Công nghiệp văn hoá không thể chỉ quảng bá thô tài nguyên du lịch

Hiền Hương - Mai Châu (thực hiện) |

Ngành công nghiệp Văn hóa của Hàn Quốc vẫn được coi là biểu tượng về sự thành công bậc nhất. Chính âm nhạc và điện ảnh đã giúp Hàn Quốc có những bước phát triển thần tốc về kinh tế, du lịch. Phóng viên Lao Động có cuộc trò chuyện với Giám đốc Trung tâm Văn hóa Hàn Quốc - ông Suk Jin Young về chiến lược công nghiệp hóa ở Hàn Quốc và bài học cho Việt Nam.

Đã có rất nhiều tranh cãi xung quanh công thức tạo nên thành công cho K-Pop. Theo quan điểm cá nhân ông, điều quan trọng nhất đã tạo nên được thành công cho K-Pop là gì?

- Tại Hàn Quốc, có rất nhiều cách nhìn nhận, phân tích về các yếu tố tạo nên thành công của nền công nghiệp văn hóa Hàn Quốc. Trong số đó, tôi cho rằng có 3 yếu tố lớn nhất, đó là những đặc thù mang tính nội tại của Hàn Quốc, chính sách của Chính phủ và sự đặc biệt của bản thân nội dung đó.

Đầu tiên, Hàn Quốc có vị trí địa chính trị là một quốc gia bán đảo nằm ở khu vực Đông Bắc Á, với quy mô dân số và lãnh thổ có hạn, tài nguyên thiên nhiên không dồi dào, phong phú, nên sẽ không dễ dàng nếu chỉ phát triển dựa vào nhu cầu trong nước. Đây đã từng là hạn chế mang tính nội tại của Hàn Quốc.

Do đó, một cách rất tự nhiên, Hàn Quốc đã bị đặt vào hoàn cảnh thực tế là không có cách nào khác ngoài việc đứng chân với tư cách “quốc gia khuyến khích xuất khẩu”.

Trong bối cảnh đó, như mọi người đều biết, Hàn Quốc bắt đầu từ ngành dệt may và tiến ra thế giới nhờ những thành tựu trong các lĩnh vực như điện tử, ô tô, ngành công nghiệp hóa học và công nghiệp nặng... và liên tục đạt được sự phát triển về kinh tế.

Ông Suk Jin Young. Ảnh: NVCC
Ông Suk Jin Young. Ảnh: NVCC

Tôi nghĩ rằng, có lẽ bên trong người Hàn Quốc có tồn tại loại DNA tâm niệm rằng việc bước ra thế giới là vì mục tiêu sinh tồn và phát triển, “không phải là lựa chọn mà là bắt buộc”.

Thứ hai, nhìn từ khía cạnh các chính sách của Chính phủ Hàn Quốc, có thể thấy hiệu quả của công sức bỏ ra trong thời gian dài để xây dựng cơ sở vật chất cho hoạt động sáng tạo nội dung văn hóa như hỗ trợ tài chính, chính sách, đào tạo nhân lực chuyên môn, xây dựng chế độ về bản quyền... nhằm mục tiêu phát triển ngành công nghiệp theo định hướng chính sách cơ bản là tôn trọng tối đa tính sáng tạo của quần chúng, “hỗ trợ nhưng không can thiệp”.

Cuối cùng, tôi cho rằng sự đặc biệt của nội dung văn hóa Hàn Quốc, đó là mang đồng thời “tính phổ biến” và “tính sáng tạo” cũng là yếu tố để tạo nên thành công. Nhóm nhạc BTS đã xóa nhòa sự khác biệt về văn hóa và ngôn ngữ bằng những thông điệp và câu chuyện mang tính phổ biến, dễ nhận được sự đồng cảm của người dân trên khắp thế giới,  những sản phẩm đầy sáng tạo được bổ sung yếu tố tình cảm và cái nhìn của riêng Hàn Quốc như bộ phim “Ký sinh trùng”, “Trò chơi con mực”... cũng đã thành công trong việc thu hút, hấp dẫn người dân ở khắp mọi nơi trên thế giới.

Một nhóm nhạc như BTS đang mang về cho GDP Hàn Quốc lợi nhuận ngang ngửa một tập đoàn kinh tế, hay một hãng hàng không quốc gia như Korean Air.  Nhận định của ông về giá trị kinh tế do BTS, K-Pop và công nghiệp văn hóa mang lại cho Hàn Quốc?

- Theo thống kê của Chính phủ Hàn Quốc, kim ngạch xuất khẩu nội dung văn hóa Hàn Quốc năm 2020 là 10,8 tỷ USD. Mặc dù kim ngạch xuất khẩu tự thân cũng đã đạt đến con số không hề nhỏ, nhưng nếu xét đến hiệu quả tổng hợp đạt được từ các ngành công nghiệp có liên quan thì giá trị kinh tế của lĩnh vực này sẽ lớn đến mức khó có thể tính toán được bằng các chỉ số mang tính khách quan.

Việc tấn công vào thị trường quốc tế của nhiều nghệ sĩ Hàn Quốc như BTS đang kéo theo sự phát triển của các ngành công nghiệp liên quan, không chỉ thúc đẩy hoạt động xuất khẩu đa dạng các sản phẩm tiêu dùng của Hàn Quốc như điện thoại, đồ điện gia dụng, mĩ phẩm, quần áo, thực phẩm... mà còn đóng góp lớn vào hoạt động quảng bá du lịch Hàn Quốc.

BTS - nhóm nhạc giúp âm nhạc Hàn Quốc bước ra thế giới. Ảnh: NS
BTS - nhóm nhạc giúp âm nhạc Hàn Quốc bước ra thế giới. Ảnh: NS

Hơn thế nữa, tôi cho rằng khi nhìn nhận trên khía cạnh ngành công nghiệp này đang góp phần nâng cao hình ảnh quốc gia Hàn Quốc, làm tăng mức độ yêu thích Hàn Quốc của người dân trên thế giới, thì vượt lên trên các yếu tố mang tính kinh tế, giá trị vô hình của nó là rất lớn, đến mức không thể đo đếm được.

Nền công nghiệp văn hóa ở Việt Nam đang được xây dựng tập trung cho 12 lĩnh vực dựa trên thực tế, trong đó cũng có phim ảnh, nghệ thuật biểu diễn (có âm nhạc), thủ công mỹ nghệ, thời trang, xuất bản, mỹ thuật.... và du lịch văn hóa (gồm ẩm thực, du lịch di sản...). Ông nhìn nhận như thế nào về 12 lĩnh vực này?

Trước tiên, cá nhân tôi có rất nhiều suy nghĩ và cảm xúc đối với mỹ thuật thuần túy của Việt Nam. Ngoài công việc, tôi đã có nhiều cơ hội được thưởng thức các tác phẩm mỹ thuật Việt Nam và tôi cũng đã nhiều lần có cơ duyên gặp gỡ các tác phẩm của những tác giả đầy tài năng, khiến tôi cảm nhận được một cách sâu sắc trình độ rất cao của mỹ thuật Việt Nam.

Để nói về khả năng phát triển của tổng thể ngành công nghiệp văn hóa của Việt Nam, tôi nhận thấy Việt Nam đã và đang phát triển rất nhanh trong nhiều lĩnh vực như các ngành nghề kể trên, và khả năng phát triển trong tương lai cũng vô cùng sáng lạn.

Về lý do, tôi muốn nói tới đầu tiên là thị trường trong nước với tiềm năng phát triển lớn dựa trên quy mô dân số khoảng 100 triệu người và tốc độ tăng trưởng kinh tế cao của Việt Nam. Bởi thu nhập của người dân Việt Nam tăng lên đã khiến cho tiêu dùng cho các sản phẩm văn hóa cũng theo đó tăng lên một cách tự nhiên, quá trình doanh nghiệp hóa của những người hoạt động trong ngành công nghiệp văn hóa theo hình thức tập trung vốn dựa vào thị trường trong nước vững chắc như vậy có thể phát triển ra nước ngoài bằng cách kết hợp với nguồn tài nguyên về văn hóa rất phong phú và nguồn nhân lực chất lượng cao của Việt Nam.

Do lộ trình này rất tương đồng với quá trình phát triển ngành công nghiệp văn hóa của Hàn Quốc nên tôi nghĩ rằng đây là một dự đoán rất thực tế.

Tất nhiên, tính sáng tạo của những người nghệ sĩ nằm trên tuyến đầu của ngành công nghiệp văn hóa, và để họ có thể hoạt động một cách mạnh mẽ thì các chính sách hiệu quả của Chính phủ nhằm xây dựng cơ sở vật chất xã hội cũng phải theo ngay sau.

Blackpink - nhóm nhạc giúp âm nhạc Hàn Quốc bước ra thế giới.  Ảnh: NS
Blackpink - nhóm nhạc giúp âm nhạc Hàn Quốc bước ra thế giới. Ảnh: NS

Du lịch Hàn Quốc từng được phim ảnh Hàn Quốc hỗ trợ, tạo sức hút lớn. Cách quảng bá du lịch qua phim ảnh - làm cách nào sẽ hiệu quả nhất, theo ông?

- Trải qua gần 3 năm sinh sống tại Việt Nam, tôi cũng đi du lịch đến nhiều nơi và thưởng thức đa dạng các món ăn tại đây. Khi đến thăm các vùng biển, những ngọn núi xinh đẹp, những thành phố lịch sử hay cả những thành phố hiện đại, với tư cách là một người dân Hàn Quốc, tôi thực sự cảm thấy ghen tị với nguồn tài nguyên du lịch dồi dào, phong phú mà Việt Nam đang sở hữu.

Hàn Quốc cũng có nguồn tài nguyên hấp dẫn, đầy sức hút về du lịch. Tuy nhiên, để phát triển du lịch, Hàn Quốc không dừng lại ở việc quảng bá thô nguồn tài nguyên du lịch của mình, mà còn đang đầu tư khá nhiều ngân sách và nỗ lực cho việc quảng bá thông qua những câu chuyện, hình ảnh hấp dẫn được thêm vào bổ trợ cho tài nguyên du lịch thô, từ đó thu hút ngày càng nhiều hơn sự quan tâm, yêu mến của người dân.

Theo ông, điều quan trọng để quảng bá văn hóa qua phim ảnh, là văn hóa bản địa phải thật thú vị, hay bộ phim phải thật thú vị?

- Theo quan điểm của tôi, bởi vì yếu tố văn hóa bản địa của mỗi quốc gia mang sức hút riêng biệt, không giống nhau nên sự khác biệt mang tính tương đối của văn hóa bản địa không có ảnh hưởng lớn đến sự thành công mang tính đại chúng của nội dung văn hóa.

Ví dụ, trong trường hợp của các bộ phim truyền hình hay phim điện ảnh lấy bối cảnh thời kỳ Joseon, do nội dung này khá xa lạ với người dân ở các quốc gia khác ngoài Hàn Quốc nên rất khó để nhận được sự đồng cảm, yêu thích nếu chỉ bằng riêng chất liệu đó.

Tuy vậy, bởi vì những bộ phim đó được lồng ghép một cách thời thượng và thú vị những câu chuyện phổ biến có thể dễ dàng nhận được sự đồng cảm của tất cả người dân trên thế giới, nên các nội dung văn hóa của Hàn Quốc mới có thể nhận được nhiều tình yêu mến từ người dân ở khắp mọi nơi trên thế giới như vậy.

Vượt qua thời gian và không gian, mỗi quốc gia đều có sự khác biệt ít nhiều nhưng luôn có những câu chuyện đầy thú vị để kể về tình yêu, tham vọng thành công, âm mưu và sự phản bội.

Tôi cho rằng yếu tố quan trọng nhất là có thể biến nó trở thành một tác phẩm thú vị đến mức nào để có thể nhận được sự đồng cảm của người dân từ khắp mọi nơi trên thế giới.

Cảm ơn ông về những chia sẻ!

Hiền Hương - Mai Châu (thực hiện)
TIN LIÊN QUAN

Điện ảnh quảng bá du lịch: Đôi bên chủ động bắt tay nhau

Việt Văn (lược thuật) |

“Khánh Hòa - điểm kết nối lý tưởng của điện ảnh và du lịch” - chủ đề cuộc hội thảo nằm trong khuôn khổ hoạt động của giải Cánh diều Hội Điện ảnh Việt Nam diễn ra ngày13.9.2022 tại bến du thuyền Ana Marina - TP.Nha Trang. Nhiều tham luận, ý kiến của các đại biểu tập trung vào việc khai thác tiềm năng của Khánh Hòa trong việc làm phim cũng như mối quan hệ hợp tác “cùng thắng” giữa Điện ảnh và Du lịch tại Việt Nam và trên thế giới.

Áo dài góp phần quảng bá du lịch Việt như thế nào?

Trang Ngọc |

Không chỉ là trang phục truyền thống mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc, tà áo dài Việt Nam còn góp phần thúc đẩy nền du lịch phát triển theo nhiều cách.

Xúc tiến, quảng bá du lịch có được hỗ trợ không?

nam dương |

Tôi nghe nói, Nhà nước có hỗ trợ cho phát triển du lịch. Xin hỏi, việc quảng bá du lịch có được hỗ trợ không. Nếu có những hoạt động xúc tiến, quảng bá nào sẽ được hỗ trợ? Bạn đọc có email dibaxxx@gmail.com gửi email đến Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động hỏi.

Khởi tố cựu Cục trưởng Cục đăng kiểm Việt Nam

Việt Dũng |

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM vừa khởi tố thêm 5 bị can khác.

Không khí lạnh suy yếu dần, Bắc Bộ nắng hanh và tăng nhiệt

AN AN |

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia nhận định không khí lạnh tác động mạnh đến Bắc Bộ từ đêm nay đến ngày mai 18.1. Từ ngày 19.1, ngày có nắng hanh và nhiệt độ có xu hướng tăng nhẹ.

Nở rộ dịch vụ cho thuê người yêu về nhà ra mắt dịp Tết

Phùng Nhung |

Nhiều người trẻ mỗi dịp về quê ăn Tết lại bị bố mẹ thúc giục chuyện yêu đương, kết hôn, sinh con. Vì lẽ đó, họ tìm đến dịch vụ cho thuê người yêu để trấn an tâm lý gia đình.

Vì sao gốc đào Nhật Tân được chào bán với giá 200 triệu đồng?

Quỳnh Trang |

Sáng 17.1, dọc đại lộ Lê-Nin, thành phố Vinh (Nghệ An) tấp nập cảnh mua - bán hoa, cây cảnh phục vụ Tết Nguyên đán. Trong đó, thu hút nhiều người xem nhất là gian trưng bày gốc đào Nhật Tân của anh Đặng Văn Cường (36 tuổi, trú TP Vinh) bởi nơi đây trưng bày gốc cổ thụ độc đáo với thế "rồng bay".

Nhìn lại diễn biến vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp

Bảo Bình - Dương Anh |

Liên quan vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp, sau hơn nửa tháng tìm kiếm, lực lượng cứu hộ đã đưa được đoạn cọc thứ nhất (dài 12m) trong số 3 đoạn của cọc bêtông lên mặt đất và đang tiến hành các bước cứu hộ tiếp theo.

Điện ảnh quảng bá du lịch: Đôi bên chủ động bắt tay nhau

Việt Văn (lược thuật) |

“Khánh Hòa - điểm kết nối lý tưởng của điện ảnh và du lịch” - chủ đề cuộc hội thảo nằm trong khuôn khổ hoạt động của giải Cánh diều Hội Điện ảnh Việt Nam diễn ra ngày13.9.2022 tại bến du thuyền Ana Marina - TP.Nha Trang. Nhiều tham luận, ý kiến của các đại biểu tập trung vào việc khai thác tiềm năng của Khánh Hòa trong việc làm phim cũng như mối quan hệ hợp tác “cùng thắng” giữa Điện ảnh và Du lịch tại Việt Nam và trên thế giới.

Áo dài góp phần quảng bá du lịch Việt như thế nào?

Trang Ngọc |

Không chỉ là trang phục truyền thống mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc, tà áo dài Việt Nam còn góp phần thúc đẩy nền du lịch phát triển theo nhiều cách.

Xúc tiến, quảng bá du lịch có được hỗ trợ không?

nam dương |

Tôi nghe nói, Nhà nước có hỗ trợ cho phát triển du lịch. Xin hỏi, việc quảng bá du lịch có được hỗ trợ không. Nếu có những hoạt động xúc tiến, quảng bá nào sẽ được hỗ trợ? Bạn đọc có email dibaxxx@gmail.com gửi email đến Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động hỏi.