Lý do chọn vị trí khác bởi vị trí nơi nhóm thợ thi công gia cố các trụ văng cáp tời phát hiện 2 hũ trên không thuận lợi do vướng chân cột chuyên để vận chuyển rác, vật liệu xây dựng.
Trước mắt, hai hũ đồng cổ có xương - được xác định của các bậc tiền nhân được đặt sâu xuống đất, xung quanh được kè bằng đá.
Thời gian tới, TP.Uông Bí, Ban Quản lý di tích và rừng quốc gia Yên Tử sẽ phối hợp các đơn vị liên quan xây tháp lên trên.
Trước đó, khi Công ty CP Phát triển Tùng Lâm – chủ sở hữu hệ thống cáp treo trên Yên Tử - cho gia cố các trụ văng cáp tời tại khu vực ga 3 cáp treo thì phát lộ 2 hũ kim loại này.
Ngay khi phát hiện, chính quyền địa phương yêu cầu tạm dừng việc gia cố các trụ văng cáp, giữ nguyên hiện trường. Sau đó, hai hũ đồng trên được thỉnh về đặt tại Ban thờ Tam Tổ, nhà Tổ chùa Hoa Yên để thuận tiện cho công tác trông nom, quản lý và bảo vệ.
Theo lời kể của những người tham gia thi công, cả hai hũ đồng được chôn trong cùng một khu vực ở độ sâu khoảng 50-70cm so với mặt nền, nằm cách nhau khoảng 70-80cm. Xung quanh hai hũ đồng có đất sét trắng, bên trên là đất đồi màu vàng, nâu và đá phiến. Không phát hiện dấu tích hay mảnh vỡ gạch, ngói, gốm sứ xung quanh. Cả hai hũ đều bị vỡ một mảng lớn bên thân do lực tác động khi đào đất, có thể nhìn thấy di cốt xương bên trong.
Hai hũ có hình dáng và kỹ thuật chế tác tương tự nhau và đều có hai phần: thân và nắp đậy có núm tròn tạo dáng hình búp sen. Ở một hũ còn rõ vết gắn giữa thân và nắp một hợp chất màu xám nhạt và xám đen ở vành ngoài nắp và vai hũ. Một hũ khác cho thấy rõ một thanh đồng tròn dài xuyên qua đường kính nắp và miệng hũ để khóa nắp. Phần đáy của một hũ đồng đã có dấu hiệu bị oxy hóa nghiêm trọng. Hai hũ đồng đều có kích thước: Cao (cả núm) - khoảng 23cm; Rộng ngang thân - khoảng 20cm.
Theo Sở Văn hóa – Thể thao Quảng Ninh, nhận định sơ bộ, hai hũ đồng này có thể có niên đại thời Trần, thế kỷ XIII-XIV; phần xương cốt bên trong có thể thuộc về hai cá thể có mối liên hệ gần gũi về gia đình hoặc một tông phái tu hành thời Trần tại khu vực Am Hoa trên núi Yên Tử.
Việc phát lộ 2 di vật hũ đồng nói trên tại địa điểm Am Hoa thuộc Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử ẩn chứa giá trị nhiều mặt về lịch sử văn hóa, khoa học; góp phần nghiên cứu, bổ sung và hỗ trợ quá trình xây dựng hồ sơ Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh - Bắc Giang và Hải Dương) trình UNESCO công nhận là Di sản thế giới trong thời gian tới.
