Năm 2008, đạo diễn Hayao Miyazaki đã dựng nên một câu chuyện thật khó tin về cô bé Ponyo vốn là cá, nhưng vì yêu mến cậu bé Sosuke mà quyết tâm lên bờ, trở thành người và làm bạn với Sosuke.
Câu chuyện có thể hoang đường đối với nhiều người lớn, đặc biệt là những ai chỉ tin vào thuyết tiến hóa của Darwin hay tin vào khoa học tuyệt đối. Nhưng nên nhớ rằng Miyazaki không làm phim dành cho họ, ông làm bộ phim này dành cho những người tin vào truyện cổ tích, tin vào những điều thần tiên và pháp thuật có thật ở trên đời.
Nếu như có đứa trẻ dưới nước tiến hóa thành đứa trẻ trên cạn thì tại sao lại không có đứa trẻ trên cạn biến thành đứa trẻ dưới nước? Cậu bé Tom nghèo khổ dù mới chỉ 10 tuổi, nhưng đã phải quanh năm suốt tháng đi cạo ống khói thuê. Lúc nào cậu cũng nhem nhuốc trong mọi than và chẳng có lúc nào được tắm rửa. Cậu cũng phải chịu rất nhiều trận đòn vô lý của ông chủ Grimes, người chỉ biết đến rượu chè và đánh đập Tom.
Và trong một lần bị hiểu nhầm, bị truy đuổi, cậu đã chạy thật xa cho tới khi đến bên một dòng sông, cậu ước muốn được tắm rửa sạch sẽ dưới dòng nước mát lạnh. Xuống nước chưa đầy hai phút, Tom đã chìm vào trong giấc ngủ yên tĩnh, ấm áp và tươi sáng nhất mà cậu từng có trong đời. Đến khi Tom tỉnh dậy, cậu đã trở thành một đứa bé dưới nước.
Trên đời không phải chỉ có một đứa trẻ dưới nước đâu, có đến hàng nghìn đứa trẻ dưới nước. Những đứa trẻ bị cha mẹ tàn nhẫn bỏ rơi, những đứa trẻ không được chăm sóc và lớn lên không được dạy dỗ, những đứa sẽ trở thành người xấu vì bị lợi dụng, bị nuông chiều hoặc bị ngã vào lò sưởi.
Tất cả những đứa trẻ bị bỏ rơi trong các hẻm và sân, trong những ngôi nhà bị sập, sau đó chết vì bệnh sốt, bệnh tả, bệnh sởi và những tiếng khóc than mà chẳng ai quan tâm đến. Những đứa trẻ con đó được những nàng tiên tốt bụng mang về chăm sóc và chúng trở thành những đứa trẻ dưới nước.
Charles Kingsley lên ý tưởng cuốn sách Những đứa trẻ dưới nước vào thời điểm nhà sinh vật học nổi tiếng Charles Darwin cho ra đời Nguồn gốc các loài, nhiều nhà khoa học khi đó vẫn còn tin và giáo điều về sự trường tồn của các loài, không chịu mở rộng tìm hiểu các phát hiện mới.
Như Kingsley đã chỉ ra rằng, không một ai trên đời này được phép nói một loài nào đó không tồn tại chỉ vì họ chưa nhìn thấy loài đó bao giờ. Bạn không thể tự nhìn thấy vi khuẩn trên cơ thể mình, nhưng đâu có nghĩa là chúng không tồn tại, phải không?
Nhưng vượt qua những giễu nhại thông thường, Những đứa trẻ dưới nước còn là một câu chuyện ngụ ngôn về đạo đức. Trẻ em không phải bị bắt lao động vất vả hay bị đánh đập tàn bạo, trẻ em phải được vui chơi, khám phá thế giới, biết cách vượt qua những khó khăn để học cho mình nhiều điều mới lạ. Cậu bé Tom trong cuốn sách, nhờ sự giúp đỡ của các nàng tiên và hàng loạt những người bạn ở dưới nước đã học được về tình yêu, sự trưởng thành để chinh phục đại dương diệu kỳ.
Ngoài ra còn có bà tiên Quả-nào-nhân-nấy đại diện cho cách cư xử của con người, bà phải chịu cảnh già nua xấu xí cho đến khi phải đợi cho đến khi con người trên đời này hiểu rõ luật nhân quả thì mới được xinh đẹp. Hay những vùng biển mà Tom bơi qua ngổn ngang rác thải con người thả xuống nước chính là hiện thực ô nhiễm môi trường ngày nay.
Những đứa trẻ dưới nước từng nổi tiếng tại nước Anh, và là cuốn sách thiếu nhi gối đầu giường của các cô bé, cậu bé trong suốt nhiều thập kỷ liền. Nếu như bạn không tin câu chuyện về những đứa bé dưới nước hay bất cứ phần nào của cuốn sách thì cũng chẳng sao cả, như Charles Kingsley đã nói, đây chỉ là một câu chuyện cổ tích, chỉ có niềm vui và sự tưởng tượng, bạn không cần phải tin một từ nào, dù đó là sự thật.
Charles Kingsley (1819-1875) là một linh mục, giáo sư giảng dạy tại đại học, nhà cải cách xã hội, nhà sử học và tiểu thuyết gia người Anh. Ông từng dạy môn Lịch sử tại đại học Cambridge trước khi trở thành thầy giáo riêng của Hoàng tử xứ Wales. Năm 1869, Kingsley thành lập hội Khoa học tự nhiên, Văn học và Nghệ thuật Chester.
Những cuốn sách mà Charles Kingsley viết đều có sức biểu cảm và lột tả cảnh vật trác tuyệt khiến người đọc say mê, đồng thời thể hiện sự quan tâm của ông tới lịch sử, tự nhiên và nhân loại. Trong số những cuốn sách của ông, Những đứa trẻ dưới nước là cuốn tiểu thuyết kinh điển rất được yêu thích, đã được chuyển thể thành nhiều thể loại như kịch, nhạc kịch, phim và là nguồn cảm hứng của nhiều họa sĩ cũng như nhạc sĩ.
