Bão 11 dự báo sai nhưng không ai xin lỗi!

Dự báo một đằng - thực tế một nẻo

Bản tin dự báo thời tiết chiều ngày 13.10 phát đi từ Trung tâm khí tượng thủy văn QG cho biết: “Bão số 11 hiện đang mạnh cấp 8, giật cấp 10 nhưng trong 1-2 ngày tới, bão sẽ mạnh lên cấp 12, giật cấp 15”. Bản tin thời tiết ngày 14.10 nói: “Bão 11 ảnh hưởng từ vùng biển Vịnh Bắc Bộ (bao gồm các đảo Cô Tô, Bạch Long Vĩ), khu vực biển Quảng Trị đến Quảng Ngãi (bao gồm các đảo Hòn Ngư, Cù Lao Chàm, Lý Sơn có gió mạnh cấp 6, từ ngày mai (15.10) tăng lên cấp cấp 7, giật cấp 9, biển động mạnh; Bắc Trung Bộ và vùng núi phía Bắc kèm theo mưa lớn”.

Các tỉnh từ Quảng Ninh tới Quảng Ngãi cấm ngư dân ra khơi. Kết quả, dự báo thời tiết ngày 16.10: “10 giờ sáng nay (16.10), sau khi vượt qua khu vực phía Nam bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) bão số 11 đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới”. Nghĩa là bão đã tan từ lúc nào không hay, dù người dân phải “căng mình chống bão”.

Việc dự đoán một đằng - bão đi một nẻo từng diễn ra năm ngoái nhưng ở chiều ngược lại. Tháng 9.2016, ngư dân miền Trung bàng hoàng khi nhận ra việc dự báo thời tiết sai lệch dẫn đến ngư dân chạy sát bão, đuổi theo bão, đi trong bão. Cụ thể, tại cửa biển Kỳ Hà, có 18 tàu cá thay vì chạy tránh bão thì đã biến thành màn chạy... đuổi theo bão, chạy sát bão và chạy trong bão.

Năm nay việc đưa ra mức cảnh báo quá rộng khiến ngư dân tiếc hùi hụi vì theo kinh nghiệm, mỗi khi biển động, sóng và gió tương đối lớn thì đây là thời điểm dễ có nhiều hải sản đánh bắt.

Thiệt hại kinh tế

Chưa một báo cáo chính xác nào về thiệt hại do báo bão sai nhưng việc chuẩn bị cho việc chống bão đòi hỏi một lượng kinh phí lớn và việc dự báo “trật lấc” khiến khoản tiền kia vô nghĩa.

Trả lời Lao Động, ông Lê Thanh Hải - Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia - cho rằng, việc dự báo chưa chính xác một phần do thiết bị chưa được đầu tư: “Ở một số nước phát triển trong khu vực và thế giới như Hàn Quốc, Nhật Bản mức độ bao phủ trạm quan trắc KTTV, ra đa thời tiết, thám không… rất dày đặc với mật độ vào khoảng 10-15km/trạm được trải đều khắp lãnh thổ.

Trong khi đó ở Việt Nam, phân bố các trạm đo không đồng đều và rất thưa ở vùng núi phía Bắc, khu vực Tây Nguyên (khoảng 20-30km/trạm). Ví dụ như lưu vực hồ Thủy điện Hòa Bình có diện tích gần 8.000km2 với dung tích 9,5 tỉ mét khối nước nối liền với Sơn La, tuy nhiên mới chỉ có 2 trạm quan trắc thủy văn cách hơn 100km dọc theo thượng nguồn Sông Đà ở Tạ Bú, Phù Yên và 8 trạm đo mưa trong toàn bộ lưu vực đến hồ, trong khi đó lượng nước đổ về hồ đợt lũ vừa rồi chủ yếu từ các nhánh trong khu vực lòng hồ nên đã ảnh hưởng rất lớn đến kết quả dự báo lũ về hồ Hòa Bình.

Trong điều kiện công nghệ, thiết bị và khả năng trình độ hiện nay của mạng lưới KTTV Việt Nam đang phấn đấu đạt tầm trung bình khá của khu vực Đông Nam Á thì những sản phẩm dự báo, cảnh báo các hiện tượng khí tượng thủy văn nguy hiểm cũng đang phấn đấu để đạt được mục tiêu dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn ở tầm trung bình khá ở khu vực.

Để phục vụ công tác dự báo, cảnh báo KTTV, giám sát biến đổi khí hậu, ngày 12.1.2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 90/QĐ-TTg về việc phê duyệt quy hoạch mạng lưới quan trắc tài nguyên và môi trường quốc gia giai đoạn 2016-2025, tầm nhìn đến năm 2030, theo đó sẽ xây dựng 1.545 trạm quan trắc KTTV, 6.347 điểm quan trắc KTTV tự động và 1.557 công trình quan trắc.

Tuy nhiên trong điều kiện kinh tế đất nước đang khó khăn như hiện nay việc đầu tư phát triển hay nâng cấp mạng lưới trạm hiện đã khó khăn thì việc phát triển mạng lưới trạm mới là rất khó.