Thư khoan tiếng Sáo Đền

trịnh thông thiện | 14/08/2019 17:55

Thời hậu Lê, hội thi diều Sáo Đền ở thôn Quý Sơn, xã Song An, huyện Vũ Thư (Thái Bình) là nghi thức quốc lễ, với sự có mặt của cả quan viên địa phương và triều đình. Việc tế lễ có ý nghĩa thư khoan sức dân sau những cuộc kháng chiến, sau mỗi mùa màng cực nhọc.

Từ Sáo Đền ra bãi thả từ xưa phải đi qua cầu Kiều. Các diều thủ đến từ nhiều tỉnh thành lần lược trình diều trên cầu Kiều.

Nguyễn Văn Quyến đến từ Hội quán diều sáo Hà Nội hoàn thiện phần lắp lèo (điều chỉnh cân bằng cho diều) chuẩn bị cho cuộc thi.

Sử chép, Đền Sáo hay thờ Quang Thục Hoàng Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Giao (1460 - 1496) và Tam vị quốc công Đinh Lễ, Đinh Bồ, Đinh Liệt là người có công lớn trong việc lập nên nhà Lê. Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Giao là cháu ngoại Quốc công Đinh Lễ, bà là vợ vua Lê Thái Tông và là mẹ của vua Lê Thánh Tông, một ông vua có thể nói là anh minh sáng suốt của triều đại nhà Lê.

Quốc công Ðinh Lễ, một vị tướng lĩnh tài ba trong khởi nghĩa Lam Sơn. Trong những năm chiến đấu, ông chỉ huy nghĩa quân đóng quân ở núi Tùng Lĩnh (Hà Tĩnh) kết hợp khai khẩn, trồng cấy ở bờ sông La Giang để tự cấp lương thực. Ðinh Lễ chỉ dẫn binh sĩ làm cánh diều cong như vành trăng khuyết, đục các bộ sáo với kích cỡ khác nhau rồi cùng binh sĩ thả diều.

Sau khi Quốc công Đinh Lễ qua đời, con cháu ông thường cho thả sáo diều tưởng nhớ đến ngày xưa ông vẫn thường cho quân binh thả diều để quên đi mệt nhọc khi vừa đánh giặc, vừa làm ruộng. Những ngày ấy, quanh vùng, ở xa hàng chục dặm, dân vẫn trông thấy, nghe thấy hàng trăm chiếc diều sáo đại bay tít trên trời cao.

Từ bao đời nay luật chơi hội sáo Đền không hề thay đổi. Nghĩa là người chủ diều chọn đúng hướng gió kéo dây, Ban tổ chức cắm hai cây sào trên đầu có buộc hai lưỡi mác (hay lưỡi liềm) rất bén cắm hai cây sào đó hai bên dây diều, khoảng cách của hai cây sào là 50cm. Khi nghe hồi trống lệnh nổi lên, các chủ diều chỉnh diều kéo căng dây và đâm lên. Cánh diều nào không chuẩn đảo qua đảo lại, dây diều sẽ chạm phải hai lưỡi mác trên hai ngọn sào là đứt dây ngay. Như vậy cánh diều đó bị loại khỏi cuộc chơi, cứ thế diều nào đậu được đến ngày cuối cùng của hội thì chủ diều đó đoạt giải.

Hiện nay các tỉnh thành như Hà Nội, Nam Định, Thái Bình, Hải Phòng, Hưng Yên... đều đã thành lập các Câu lạc bộ sáo diều truyền thống nhằm hội tụ những người có chung niềm đam mê chơi sáo diều. Đơn cử như Câu lạc bộ sáo diều Hà Nội có đến gần 4.000 thành viên, sinh hoạt ở 13 hội quán. Thành viên trẻ nhất của Câu lạc bộ sáo diều Hà Nội là 16 tuổi, thành viên cao tuổi nhất là 82 tuổi. Hội diều Sáo Đền là địa điểm hội tụ hàng nghìn diều thủ khắp mọi miền Tổ quốc về thi tài.