Được xây dựng từ khoảng thế kỷ XIV, Chùa Bút Tháp là một điểm đến thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Chùa còn có tên là Ninh Phúc Tự, nằm ở thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành (tỉnh Bắc Ninh).
Trải qua nhiều đợt trùng tu trong lịch sử, Chùa Bút Tháp vẫn còn giữ được kiến trúc tương đối nguyên vẹn cho tới ngày nay. Giới chuyên môn đánh giá, đây là một trong những ngôi chùa có kiến trúc quy mô hoàn chỉnh nhất còn lại ở Việt Nam.
Giống với nhiều ngôi chùa cổ phía Bắc, chùa Bút Tháp được xây theo kiểu nội công ngoại quốc, với các công trình kiến trúc được bố trí cân xứng, chặt chẽ ở khu vực trung tâm.
Bên ngoài cùng là tam quan, tiếp đó là gác chuông 2 tầng 8 mái. Sau gác chuông là 7 tòa nhà nối tiếp nhau: Tiền đường, Thiên hương, Thượng điện, Tích Thiện Am, nhà Trung, Phủ thờ, Hậu đường với tổng chiều dài hơn 100 mét.
Trong chùa còn lưu giữ được rất nhiều cổ vật và tượng Phật giáo như tượng các vị Bồ Tát, tượng Hộ Pháp, tượng các vị La Hán...
Nổi bật nhất trong đó pho tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay, được công nhận là Bảo vật quốc gia vào năm 2012. Tượng có chiều cao gồm cả phần bệ là 3,7 m, ngang 2,1m, dày 1,15 m.
Cánh tay xa nhất có chiều dài là 200 cm, tượng có 11 đầu, 42 tay lớn và hơn 940 tay nhỏ khác. Tính từ đài sen lên, tượng cao 235 cm. Đây được coi là một kiệt tác độc nhất vô nhị về tượng Phật và nghệ thuật tạc tượng.
Một công trình khác cũng được coi là biểu tượng của chùa Bút Tháp, đó là tháp Báo Nghiêm. Tòa tháp trông như một cây bút gồm 5 tầng. Xung quanh tháp được trang trí hoa văn sinh động và độc đáo.
Tầng dưới cùng có 13 bức chạm đá, chủ yếu là hình động vật. Công trình này thể hiện tài ghép đá và nghệ thuật điêu khắc tuyệt vời của người thợ Việt Nam xưa.
Mới đây, vào đầu tháng 1.2021, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định công nhận thêm 3 Bảo vật Quốc gia tại Chùa Bút Tháp bao gồm: Bộ tượng Phật Tam thế, Hương án và Tòa Cửu phẩm liên hoa.
Trong đó, Tòa Cửu phẩm liên hoa cao chín tầng, được đặt chính giữa trong Tích thiện am của chùa Bút Tháp. Với 32 bức chạm khắc tỉ mỉ và công phu, công trình có giá trị nghệ thuật và bao hàm nhiều nội dung trong giáo lý của Phật giáo.
Với những giá trị độc đáo, Chùa Bút Tháp được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Đây là một điểm tham quan, du lịch tâm linh nổi tiếng của vùng Kinh Bắc.
