Làm “ván mới”
Năm 2023, khi tỉnh Quảng Ninh có chủ trương mở rộng không gian phát triển du lịch vịnh Hạ Long sang vịnh Bái Tử Long nhằm tạo ra thêm nhiều sản phẩm mới, đồng thời giảm áp lực, sức tải cho Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, huyện Vân Đồn và một số đơn vị liên quan đề xuất điều một số tàu du lịch bên vịnh Hạ Long sang Bái Tử Long.
Vịnh Bái Tử Long trải dài từ TP.Cẩm Phả tới huyện đảo Vân Đồn có cảnh quan đẹp không khác gì vịnh Hạ Long, thậm chí có những thế mạnh vượt trội mà vịnh Hạ Long không có, như: Vườn quốc gia Bái Tử Long và hàng chục đảo đất tuyệt đẹp cùng các di sản văn hóa, di tích lịch sử khác.
Ngoài ra, vịnh Bái Tử Long còn rất hoang sơ, trong sạch do hầu như không có hoạt động du lịch cũng như không bị ảnh hưởng bởi những hoạt động sản xuất, phát triển trên bờ.
Lẽ ra việc đưa các sản phẩm du lịch mới vào hoạt động trên vịnh Bái Tử Long phải được thực hiện ngay trong năm 2023, nhưng rồi đã lỗi hẹn vì nhiều lý do.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, việc chưa có tàu du lịch nào từ vịnh Hạ Long được điều chuyển sang vịnh Bái Tử Long cũng là… may mắn bởi nên tránh “vết xe đổ” ở vịnh Hạ Long để phát triển du lịch ở vịnh Bái Tử Long đẳng cấp và bền vững hơn.
Vịnh Hạ Long hiện có khoảng 500 tàu du lịch đủ các thể loại và thừa công suất, khiến các cuộc đua đại hạ giá kèm theo giảm chất lượng dịch vụ chưa có hồi kết. Chưa kể, tình trạng ô nhiễm nguồn nước và rác thải trên vịnh Hạ Long luôn bị các tổ chức trong và ngoài nước cảnh báo.
Chia sẻ với Lao Động, đại diện một số công ty lữ hành, các hãng tàu du lịch cho rằng, không nên điều chuyển các tàu du lịch bên vịnh Hạ Long sang vịnh Bái Tử Long, mà nên đóng tàu mới với những yêu cầu cao hơn về chất lượng, thẩm mỹ… cũng như hạn chế về số lượng.
“Những bài học từ vịnh Hạ Long cần được rút ra để có những biện pháp bảo vệ, phát triển bền vững vịnh Bái Tử Long. Kéo tàu từ vịnh Hạ Long sang cùng với cách quản lý như hiện nay, vịnh Bái Tử Long có nguy cơ như vịnh Hạ Long. Nên lập đội tàu mới và xây dựng sản phẩm mới, khác biệt, đẳng cấp cao hơn” – đại diện một hãng tàu du lịch vịnh Hạ Long cho biết.
Nghiên cứu đấu giá suất đóng tàu
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Nguyễn Xuân Ký - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh – cho biết, hiện có 2 luồng ý kiến, gồm: đưa tàu du lịch từ vịnh Hạ Long sang vịnh Bái Tử Long và đóng hoàn toàn tàu mới bên vịnh Bái Tử Long.
Tuy nhiên, ông ủng hộ việc đóng đội tàu mới trên vịnh Bái Tử Long nhưng chất lượng phải vượt hẳn đội tàu du lịch vịnh Hạ Long, đồng thời phải xây dựng được những sản phẩm có giá trị gia tăng cao, phục vụ phân khúc khách hàng cao cấp.
Theo Bí thư huyện ủy Vân Đồn Trương Mạnh Hùng, các sản phẩm du lịch trên vịnh Bái Tử Long buộc phải cao cấp và khác biệt với vịnh Hạ Long thì mới cạnh tranh được, mà tài nguyên du lịch ở Bái Tử Long thì vô cùng đa dạng, phong phú và đặc sắc để phát triển các sản phẩm du lịch trên.
Chia sẻ với Báo Lao Động, một số chủ hãng tàu du lịch bên vịnh Hạ Long cho biết sẵn sàng tham gia đóng tàu mới hiện đại, chất lượng để hoạt động bên vịnh Bái Tử Long.
Tuy nhiên, cần phải có quy hoạch về đội tàu bên vịnh Bái Tử Long một cách bài bản và bền vững. Theo đó, ngoài những tiêu chuẩn, quy chuẩn khắt khe hơn tàu bên vịnh Hạ Long thì phải hạn chế số lượng tàu, thậm chí chốt cụ thể số lượng tàu theo từng giai đoạn.
Bởi, việc đóng những con tàu như thế đòi hỏi vốn rất lớn và khả năng thu hồi vốn chậm, nên nếu sau đó cho ồ ạt đóng thêm thì không chỉ phá vỡ quy hoạch mà còn đẩy những đơn vị đi tiên phong vào hoàn cảnh khó khăn, thậm chí phá sản.
Bài học về việc phát triển ồ ạt đội tàu du lịch trên vịnh Hạ Long vẫn còn đó, với khoảng gần 300 tàu trước năm 2010 nhưng vọt lên gần 500 tàu vào năm 2015, khiến UBND tỉnh Quảng Ninh năm đó phải ra quyết định tạm dừng đóng thêm tàu mới.
Sự phá vỡ quy hoạch không chỉ làm lãng phí nguồn lực đầu tư của dân, doanh nghiệp, bởi đội tàu hiếm khi hoạt động hết công suất, thậm chí có thời điểm chỉ hoạt động khoảng 30% công suất, mà còn gây ra những cuộc đua đại hạ giá để thu hút khách, đồng thời ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường, cảnh quan di sản.
Theo đại diện một cơ quan quản lý, việc đóng mới hoàn toàn đội tàu bên vịnh Hạ Long nên áp dụng theo phương thức đấu giá suất đóng tàu mới. Theo đó, chỉ những cá nhân, đơn vị nào trả giá cao hơn thì mới được đóng tàu. Việc này vừa tạo sự công bằng, minh bạch, vừa giúp thu ngân sách.
