“Sống để làm việc chứ không phải làm việc để sống”
Theo TS Vũ Minh Tiến, tiền lương với CNLĐ phải là yếu tố đi trước. Nhưng thực tiễn thực hiện thì CNLĐ có việc làm, cuộc sống bấp bênh từ hậu quả lương thấp.
Tính toán của Viện Công nhân và Công đoàn (CNCĐ) từ số liệu thống kê cho thấy, CNLĐ trong doanh nghiệp hiện nay chỉ chiếm khoảng 15% dân số và khoảng 27% lực lượng lao động xã hội, nhưng đã đóng góp trên 75% ngân sách và trên 65% GDP của cả nước.
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm bảo đảm việc làm, nâng cao mức sống và từng bước cải thiện điều kiện làm việc của CNLĐ. Tuy nhiên, còn đó nhiều vấn đề bức xúc, cấp bách kéo dài mà chưa được quan tâm, giải quyết thỏa đáng.
Theo khảo sát của Viện CNCĐ năm 2020, có tới 66% CNLĐ hiện đang phải thuê nhà trọ để ở, trong đó, gần 4% phải ở nhà thiếu kiên cố hoặc nhà đơn sơ, với điều kiện chật chội, ẩm thấp, thiếu ánh sáng, tiện nghi sinh hoạt; 23% CNLĐ đang phải dùng nguồn nước giếng đất, giếng khoan…
Báo cáo tình hình lao động, tiền lương, thu nhập, chi tiêu và đời sống của CNLĐ năm 2022 do Tổng LĐLĐVN thực hiện trong tháng 3.2022 cho thấy: Nếu không làm thêm giờ, tiền lương cơ bản của CNLĐ chỉ ở mức trung bình 4,92 triệu đồng/tháng. Hầu hết những gia đình công nhân sẽ rơi vào khó khăn, túng quẫn ngay cả khi họ không làm thêm giờ.
“Do vậy, CNLĐ phải được bảo đảm cuộc sống - sống để làm việc, chứ không phải làm việc để sống và họ cần được bảo đảm tiền lương để chi trả cuộc sống bản thân và gia đình” - ông Tiến nhấn mạnh.
Doanh nghiệp không nên “kêu”, “xin” Nhà nước
Tại hội thảo, ông Vũ Quang Thọ - nguyên Viện trưởng Viện Công nhân Công đoàn - bày tỏ: Phải giải quyết được vấn đề lương mới ngăn chặn được “chảy máu chất xám”. Mặt khác, hiện nay, tiền lương thấp nên khả năng giúp người lao động tự đào tạo, tham gia chương trình đào tạo là rất khó. Vì không đào tạo được nên lao động đa số có trình độ thấp…
TS Đỗ Quỳnh Chi - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu quan hệ lao động - cho rằng, các hiệp hội doanh nghiệp không nên chỉ chăm chăm hướng vào nhà nước để “xin”, để “kêu” lùi thời điểm tăng lương tối thiểu vùng vì COVID-19 tác động khiến DN khó khăn và kiệt quệ.
“Nên chăng các hiệp hội trong nước đoàn kết với nhau, quay ngược lại thương lượng với các nhãn hàng về tăng giá đơn hàng khi có sự điều chỉnh tăng lương cho người lao động’’ - TS Đỗ Quỳnh Chi nói.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Ngọ Duy Hiểu - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN - cho biết, hội thảo diễn ra trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế; tuy nhiên, thời gian qua xuất hiện nhiều ý kiến xoay quanh mối quan hệ giữa tăng lương và phục hồi, phát triển kinh tế. Tăng lương là tăng chi phí cho doanh nghiệp nhưng tăng lương cũng chính là khoản đầu tư sinh lời mạnh bởi nó giúp người lao động có thêm hứng thú và động lực để làm việc với năng suất cao hơn, chất lượng tốt, giúp doanh nghiệp phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh nhanh hơn, bền vững hơn. Chủ đề hội thảo sẽ lý giải, tìm ra câu trả lời dư luận rằng tăng lương có ý nghĩa như thế nào đối với ổn định thị trường lao động và phát triển kinh tế hiện nay. Giá trị của hội thảo không chỉ nhằm trả lời câu hỏi đang quan tâm của dư luận, mà còn là căn cứ để Tổng LĐLĐVN tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện chính sách đối với người lao động những năm tiếp theo.
