Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang dự thảo Đề án tăng cường năng lực thống kê quốc gia về tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực thống kê. Tính đến thời điểm 31.12.2022, cả nước có 20.421 công chức, viên chức làm công tác thống kê chuyên trách và kiêm nhiệm tại các cơ quan nhà nước, bao gồm: Hệ thống thống kê tập trung có 5.178 công chức, viên chức, chuyên trách (4.886 công chức và 292 viên chức); thống kê bộ, ngành có 249 người (143 chuyên trách và 106 kiêm nhiệm); thống kê sở, ban, ngành cấp tỉnh 4.009 công chức, viên chức kiêm nhiệm (2.846 công chức và 1.163 viên chức); UBND cấp xã có 10.985 công chức kiêm nhiệm.
Hầu hết công chức, viên chức thống kê đều có trình độ đại học và trên đại học. Đến cuối năm 2022, trong Hệ thống thống kê tập trung, 78,89% công chức, viên chức trình độ đại học; 16,22% thạc sĩ; 0,26% tiến sĩ; chỉ có 4,63% trình độ cao đẳng, trung cấp và trình độ khác. Tất cả công chức, viên chức thống kê chuyên trách và kiêm nhiệm tại các bộ, ngành đều có trình độ đại học và trên đại học; trong đó, thạc sĩ chiếm 63,86%; đại học 36,14%. Trong tổng số 4.009 người làm công tác thống kê kiêm nhiệm của các sở, ban, ngành cấp tỉnh, 71,94% có trình độ đại học; 23,25% thạc sĩ; chỉ có 2,49% cao đẳng và 2,32% trình độ khác. Trong tổng số 10.985 công chức cấp xã kiêm nhiệm công tác thống kê, 73,29% trình độ đại học; 21,79% thạc sĩ; 4,92% cao đẳng và 10,67% trình độ khác…
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, người làm việc trong lĩnh vực thống kê khá vất vả và thường có thu nhập thực tế thấp nên thiếu hấp dẫn. Trong những năm vừa qua, việc tuyển dụng ngày càng khó khăn, nhân lực thống kê luôn trong tình trạng thiếu hụt. Năm 2021 và 2022, hệ thống thống kê tập trung được giao 5.460 biên chế; nhưng số công chức, viên chức thực tế năm 2021 chỉ có 4.934 người, bằng 90,37% chỉ tiêu được giao; năm 2022 giảm xuống còn 4.834 người, bằng 88,53%. Đối với Thống kê bộ, ngành và nhân lực thống kê của các cơ quan, tổ chức khác, việc tuyển dụng, bố trí, sắp xếp còn gặp nhiều trở ngại hơn. Trước hết, một số lãnh đạo, nhất là người đứng đầu chưa thực sự quan tâm tăng cường nguồn nhân lực thống kê. Đồng thời, đối tượng tham gia tuyển dụng, bố trí việc làm cũng không sẵn sàng chấp nhận vị trí việc làm thống kê, không ít trường hợp thống kê bộ, ngành né tránh chức danh thống kê chuyên trách, cho dù được hưởng phụ cấp theo nghề thống kê.
