Ông Mai Nhơn kể: “Khi là cán bộ văn hóa, lúc nào tôi cũng bị thôi thúc phải làm gì cụ thể để phát triển nền văn hóa đa dạng của Đồng Nai. Tôi hiểu, gốm Đồng Nai là một trong những màu sắc văn hóa đó. Lúc đó, tôi bắt đầu nghiên cứu về gốm Biên Hòa”.
Năm 2010, khi đang nghiên cứu làm gốm ở Đồng Nai, thì cả nước bước vào kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Lúc đó, tôi vinh dự là họa sĩ trực tiếp thực hiện trích đoạn tranh gốm trang trí của tỉnh Đồng Nai tại Dự án Con đường gốm sứ ven sông Hồng" - được tổ chức Kỷ lục thế giới Guinness công nhận là bức tranh tường dài nhất thế giới.
Bộ tranh ghép gốm chân dung các vị lãnh đạo các nền kinh tế APEC 2017 gồm 21 bức tranh (45cm x 60cm) cũng thai nghén bắt đầu từ đó.
“Không giống như vẽ sơn dầu, có cọ, có màu, có sẵn “toan” để thể hiện bức tranh, họa sĩ làm tranh ghép gốm phải dùng kềm thay cho cọ, dùng mảnh gốm đã nung sẵn thay cho màu sơn có thể pha trực tiếp trên bảng pha màu. Tôi dùng kềm chấm phá từng nét lên tranh, dùng búa đục đẽo những miểng gốm theo những hình thù mà mình ưng ý nhất, rồi ghép lên đúng vị trí bằng thứ keo thượng hạng” – ông Mai Nhơn nói.
Theo họa sĩ Mai Nhơn, để chế tác một bức tranh gốm, việc quan trọng đầu tiên là các nghệ nhân phải pha chế cho được màu men gốm cần thiết. Sau khi qua lò nung ở nhiệt độ khoảng 1.200 độ C, các mảnh gốm hiện lên với đầy đủ màu sắc “vĩnh cửu” cần thiết cho bức tranh. Sau đó, căn cứ vào từng mảng màu, tông màu, sắc độ màu của từng vị trí trên tranh mẫu, nghệ nhân dùng kềm bấm tạo hình chi tiết cho từng mảnh gốm, mà đôi khi chỉ nhỏ khoảng vài milimet.
Một bức tranh có thể có từ vài trăm đến vài ngàn mảnh ghép thủ công như thế, tùy theo độ phức tạp. Về màu sắc, để hoàn thiện, một tác phẩm cần có không dưới vài trăm màu men khác nhau. Không có mảnh gốm nào giống nhau hoàn toàn về hình dạng và màu sắc, nhưng tất cả sau khi ghép chung với nhau, làm nên một vũ điệu gốm lung linh sắc màu.
"Mỗi bức tranh gốm tôi thực hiện có thể là vài tuần, vài tháng. Nhưng quá trình chuẩn bị men màu để có một bức tranh ghép gốm như ý, tôi đã tích lũy mất khoảng 10 năm" - ông Mai Nhơn chia sẻ.
Một số bức tranh ghép gốm của ông Mai Nhơn:
