Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn mùa thứ 3 do báo Thể thao và Văn hóa tổ chức đã thu hút 89 tác phẩm, chùm tác phẩm dự thi với 60 bản thảo và 29 tác phẩm đã công bố hoặc xuất bản. Trong đó, có 9 chùm thơ, tập thơ hoặc series thơ nhiều tập; 19 phim hoặc series phim hoạt hình; còn lại là các tập truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết...
Đánh giá từ BTC cho thấy, so với mùa giải lần 1 năm 2020 và lần 2 năm 2021, số lượng các tác phẩm dự thi ít hơn, nhưng vẫn phong phú về thể loại, tạo nên một bức tranh chung về văn học nghệ thuật “của thiếu nhi”, hoặc “vì thiếu nhi” trong năm xét giải. Bên cạnh những tác giả đã thành danh, ở mùa giải năm nay, đáng chú ý là một số tác phẩm do các em thiếu nhi chỉ mới 9-12 tuổi sáng tác.
Không chỉ là thơ, truyện ngắn, có những em còn tham gia cùng người lớn trong vai trò là họa sĩ minh họa các cuốn sách tranh hoặc dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Có em còn viết tiểu thuyết giả tưởng dài 3 tập, dày hàng trăm trang, dựng lên một thế giới nghệ thuật đồ sộ. Có em còn viết truyện trực tiếp bằng tiếng Anh sau đó tự dịch ra tiếng Việt để in sách song ngữ Việt - Anh, xác lập nên một kỷ lục đẹp trong đời sống văn học thiếu nhi vừa qua.
Đồng thời, giải thưởng cũng thu hút các tác phẩm của tác giả Việt kiều, hoặc các tác giả, họa sĩ người nước ngoài có nhiều năm gắn bó với Việt Nam và sáng tác hướng tới đối tượng là thiếu nhi Việt Nam.
Top 8 tác phẩm vào vòng Chung kết (chấm điểm) được ban giám khảo lựa chọn những tác phẩm có “gam màu trội”. Trước kết quả này, Chủ tịch Hội đồng giám khảo - nhà thơ “thần đồng” Trần Đăng Khoa - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho hay: “Thời chúng tôi có cả dàn nhà thơ nhí, nhưng hiện giờ không có. Giải thưởng lần này đã có sự tham gia của các em bé viết văn, đó là điều rất đáng khuyến khích, bởi có các em tham gia thì chúng ta có nền văn học đương đại, có những tác giả trong tương lai. Tôi hy vọng trong năm tới, chúng ta sẽ có những tác phẩm đặc sắc hơn cũng như tìm được Hiệp sĩ Dế Mèn”.
Tại lễ trao giải, ban tổ chức đã thực hiện phần đấu giá nghệ thuật “Vì mái trường cho em”. Trước phiên đấu giá trực tiếp này, ban tổ chức đã thực hiện 3 cuộc đấu giá trên mạng xã hội và có khoảng hơn 66% trong tổng số hơn, thu về gần 300 triệu đồng và sẽ được sử dụng cho trong việc hoàn thiện cơ sở vật chất cho điểm trường Huổi Khoang (xã Nậm Mằn, Sông Mã, Sơn La).
5 tác phẩm được trao giải Khát vọng Dế Mèn (Cricket Desire):
- “Biệt đội thám tử và Emma thảm họa” (2 truyện dài của Quyên Gavoye, NXB Kim Đồng).
- “Cơ Bản là Cơ Bản” (truyện dài, Phạm Huy Thông, NXB Kim Đồng).
- “Đu đưa trên ngọn cây bàng” (bản thảo truyện dài, Nguyễn Hoàng Diệu Thủy).
- “Bản thảo chùm truyện ngắn” của tác giả Nguyễn Vũ An Băng (9 tuổi).
- “Chiếc dép thất lạc” (sách tranh của tác giả: Geralda De Vos (Bỉ) - Sofia Holt (Thụy Điển).
