Mô hình nhóm nhạc đang trở thành một đế chế kiếm tiền “khủng” cho Hàn Quốc. Theo báo cáo từ Viện Nghiên cứu Hyundai, trong năm 2019, nhóm BTS đã mang về cho nền kinh tế Hàn Quốc 4,65 tỉ USD (khoảng 5,6 nghìn tỉ won) thông qua doanh số album, vé concert, và tiền quảng cáo.
Giá trị của BTS hiện tại chiếm 0,3% tổng GDP của Hàn Quốc, và họ dự tính hướng đến con số 48 tỉ USD vào năm 2023.
Một nhà nghiên cứu văn hóa Hàn Quốc từng khẳng định, một nhóm nhạc Kpop có thể nộp thuế tương đương với một hãng xe ô tô. Nói như vậy để thấy, giá trị kinh tế “khủng” mà nền công nghiệp âm nhạc và các nhóm nhạc Hàn đang mang lại.
Mô hình nhóm nhạc cũng từng có thời kỳ hưng thịnh tại Việt Nam những năm đầu 2000, tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, số nhóm nhạc hoạt động ở Việt Nam rất ít, nhiều nhóm tan rã chóng vánh- trước cả khi được khán giả biết tới.
Thời hưng thịnh của nhóm nhạc những năm 2000
Thời kỳ Làn Sóng Xanh những năm 90 thế kỷ trước được đánh giá là đỉnh cao của nhạc trẻ Việt với sự tỏa sáng của hàng loạt ca sĩ, nhạc sĩ. Thời điểm đó cũng đặt nền móng cho sự phát triển rực rỡ của mô hình nhóm nhạc. Hàng loạt nhóm được thành lập và hoạt động sôi nổi như: Mây Trắng, Tik Tik Tak, Con Gái, 5 Dòng Kẻ, MTV, AC&M, 1080, The Men, Bức Tường...
Những nhóm nhạc thời kỳ này phát triển mạnh mẽ về số lượng, đa dạng về phong cách âm nhạc. Thập niên 2000 được đánh giá là thời điểm “Thiên thời, Địa lợi, Nhân hòa” để loạt nhóm nhạc được thành lập.
Sự phát triển vượt bậc của âm nhạc những năm cuối thập niên 90 đầu 2000 đã ươm mầm cho nhiều giấc mơ âm nhạc phát triển. Một thế hệ nhạc sĩ, ca sĩ tài năng cùng hoạt động và tỏa sáng đã truyền cảm hứng, tạo môi trường nghệ thuật rực rỡ cho âm nhạc.
Cũng trong thời điểm đó, âm nhạc thế giới đang rầm rộ với mô hình nhóm nhạc. Những nhóm nhạc “kinh điển” phát triển, “làm mưa làm gió” khắp các sân khấu và leo thang trên những bảng xếp hạng như: Back Street Boys, Spice Girls, 911, Boyzone, Westlife, M2M, Linkin Park, Bon Jovi... Sự phát triển hưng thịnh của mô hình nhóm nhạc trên khắp thế giới đã tạo đà cho các nhóm nhạc ở Việt Nam phát triển.
Những năm đầu 2000, nhạc Việt chứng kiến sự mạnh mẽ, sôi nổi của 1080, 5 Dòng Kẻ, Con Gái, AC&M, Bức Tường, Mây Trắng... Đến thế hệ sau này như 365 vẫn có được vị trí riêng giữa đời sống âm nhạc sôi động, bên cạnh sự tỏa sáng của những ca sĩ solo.
Đuối dần
Sau khi hàng loạt nhóm nhạc thập niên đầu 2000 lần lượt tan rã, sự xuất hiện của nhóm 365 được kỳ vọng là làn gió mới, là thế hệ kế tiếp của hệ thống nhóm nhạc và sẽ làm nên những kỳ tích mới. “Bà bầu” Ngô Thanh Vân tuyển chọn gắt gao, dành 6 tháng cho các thành viên 365 tập luyện thanh nhạc, vũ đạo trước khi ra mắt. Nhóm được đào tạo và quản lý theo mô hình công ty chuyên nghiệp. Thế nhưng sau 5 năm hoạt động, 365 tuyên bố tan rã.
Từ đó đến nay, nhiều nhóm nhạc “đến rồi đi” trong tĩnh lặng, nhiều nhóm thậm chí tan rã khi còn chưa kịp hoạt động, khán giả chưa kịp “biết mặt điểm tên”.
Nhóm nhạc D1Verse từng được RBW – một công ty giải trí nổi tiếng của Hàn Quốc, hiện đang quản lý nhóm Mamamoo sang Việt Nam chọn lựa thành viên, đào tạo và thành lập nhóm. D1Verse ra mắt năm 2020 với MV Monster, tuy nhiên hoạt động của nhóm chỉ dừng lại ở duy nhất MV này.
Sau 2 năm tồn tại tĩnh lặng, gần như biến mất không dấu vết trên thị trường âm nhạc, nhóm tuyên bố tan rã vào đầu 2022. Trả lời báo chí về lý do tan rã khi chưa hoạt động, thành viên Quang Huy của D1Verse cho biết, họ đã chờ đợi và cố gắng suốt 2 năm qua nhưng công ty quản lý của Hàn Quốc RBW đã thông báo họ phải dừng lại vì không thể tiếp tục hoạt động.
Tương tự như D1Verse, nhóm nhạc SGO48 được thành lập với đội hình 28 thành viên vào năm 2018 theo mô hình AKB48 của Nhật Bản. Trong khoảng 3 năm ra mắt, nhóm phát hành được 4 MV, nhưng các sản phẩm này đều không gây được chú ý. Cuối cùng, tháng 12.2021, nhóm tuyên bố tan rã.
Nhiều nhóm nhạc khác cũng được xây dựng theo mô hình hoạt động và phong cách của các nhóm nhạc Hàn Quốc đều ngậm ngùi tuyên bố tan rã sau thời gian “vật vờ” tồn tại. Có thể kể đến T.A.S (tên nhóm viết tắt của Time and Space). Thành lập với 5 thành viên với hy vọng có một nhóm nhạc Hàn Quốc giữa thị trường nhạc Việt, nhưng nhóm nhanh chóng tan rã sau khi phát hành duy nhất một MV.
Theo các chuyên gia đánh giá, lý do lớn nhất tác động đến sự "vật vờ" tồn tại của các nhóm nhạc ở thị trường Việt Nam là... tiền. Chi phí cho một nhóm nhạc quá lớn, trong khi nguồn thu lại thấp hơn nhiều.
