Cuối tuần qua, đoàn công tác của Bộ NNPTNT đã đi kiểm tra thực tế tại tỉnh Bến Tre về tình hình chuẩn bị ứng phó hạn mặn mùa khô 2019 – 2020. Theo dự báo của Tổng cục Thủy lợi, khả năng hạn mặn mùa khô 2019 - 2020 sẽ bằng hoặc nặng nề hơn mùa khô 2015 - 2016.
Theo số liệu quan trắc của Đài Khí tuợng thủy văn tỉnh Bến Tre, độ mặn trên các sông chính đã cao hơn so với xâm nhập mặn mùa khô năm 2015 – 2016. Độ mặn 4 phần ngàn, xâm nhập cách cửa sông chính từ 45 - 60km. Độ mặn xâm nhập sâu vào giữa tháng 12.2019 đã ở mức xấp xỉ thời điểm tháng 2.2016.
Cụ thể, độ mặn 4 phần ngàn trên sông Cửa Ðại xâm nhập đến xã Quới Sơn (huyện Châu Thành, Bến Tre), cách cửa sông 47km; trên sông Hàm Luông xâm nhập đến xã Thanh Tân (huyện Mỏ Cày Bắc), cách cửa sông khoảng 58 - 60km; trên sông Cổ Chiên xâm nhập đến xã Hưng Khánh Trung A (huyện Chợ Lách) cách cửa sông 57 - 59km.
Số liệu đo đạc cho thấy, mùa khô 2019 – 2020 mặn xâm nhập sớm 1 tháng rưỡi so với đợt hạn mặn lịch sử mùa khô 2015 - 2016. Hiện nay, Nhà máy nước Sơn Ðông (TP. Bến Tre) và An Hiệp (Châu Thành) không lấy nước từ sông mà đang bơm lấy nước ngọt từ trạm Cái Cỏ để cung cấp cho người dân.
Theo dự báo của Viện Khoa học thủy lợi miền Nam, trong những tháng mùa khô 2019 - 2020, nước sông Mekong đỗ về Đồng bằng sông Cửu Long có khả năng ở mức thấp kỷ lục, dẫn đến tình hình mặn xâm nhập sẽ tiếp tục diễn biến rất nghiêm trọng, gay gắt, mặn xâm nhập trên diện rộng và kéo dài. Tỉnh Bến Tre dự báo sẽ gặp khó khăn về nguồn nước ngọt ngay từ tháng 1.2020.
Chính quyền và người dân tỉnh Bến Tre đang khẩn trương triển khai các phương án ứng phó hạn mặn mùa khô tới. Giám đốc Sở NNPTNT Bến Tre Bùi Văn Lâm cho biết, tỉnh đã thực hiện quyết liệt công tác ứng phó, hầu hết các địa phương tích cực và tìm mọi cách để ứng phó với tình hình hạn mặn xâm nhập. Y thức chủ động phòng chống hạn mặn của người dân đã được nâng lên. Tỉnh đã hướng dẫn người dân các biện pháp tích trữ nước, đồng thời khuyến cáo người dân không xuống giống lúa vụ 3.
Giám đốc Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Bến Tre – ông Huỳnh Kim Mười - cho biết, kết quả đo mặn tại 35 nhà máy nước nông thôn trên địa bàn tỉnh đã nhiễm mặn, độ mặn dao động 0,3 - 5 phần ngàn. Nguồn nước ngọt duy nhất là Trạm bơm nước thô của Cty cổ phần Cấp thoát nước tỉnh. Trường hợp mặn lên cao, từ trạm sẽ bổ sung đấu nối cung cấp cho một số nhà máy nước nông thôn, sẵn sàng phương án bố trí các điểm cấp nước tập trung, lọc mặn qua hệ thống RO tại 12 nhà máy nước có lọc mặn ở một số địa phương trong trường hợp xâm nhập mặn kéo dài.
Để chủ động ứng phó và đảm bảo đủ nước ngọt phục vụ nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân, chính quyền tỉnh Bến Tre đã đề ra một số giải pháp cấp bách, như: Thường xuyên đo kiểm tra độ mặn trên các sông, kênh rạch, các công trình đầu mối, các nhà máy nước để vận hành công trình lấy, trữ nước hợp lý; thường xuyên cập nhật, thông báo tình hình xâm nhập mặn để người dân biết, chủ động có biện pháp ứng phó. Kịch bản xấu nhất, tỉnh sẽ huy động xe bồn chữa cháy và phương tiện của các doanh nghiệp, người dân: xà lan, ghe, xe các loại... để vận chuyển nước.
Đợt hạn mạn “lịch sử” mùa khô 2015 – 2016 đã gây thiệt hại nặng nề sản xuất, đời sống người dân tỉnh Bến Tre. Lúa vụ mùa Thu Đông và vụ Đông Xuân bị thiệt hại trên 70% với tổng diện tích 19.833ha. Hạn mặn còn gây thiệt hại 511ha hoa màu, 258.000 cây giống, 8.206ha cây ăn quả, 267ha diện tích nuôi thủy sản... Ước tính giá trị thiệt hại trên 250 tỉ đồng. Trên 88.000 hộ với khoảng 353.000 người bị ảnh hưởng xấu đến sức khỏe do thiếu nước ngọt sinh hoạt; hầu hết là những hộ nghèo không có điều trang bị dụng cụ trữ nước hoặc khoan giếng, đào giếng để lấy nước ngọt.
