Sạt lở đến hồi nghiêm trọng
Tình trạng sụt lún và sạt lở đất hiện nay hầu như diễn ra tập trung ở vùng ngọt của huyện Trần Văn Thời. Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương, mức độ không thua kém so với hậu quả mà Elnino năm 2016 để lại.
Còn nhớ, mùa khô năm 2016 là nỗi ám ảnh khiến nhiều người không thể quên được. Tình trạng khô hạn và xâm mặn năm ấy đã khiến trên 52.000ha lúa ở Cà Mau bị thiệt hại, tỉnh phải chi trên 80 tỉ đồng để hỗ trợ cho nông dân; trên 52.400ha tôm nuôi quảng canh và quảng canh cải tiến bị chết do nắng nóng và độ mặn tăng cao, ước tính thiệt hại trên 200 tỉ đồng.
Vùng ngọt hoá của huyện Trần Văn Thời đến tháng 10 năm 2019 đã đồng loạt đóng các cống để ngăn mặn, nước hầu như chỉ còn dưới kênh mương. Trong khi đó vùng này người dân gần như không có diện tích hoang hoá, từ ruộng lúa, hoa màu cho đến vườn cây ăn trái. Để đảm bảo sản xuất hiệu quả, trong giai đoạn này, hộ nào cũng tranh thủ dùng máy bơm để trữ nước trên ruộng làm lúa, sản xuất hoa màu… trong khi lượng nước dưới các kênh mương không có bao nhiêu nên tốc độ khô hạn của các kênh diễn ra rất nhanh.
Ông Lê Thanh Huấn, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải Cà Mau, cảnh báo: “Nếu tình trạng sản xuất như hiện nay kéo dài, không chỉ có hạn hán mới xảy ra sụt lún mà cả những năm bình thường cũng sẽ bị”. Ông Nguyễn Thanh Triều, xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời than: “Sạt lở ngay trước mặt tiền nhà tôi không đi lại gì được. Nước dưới kênh đã cạn, muốn đi đổi nước ngọt về cũng khó khăn”.
Hiện nay, toàn địa bàn Cà Mau đã có trên 1.000 điểm đã xảy ra sụt lún, sạt lở. Hàng loạt những tuyến đường vùng ngọt hoá Trần Văn Thời đang trong tình trạng rạn nứt dọc dài và sâu. Theo dự báo, thời gian tới, nhất là khi mùa mưa bắt đầu, sạt lở đất ven kênh, rạch còn xảy ra nghiêm trọng hơn.
Sẽ khốc liệt hơn
Phân tích thêm nguy cơ sụt lún sẽ diễn ra ngày một nghiêm trọng hơn nếu nắng hạn tiếp tục kéo dài hết tháng 4 như dự báo, ông Huấn chỉ rõ: Giai đoạn 2 là giai đoạn khi nền đường trở nên khô dữ dội, cùng với tác động của tải trọng xe sẽ làm mặt đường bị lún sụt tại chỗ, tạo ra gợn sóng và mặt đường bị rạn nứt. Tuy nhiên, theo ông Huấn, đáng lo ngại nhất là giai đoạn 3, tức là lúc mưa xuống. Khi mưa nhiều, đường không những bị trượt mà còn có hiện tượng lún rất sâu. Đây là giai đoạn phá hoại dữ dội nhất.
Thực tế và dự báo là vậy, nhưng để khắc phục được tình trạng sụt lún và sạt lở hiện nay và thời gian tới thì gần như là không thể. Bởi lẽ, nguyên nhân chính gây sạt lở hiện nay là do mất áp lực nước (do kênh rạch khô cạn). Do đó, giải pháp tốt nhất là cân bằng lại áp lực nước, tức phải cho nước vào các kênh mương. Mà thực tế điều kiện không có nguồn nước ngọt bổ sung như Cà Mau thì biện pháp này chỉ là lý thuyết. Còn việc tiến hành gia cố cừ để kè thì theo ông Huấn cũng không khả thi do khung trượt quá sâu, chiều dài của cừ không đảm bảo nên không có tác dụng. Đồng thời, hiện nay, để vận chuyển vật tư vào khắc phục là vô cùng khó do đường thuỷ hiện đã không còn hoạt động được. Do đó, trước mắt, tại những điểm sạt lở nhẹ, chính quyền địa phương và người dân sử dụng vật liệu tại chỗ để đảm bảo an toàn trong lưu thông cũng như căng dây, cắm biển cảnh báo…
