Những xuất bản phẩm vi phạm hầu hết đều là liên kết
Tại Hội thảo "Đổi mới, nâng cao hiệu quả của liên kết xuất bản" do Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) tổ chức, bà Ngô Thu Phương - Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản (NXB) Văn học cho rằng, phương thức liên kết xuất bản đã thực sự mang lại một luồng sinh khí mới cho hoạt động xuất bản nói chung và xuất bản sách văn học nói riêng.
Tuy nhiên, do sự buông lỏng quản lý của một vài nhà xuất bản cũng như thái độ, cung cách làm việc thiếu nghiêm túc, chạy theo lợi nhuận của một số công ty sách tư nhân đã gây ra sự nhiễu loạn và dẫn đến nhiều sai phạm tương đối nghiêm trọng trong hoạt động xuất bản.
Một loạt xuất bản phẩm vi phạm trong thời gian vừa qua hầu hết đều là những xuất bản phẩm liên kết. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những sai phạm là các xuất bản phẩm này chưa tuân thủ nghiêm túc quy trình biên tập và xuất bản như duyệt bản thảo, bìa, phụ bản, lưu chiểu, duyệt phát hành...
Thị trường sách văn học cũng không tránh khỏi những mặt trái của cơ chế thị trường và hoạt động liên kết xuất bản như sự mất cân đối trong việc lưu thông sách văn học.
Bên cạnh đó, vấn nạn vi phạm bản quyền, in nối bản, in lậu.... đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và quyền lợi của những nhà sản xuất nghiêm túc, của những chủ thể sáng tạo và của chính người đọc.
"Xét ở khía cạnh sáng tạo văn học, với việc phải chạy theo thị hiếu xuất phát từ nhu cầu giải trí nhất thời, đơn thuần của độc giả, cùng với việc đặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng đầu của những nhà sản xuất, đang xuất hiện ngày một nhiều những tác phẩm văn chương mang nặng tính câu khách, giải trí rẻ tiền.
Trong khi đó, những tác phẩm có giá trị thực sự, những thể loại văn học phục vụ hữu ích cho công tác nghiên cứu, cho việc bổ sung kiến thức và nâng cao dân trí dường như ngày một thưa thớt hơn" - bà Ngô Thu Phương cho biết.
Biên tập và đọc duyệt kỹ lưỡng, cẩn thận
Đồng quan điểm với bà Ngô Thu Phương, bà Ngô Thị Thu Ngần – Phó Giám đốc, Phó Tổng biên tập NXB Phụ nữ Việt Nam cho biết, vi phạm bản quyền sách online tràn lan gây tổn thất lớn cho đơn vị liên kết và nhà xuất bản.
Hiện tại, hầu hết xuất bản phẩm bán chạy của các nhà xuất bản và đơn vị xuất bản đều bị sao chép, phát tán, thu lợi bất chính trên mạng Internet mà không một NXB, công ty sách nào có thể đơn độc ngăn chặn nổi.
Theo bà Ngô Thị Thu Ngần, trong mắt một số đối tác liên kết thì NXB Phụ nữ "vừa khó vừa lâu" không dễ dàng và nhanh chóng cấp phép như phần lớn các nhà xuất bản chỉ "chuyên liên kết".
Lý do là với mỗi bản thảo mà đối tác liên kết chuyển đến biên tập viên của nhà xuất bản phải đọc kỹ càng từng trang và Phó Tổng biên tập/Tổng biên tập cũng phải đọc duyệt kỹ lưỡng, cẩn trọng.
"Có những bản thảo nhà xuất bản yêu cầu đối tác chỉnh sửa nhiều lần, thêm hoặc bớt để bản thảo hoàn mỹ hơn, dễ hiểu hoặc dễ tiếp cận với độc giả hơn. Những đối tác liên kết lâu năm đã hiểu thường rất yên tâm khi gửi gắm bản thảo cho chúng tôi bởi họ hiểu sự “khó tính, kỹ tính” sẽ giúp họ nâng tầm ấn phẩm.
Tuy nhiên, cũng vì kỹ lưỡng và cẩn thận trong việc biên tập và duyệt nội dung mà NXB Phụ nữ Việt Nam khó đáp ứng yêu cầu “cấp phép trong phút mốt” của một số đối tác liên kết lấy sự nhanh làm tiêu chuẩn hàng đầu" - bà Ngô Thị Thu Ngần cho hay.
