Băngrôn đăng hình ảnh của người xả rác kèm theo tên, tuổi, địa chỉ của họ ở đường Săm Brăm, phường Ea Tam (Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk) đang khiến dư luận xôn xao. Theo đó hình ảnh bị bêu là một bà lão tên Q., lén xả 1 bao rác vào lúc 7h45 và một sinh viên tên là N.T.T.L. đặt túi rác trước cổng nhà người khác cùng vào buổi sáng 14.6.
Xấu hình ảnh của cả đôi bên
Bình luận về điều này, PGS.TS – chuyên gia văn hóa Vũ Gia Hiền cho rằng, trước hết phải thấy rằng việc bêu tên người xả rác như vậy mục đích là gì và kết quả đi đến đâu vì thực chất việc bêu tên như vậy sẽ tạo ra nhiều phức tạp khi việc này chưa được quy định cụ thể trong luật pháp.
Xét về khía cạnh pháp luật khi liên quan đến quyền con người, quyền cá nhân thì không được phép sử dụng tên, hình ảnh trong những trường hợp không được phép.
“Nếu địa phương muốn chặt chẽ thì có thể công khai trước rằng nếu xả rác sẽ bị bêu tên cho người dân biết. Bởi lẽ có những khu vực không nhất thiết cần luật nhưng chính quyền vẫn có những phương pháp quản lý để người dân thực hiện. Còn nếu như không thông báo mà lại bêu tên vừa không đúng pháp luật mà lại thiếu văn hóa” - chuyên gia văn hóa Vũ Gia Hiền khẳng định.
Ông Hiền cũng thừa nhận, việc xả rác hiện nay là một vấn đề quá bức xúc và chúng ta cần có biện pháp ngăn chặn, nhưng là để ngăn ngừa nhưng không phải để bêu xấu. Việc bêu tên không những làm xấu đi hình ảnh của người bị bêu tên mà còn làm xấu đi hình ảnh của cơ quan quản lý.
Chính quyền phải xin lỗi người bị bêu tên?
Luật sư Trần Thu Nam - Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, việc bêu tên người xả rác lên băngrôn là hành vi vi phạm pháp luật, có dấu hiệu vi phạm quy định về việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín được quy định tại khoản 1, Điều 34 Bộ luật Dân sự năm 2015 (Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ).
Đồng quan điểm, luật sư Vi Văn Diện – Đoàn luật sư TP Hà Nội cũng cho rằng việc xả rác ra môi trường là hành vi sai phạm, tuy nhiên theo quy định của pháp luật thì hành vi này chỉ dừng lại ở việc vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Điều 72 của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định chỉ cho phép công khai tên, hình ảnh, danh tính trên các phương tiện thông tin đối với các cá nhân vi phạm trong các lĩnh vực sau: Bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm, dược phẩm, khám chữa bệnh, lao động xây dựng…
Ở đây 2 người này đã có hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường tuy nhiên tại địa phương đó đã phổ biến, tuyên truyền cho người dân và có quy định cụ thể về việc xả rác này hay chưa. Bên cạnh đó, việc công bố công khai thông tin trên các phương tiện truyền thông đại chúng phải được thực hiện trên trang thông tin điện tử hoặc báo của cơ quan quản lý cấp Bộ, cấp Sở hoặc UBND cấp tỉnh nơi xảy ra vi phạm, chứ không có hình thức bêu tên bằng băngrôn như vậy.
Luật sư Diện cho rằng, người xả rác sai và người công bố hình ảnh cũng sai, vì vậy 2 bên cần ngồi lại xin lỗi công khai. Nếu chính quyền điều tra rõ được việc 2 người bị bêu tên có hành vi xả rác thì tiến hành xử phạt hành chính theo đúng quy định của pháp luật, còn người treo băngrôn sẽ phải tiến hành xin lỗi người bị bêu tên.
