Các cuộc thi âm nhạc phải thay đổi
Âm nhạc cũng như một loại “thời trang” đặc biệt, trong xu thế thay đổi nhanh như hiện nay, thì các chương trình giải trí âm nhạc cũng cần đổi mới để đáp ứng được nhu cầu không ngừng “biến động” theo tâm lý giải trí đám đông. Nếu nói rằng, các định dạng như “Vietnam Idol – American Idol”, “Giọng hát Việt – The Voice”... đã già cỗi cũng chẳng sai, vì thực tế, một chương trình truyền hình có thâm niên lên sóng vượt 10 mùa, hoặc hơn 5 năm cũng là kỳ tích hiện nay. Dù rằng, trên thế giới, các phiên bản của loạt chương trình cực kỳ ăn khách này tiếp tục được “bản địa” hóa nhưng về mặt cảm xúc, yếu tố bứt phá ngay chính các thị trường lớn nhất sản sinh ra chúng cũng đã bão hòa. Tại Việt Nam, sau cơn sốt chương trình truyền hình thực tế, những cuộc thi âm nhạc tạm gọi lấy giọng hát ca sĩ, thí sinh làm trung tâm bắt đầu quá quen, có dấu hiệu sụt giảm khán giả. Chỉ còn những cuộc thi có yếu tố nhỏ tuổi, là Vietnam idol Kids, Giọng hát Việt nhí... thì vẫn còn tạo được nhiều sức hút.
Dù thực tại, các cuộc thi âm nhạc dưới định dạng truyền hình thực tế trong nước vẫn mong muốn đạt đỉnh cao về mặt nội dung, cũng như chất lượng. Có nhiều nhà sản xuất với tham vọng “Việt hóa” đã vươn lên không ngừng, giới thiệu hàng loạt cái tên mới như: “Solo cùng Boleo”, “Thần tượng Bolero”, “Tuyệt đỉnh song ca”..., nhưng rõ ràng, qua vài năm, sức ép về mặt thí sinh có giọng hát tốt không hề nhỏ. Cho nên, đến lúc đi tìm một thế mạnh khác chưa từng khai thác trước đây, chính là nhạc sĩ, giới hòa âm, sáng tác cũng như DJ (chỉnh nhạc)... để tạo ra các cuộc thi âm nhạc mới. Đương nhiên, vẫn có các chương trình mua định dạng từ nước ngoài, có xây dựng trong nước, nhưng nhu cầu thay đổi xu hướng hiện nay là có thực.
Thực ra, chúng ta đã từng có những chương trình gần giống một cuộc thi dành cho mảng ca khúc. Ví dự như “ông lớn” “Bài hát Việt”, là chương trình giới thiệu ca khúc mới của Việt Nam có tuổi đời lâu nhất. Yếu tố thi cử hay truyền hình giải trí không nhiều, nhưng có giải thưởng, sự vinh danh tác phẩm và ca sĩ chỉ là yếu tố thứ hai, “Bài hát Việt” đến hiện nay cũng chưa được lên sóng trở lại. Sau đó, ở không khí tươi trẻ hơn, thì có chương trình “Bài hát yêu thích”, một định dạng tạm gọi là “teen” so với “Bài hát Việt”... Và các chương trình âm nhạc không chỉ dành cho ca sĩ thực hiện bùng nổ khi “The Remix – Hòa âm ánh sáng” được mang về Việt Nam, phát sóng trên kênh VTV3. Lần đầu tiên, người DJ, nhà sản xuất, biên đạo và vũ công chính thức tạo thành một nhóm để thi chung. Yếu tố tổ hợp tác phẩm được chú trọng trong The Remix, từ đây, trào lưu nhạc EDM trong thị trường Việt cũng đã bùng nổ.
Tiếp sau đó, có thể kể đến chương trình Tài năng DJ, chương trình phát sóng trên VTV9, dành riêng cho các bạn trẻ thích trở thành những “phù thủy âm thanh”. Gần nhất là sự lên sóng đầy hứa hẹn của hai chương trình âm nhạc mới, đình đám, đó là “Khởi đầu ước mơ” và “Sing my song – Bài hát hay nhất”. Với “Khởi đầu ước mơ”, ca sĩ được chọn lựa để trình bày tác phẩm do những nhà sản xuất âm nhạc tài năng sáng tác. Đó là những cái tên cực kỳ trẻ, hiện thời và gắn liền với đời sống âm nhạc như: Đỗ Hiếu, Khắc Hưng, Toulier... Còn chương trình “Sing my song – Bài hát hay nhất” chính là sân chơi của những bạn trẻ có khả năng sáng tác, khi thuyết phục những nhạc sĩ hàng đầu là: Lê Minh Sơn, Đức Trí, Giáng Son và Nguyễn Hải Phong để chọn vào đội và sau đó là sản xuất những sản phẩm âm nhạc rất cụ thể. Rõ ràng, nhạc Việt đang có những chương trình mới lạ, nhưng làm sao khán giả quan tâm thì vẫn là bài toán khó?
 |
| “Khởi đầu ước mơ” – cuộc thi âm nhạc mới hấp dẫn. |
Có đủ sức hút và tạo xu hướng?
Các chương trình gần như chỉ dừng ở giai đoạn “thử nghiệm” nên hiện tại khó đánh giá được hết phản ứng và sự ủng hộ của khán giả như thế nào. “The Remix – Hòa âm ánh sáng” đến năm nay vẫn có được rất nhiều sự quan tâm của khán giả trẻ, tuy nhiên, thực tế phần lớn vẫn phụ thuộc vào các ca sĩ hát chính trong nhóm sẽ tham gia là ai. Cũng một phần đặc trưng của chương trình này vẫn là yếu tố trình diễn ca khúc lấy làm chính, nên chưa bộc lộ được hết sự lôi cuốn của giới sáng tác, nhạc sĩ, hòa âm. Cuộc chinh phục còn lại gần như dành cho hai tân binh vẫn còn lên sóng- đó là “Khởi đầu ước mơ” và “Bài hát hay nhất”. Với những tiêu chí mới so với hàng loạt các cuộc thi âm nhạc trong thời gian qua, cả hai chương trình này nhận được rất nhiều sự quan tâm của giới chuyên môn.
Trước tiên, đó chính là sự “lộ diện” của những con người thường được cho là âm thầm sau lưng ca sĩ nhưng lại tạo ra phần lớn thành công của họ. Đó chính là những nhà sản xuất âm nhạc. Họ không chỉ biết sáng tác, hòa âm, mà còn nhìn thị trường qua góc nhìn của một người làm nhạc, từ đó lắp ghép giọng hát của người ca sĩ vào thị trường để tìm điểm sáng nhất để tạo ra bản hit. Chương trình “Khởi đầu ước mơ” mùa đầu tiên đã cho thấy những yếu tố cực kỳ hấp dẫn của nó. Nhưng, hiện tại, khán giả vẫn chỉ mới có thể hình dung nhà sản xuất âm nhạc ở các tác phẩm cụ thể, đơn lẻ qua chủ đề thi hàng tuần và xu hướng, phong cách của một nhà sản xuất thì cần thời gian dài hơn để thẩm định. Nhưng, với sự đầu tư nghiêm túc của mình, chương trình đã mang đến hơi thở mới cho đời sống âm nhạc. Không có những giới hạn thực sự để sản xuất một sản phẩm âm nhạc, nó phụ thuộc vào giới hạn sáng tạo của người nghệ sĩ, trong đó nhạc sĩ – nhà sản xuất đóng vai trò không hề nhỏ.
Hay với chương trình “Bài hát hay nhất”, yếu tố nhà sản xuất không được đặt nặng, nhưng yếu tố ca khúc được quan tâm rất nhiều. Thế nào là ca khúc hay, có giá trị, vẫn hợp thời và không nhạt nhẽo, được chú trọng, vì ban giám khảo chính là những người nhạc sĩ đã thành danh, có tên tuổi trong đời sống âm nhạc. Mỗi giám khảo là một đại diện, ít nhất cho một dòng nhạc, phong cách âm nhạc rất cụ thể. Và cuối cùng, chương trình sẽ tạo ra những sản phẩm âm nhạc cụ thể, được xây dựng từ tác phẩm, đó là ca khúc có thể nói hoàn toàn mới. Với cách thức đi tìm tác phẩm mới như thế này, rõ ràng, khán giả có thể thấy được sức hút và họ quan tâm nhiều hơn. Phương thức thế hiện của những cuộc thi âm nhạc dành cho bài hát thế này cũng mới mẻ, lôi cuốn hơn. Đương nhiên, ca sĩ trình bày cũng cần được chú trọng để tạo ra sự hoàn thiện, nhưng rõ ràng, tác phẩm được đặt lên hàng đầu.
Từ nhu cầu phải tạo ra thế cân bằng cho các hoạt động âm nhạc hiện nay, nếu chỉ lo phát triển giới biểu diễn, cụ thể là ca sĩ mà bỏ quên mảng ca khúc, giới sáng tác, hòa âm thì không sớm thì muộn nền âm nhạc đó cũng dần đi vào ngõ cụt. Xu hướng tạo ra các cuộc thi mới như thế này chính thức được khởi xướng, những con người tâm huyết vào cuộc, tuy nhiên, để làm sao đi dài hơi trong đời sống âm nhạc, đó là những câu hỏi không hề đơn giản.
