"Thật cẩn thận và phải thắng lợi"
TS Nguyễn Ngô Quang - Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo - Bộ Y tế, Chánh Văn phòng Chương trình Quốc gia nghiên cứu phát triển vaccine cho biết: Qua 3 kênh đăng ký tình nguyện thử nghiệm lâm sàng vaccine COVID-19, hiện có khoảng hơn 200 người đã đăng ký, sẽ được trải qua một quá trình sàng lọc.
3 tình nguyện viên đầu tiên được tiêm thử nghiệm vaccine COVID-19 của Việt Nam là 3 người ngẫu nhiên được chọn sau quá trình sàng lọc theo đúng quy trình, thuộc độ tuổi từ 18 - 50, sau khi được khám, thực hiện các xét nghiệm đầy đủ đã được chọn.
Trong giai đoạn thử nghiệm lần này, Học viện Quân y chỉ chọn khoảng 60 người độ tuổi 18 - 50 để tiêm thử nghiệm vaccine Nanocovax. 60 tình nguyện viên trên sẽ được phân ngẫu nhiên vào 3 nhóm. Nhóm 1A với 20 người dùng mức liều 25mcg sẽ được thu tuyển đầu tiên. Nhóm 1B gồm 20 người dùng mức liều 50mcg. Nhóm 1C gồm 20 người dùng mức liều 75mcg. Tất cả những người tham gia nghiên cứu giai đoạn 1 sẽ được tiêm bắp 2 mũi vaccine, khoảng cách giữa 2 mũi tiêm là 28 ngày.
Để đảm bảo tính an toàn cho người tham gia nghiên cứu, giai đoạn thu tuyển 60 người tham gia đánh giá an toàn theo thiết kế dò liều tăng dần. Quy trình thu tuyển người tham gia vào giai đoạn 1 sẽ được bắt đầu với 3 người thuộc nhóm liều 25mcg.
Trên cơ sở kết quả theo dõi đánh giá 72 giờ sau tiêm vaccine trên 3 người đầu tiên mới quyết định mức liều và số người tham gia tiếp theo. Thời gian nghiên cứu cho mỗi người tham gia là khoảng 56 ngày để đánh giá mục tiêu nghiên cứu và theo dõi đến tháng thứ 6 kể từ liều tiêm đầu tiên.
Theo GS Đỗ Quyết - Giám đốc Học viện Quân y - để chuẩn bị cho công tác thử nghiệm lâm sàng vaccine COVID-19 giai đoạn 1, Học viện đã tối ưu về cơ sở vật chất, phòng ốc, giường, điện nước, kể cả những tiểu tiết như điều hòa không khí để đảm bảo nhiệt độ ấm, tránh cảm giác đau khi tiêm vaccine cho tình nguyện viên...
Ngoài ra, theo GS, các phòng cũng đã chuẩn bị đầy đủ theo các bước, khám sàng lọc... với 2 bệnh viện thực hành là Bệnh viện 103, Viện Bỏng Quốc gia đều đã sẵn sàng "ứng chiến", đối phó với mọi tình huống.
Nguy cơ nào cho những người tiêm vaccine đầu tiên?
Đến thời điểm này, trên thế giới đã có một số tai biến sau khi tiêm thử nghiệm vaccine COVID-19.
Còn tại Việt Nam, những tình nguyện viên đầu tiên đã được tiêm thử nghiệm những mũi vaccine COVID-19 "make in Việt Nam" đầu tiên, dấy lên lo lắng có thể xảy ra phản ứng sau tiêm trên các tình nguyện viên.
Về vấn đề này, phía Học viện Quân y và Bộ Y tế đều khẳng định sẽ đảm bảo an toàn cao nhất cho các tình nguyện viên.
Theo GS Quyết, hiện những trường hợp gặp biến chứng sau khi tiêm vaccine trên thế giới không nhiều. Hy vọng Nano Covax cũng như vậy. Dù nguy cơ rất thấp nhưng để đảm bảo tuyệt đối an toàn cho các tình nguyện viên, Học viện Quân y đã chuẩn bị sẵn sàng mọi điều kiện kể cả khi xảy ra tai biến sẽ xử lý được.
“Hôm qua, chúng tôi đã diễn tập nhiều lần, dự phòng tình huống. Bất cứ tác dụng phụ không mong muốn nào xảy ra, Học viện Quân y cũng phải xử lý được. Hiện công tác hồi sức cấp cứu rất sẵn sàng. Dù rất ít nguy cơ song, khi xảy ra, chúng tôi cũng đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người tiêm” - GS Quyết nói.
Theo ông, hiện nay, vaccine COVID-19 thế giới chỉ đáp ứng được 1/5 dân số thế giới và cũng chỉ ưu tiên những nước phát triển. Vaccine này của chúng ta là sản phẩm của Việt Nam và dùng cho người Việt Nam.
Hiện các tình nguyện viên đã trải qua những thời gian đầu sau tiêm vaccine, theo tiết lộ của đại diện Nanogen- đơn vị nghiên cứu và sản xuất vaccine Nano Covax, sức khỏe của những người tiêm vaccine đang bình thường, không xuất hiện dấu hiệu lạ, bất thường hay phản ứng gì.
Nguy cơ tiêm phòng cúm và COVID-19 cùng lúc?
PGS-TS Trần Đắc Phu - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) - đánh giá: Việt Nam cũng như các nước trên thế giới đang gấp rút tiến hành nghiên cứu, sản xuất vaccine COVID-19. Việt Nam có kinh nghiệm trong sản xuất vaccine, dù có nhanh và thuận lợi thì phải cuối năm 2021, đầu năm 2022 mới có vaccine. Việc sản xuất vaccine qua rất nhiều giai đoạn.
Vaccine nào cũng cần an toàn, có hiệu lực nên việc nghiên cứu, sản xuất vaccine cần có quy trình chặt chẽ. Chúng ta chỉ có thể rút ngắn thủ tục hành chính như họp hành, xét duyệt hồ sơ nhanh hơn, không phải cắt ngắn đi các quy trình cần thiết.
Về quy trình khoa học kỹ thuật hoàn toàn không được cắt giảm. Việc sản xuất vaccine là cả quá trình và đòi hỏi cả về kinh tế, công nghệ. Công nghệ sản xuất vaccine được quản lý chặt chẽ như sản xuất thuốc nhưng vaccine không phải là thuốc đơn thuần mà được triển khai tiêm cho cả cộng đồng. Vì thế, làm sao bảo đảm hiệu quả phòng bệnh; hiệu lực cao thì việc sản xuất vaccine phải bảo đảm an toàn tuyệt đối; trải qua quy trình chặt chẽ.
Cũng theo PGS-TS Trần Đắc Phu, Việt Nam hiện sản xuất được khoảng 10 loại vaccine tương đối quan trọng phục vụ cho Tiêm chủng mở rộng như lao, phòng bệnh hầu, ho gà, uốn ván, sởi-rubella; vaccine viêm não Nhật Bản B; viêm gan B. Ngoài ra, vaccine cúm mùa (với ba chủng A/H1N1/09, A/H3N2, cúm B) và vaccine cúm đại dịch A/H5N1 đã được nghiên cứu thành công. Bộ Y tế đã cấp giấy phép lưu hành sản phẩm vaccine cúm mùa IVACFLU-S do Viện Vaccine và sinh phẩm y tế (IVAC) sản xuất. Bên cạnh đó, Việt Nam đã cấp phép cho khoảng 30 loại vaccine phục vụ tiêm chủng.
Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương - cho rằng: Đến hiện nay chưa có thuốc nào được ghi nhận có thể dự phòng COVID-19. Bệnh do virus SARS-CoV-2, cúm A và cảm lạnh đều có biểu hiện chung của sốt và các dấu hiệu của viêm đường hô hấp như ho, sổ mũi. Tuy nhiên, dựa vào yếu tố dịch tễ và diễn tiến của bệnh các bác sĩ sẽ có căn cứ để phân biệt ba bệnh này. Để tránh bị các loại virus cảm cúm tấn công, bao gồm cả virus COVID-19, mọi người cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, vận động cơ thể phù hợp để tăng cường thể lực, bảo vệ sức khỏe; Thực hiện nghiêm quy định phòng bệnh của Bộ Y tế.
Việc tiêm cùng lúc phòng cúm, phòng COVID-19 có khuyến cáo không thì chưa trả lời được bởi hiện vaccine COVID-19 mới ở giai đoạn thử nghiệm. Virus gây bệnh cúm và bệnh COVID-19 là hai loại virus hoàn toàn khác nhau. Tiêm phòng cúm có khả năng kích thích miễn dịch đặc hiệu đối với bệnh cúm. Tiêm phòng cúm không chỉ giúp giảm nguy cơ nhập viện do COVID-19 thì phải nghiên cứu thêm.
