thực phẩm chức năng, hóa mỹ phẩm... từ các thị trường Nhật Bản, Pháp, Mỹ, Italia, Hàn Quốc, Australia. Để xử lý được tận gốc tình trạng này, lực lượng quản lý thị trường các địa phương đã triển khai những giải pháp nào?

- Hiện nay, các mặt hàng xách tay được rao bán rất nhiều trên thị trường, đặc biệt là trên các diễn đàn mạng như Facebook, Zalo... các mặt hàng gắn mác xách tay chủ yếu là thực phẩm, mỹ phẩm, giày dép, quần áo, đồ gia dụng, thực phẩm chức năng... có xuất xứ từ nhiều nước khác nhau như: Anh, Mỹ, Đức, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan...

Những sản phẩm này, phần lớn đều có bao bì, nhãn mác nước ngoài, nhưng không có nhãn phụ hay hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt; không có hóa đơn chứng từ; không được kiểm nghiệm về chất lượng sản phẩm và thời gian sử dụng… Do đó, luôn ẩn chứa nhiều rủi ro về chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, ảnh hưởng tới sức khỏe của người tiêu dùng...

Về các chế định pháp luật, chúng ta đã có các quy định khá rõ ràng. Mới đây nhất là Nghị định 98 năm 2020 - một “đòn” mạnh nhằm trấn áp các đối tượng đang lợi dụng kẽ hở của luật pháp thu lợi bất chính từ việc kinh doanh các mặt hàng này.

Ngoài ra, trước sự lộng hành của tình trạng này, Tổng cục Quản lý thị trường cũng đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường các địa phương thực hiện nghiêm Kế hoạch kiểm tra các mặt hàng kinh doanh trên các trang thương mại điện tử nhằm chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Đối tượng kiểm tra là các thương nhân, tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu website, ứng dụng thương mại điện tử bán hàng hoặc kinh doanh trên website, ứng dụng cung cấp dịch vụ thương mại điện tử và các thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử có dấu hiệu lợi dụng hoạt động thương mại điện tử để kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Những biện pháp quyết liệt trên giúp chúng tôi chủ động phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời, có hiệu quả và xử lý triệt để tình trạng buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên không gian mạng.

Đồng thời, xem xét, xử lý chuyển giao hồ sơ vụ việc cho cơ quan chức năng tiến hành tố tụng hình sự theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân có các hành vi vi phạm, có dấu hiệu tội phạm, có tính chất, quy mô, số lượng lớn, mang tính đường dây, ổ nhóm, tái phạm nhiều lần.

Xử phạt hành chính là một kênh để hạn chế buôn lậu, buôn bán hàng hóa trái pháp luật, nhằm ngăn chặn vi phạm về thuế, từ đó ngăn thất thoát nguồn thu thuế từ hoạt động thương mại. Nhưng đó chỉ là biện pháp "cần", vậy biện pháp "đủ" là gì, thưa ông?

- Trong Nghị định 98 năm 2020, mức xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ đã được nâng cao hơn rất nhiều. Đó cũng là kênh giúp cho việc đấu tranh hiệu quả hơn với các hành vi vi phạm của tổ chức cá nhân trong việc kinh doanh buôn bán hàng hóa nhập lậu nói chung, hàng hóa xách tay nói riêng.

Đặc biệt, tới đây, lực lượng quản lý thị trường sẽ xây dựng các chương trình, kế hoạch, phối hợp với các đơn vị như hải quan, thuế, các đơn vị chức năng khác, để tăng cường công tác đấu tranh ngăn chặn việc vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, cũng như các cơ sở kinh doanh gắn mác các loại "hàng xách tay" Nhật, Mỹ, Pháp, Australia trên chính thị trường nội địa… Đó cũng chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của lực lượng quản lý thị trường từ nay đến cuối năm.