Từ trung tâm TP. Thanh Hóa, theo quốc lộ 1A về phía Bắc chừng 40km là đến đền Hàn Sơn (xã Hà Sơn, huyện Hà Trung). Ngôi đền uy nghi, cổ kính với tuổi thọ hàng trăm năm. Vị trí ngôi đền là nơi giáp ranh giữa 5 huyện gồm: Hà Trung, Hoằng Hóa, Hậu Lộc, Vĩnh Lộc và Yên Định.
Những năm trở lại đây, đền Hàn Sơn được biết đến là nơi có phong cảnh sơn thủy hữu tình, vùng đất sinh khí linh thiêng. Ngoài ra, nơi đây còn lưu giữ nhiều câu chuyện truyền thuyết đầy kỳ bí cách đây hơn 500 năm.
Tương truyền, vào những năm đầu thời Hồng Đức, triều đại vua Lê Thánh Tông (1460 - 1497), danh tướng Lê Thọ Vực (người được cử trấn ải vùng đất Ba Bông), trong một trận giao tranh ác liệt không phân thắng bại với quân địch, đêm đến, vị tướng nằm mơ thấy một người con gái tuyệt sắc giai nhân, giáng xuống ngã Ba Bông và phán rằng: Hãy lui quân về Nhị Sơn để vây hãm giặc.
Nghe theo lời mộng, danh tướng Lê Thọ Vực đã dẫn quân xuôi về Chí Thủy (thác Hàn Sơn bây giờ) và dâng lễ cầu Mẫu rồi bố trí quân mai phục. Được Mẫu hiến kế phá giặc, vị danh tướng làm theo và tổng lực phá tan quân địch.
Sau khi lập chiến công, tướng quân Lê Thọ Vực mới hay, người con gái báo mộng là công chúa Mai Hoa (hay còn gọi là Cô Ba hoặc Cô Bơ). Kể từ đó, để tưởng nhớ công ơn của công chúa Mai Hoa, tướng quân đã cho lập ngôi đền Hàn Sơn để nhân dân trong vùng hương khói, thờ tụng.
Cho đến nay, cứ vào ngày 12 tháng 6 (Âm lịch) hàng năm, lễ hội đền Hàn lại diễn ra trong không khí đầy trang nghiêm. Theo thống kê của xã Hà Sơn, mối năm đền Hàn Sơn đón hàng chục nghìn lượt du khách về đây để trẩy hội, vãn cảnh và cầu may. Hiện, ngôi đền đã trở thành một điểm đến tâm linh đầy hấp dẫn của xứ Thanh.
Một số hình ảnh về ngôi đền:
