Nhiều ý kiến quyết tâm xin lại đình
Tại cuộc họp, Chủ tịch UBND xã Bùi La Nhân trình bày lại đơn kiến nghị xin lại đình để các đại biểu nghe.
Ông Nguyễn Cảnh Thụy – Phó Giám đốc Sở VHTTDL Hà Tĩnh chủ trì đặt vấn đề khoảng năm 1965, chuẩn bị kỉ niệm 200 năm ngày sinh đại thi hào Nguyễn Du, đình Chợ Trổ của xã Đức Nhân (cũ) nay là xã Bùi La Nhân được chuyển về Khu lưu niệm Nguyễn Du để làm nhà trưng bày một số hiện vật Nguyễn Du. Từ đó đến nay, đình đã gắn với Khu lưu niệm này và trong hồ sơ đã là một hạng mục của khu lưu niệm.
Một số ý kiến của con em xã Bùi La Nhân nêu quan điểm đình Chợ Trổ là báu vật mà họ đã đau đáu hơn 50 năm muốn xin lại. Nay vẫn tiếp tục giữ quan điểm được xin lại đình.
Ông Hồ Bách Khoa – Trưởng Ban quản lý Khu lưu niệm Nguyễn Du nêu quan điểm: Tâm nguyện của người dân xã Bùi La Nhân muốn xin lại đình thì nên trả lại cho họ. Nhưng phải kèm theo điều kiện là họ phải tu bổ, tôn tạo để phát huy được giá trị.
Ông Phan Trung Hiếu – Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Tĩnh – một người con xã Bùi La Nhân cho rằng “Lẽ ra bây giờ không phải bàn việc trả hay không trả đình nữa. Bởi trước đây xã Đức Nhân cũng đã xin rồi sao không quyết cho họ để rồi bây giờ phải bàn lại”.
Phục dựng đình khác cho xã Bùi La Nhân?
Ông Nguyễn Cảnh Thụy – Phó giám đốc Sở VHTTDL cho rằng, hiện nay có dự án tu bổ, tôn tạo Khu lưu niệm Nguyễn Du với hạng mục di dời đình Chợ Trổ đến vị trí khác cách vị trí cũ khoảng 30m, nhưng vẫn là hạng mục thuộc Khu lưu niệm Nguyễn Du chứ không phải để trở thành đình xã Tiên Điền.
“Nếu xã Bùi La Nhân lấy lại đình thì nó có phát huy được sự quảng bá đối với du khách như ở Khu lưu niệm Nguyễn Du không, vì ở Nguyễn Du mỗi năm đón hơn 10.000 lượt khách. Tôi nghĩ nếu để giữ gìn phát huy thì nên giữ lại khu lưu niệm Nguyễn Du” – Ông Thụy nêu quan điểm.
Ông Nguyễn Tùng Lĩnh - Trưởng phòng quản lý di sản, Sở VHTTDL Hà Tĩnh dẫn chứng một số đình, đền, chùa trên địa bàn bị xuống cấp, hư hỏng do không được duy tu, bảo quản. Từ đó ông đặt vấn đề, nếu định Chợ Trổ không đưa về Khu lưu niệm Nguyễn Du thì đến nay chắc nó cũng đã xuống cấp, hư hỏng như nhiều đình rồi?
Ông Lĩnh nêu quan điểm: Phương án là giờ phục dựng lại đình Chợ Trổ là hay nhất, còn đình gốc vẫn để ở Khu lưu niệm Nguyễn Du. Bởi đưa về nó sớm hư hỏng, còn về giá trị chính trị văn hóa càng không được.
Đại diện UBND huyện Đức Thọ cũng đặt ra vấn đề đưa đình về xã Bùi La Nhân có phát huy được giá trị hay không? Đưa về thì phải có phương án tài chính thế nào, bảo quản thế nào?
Với những phân tích từ phía đại diện Sở VHTTDL, ông Nguyễn Xuân Linh – Chủ tịch UBND xã Bùi La Nhân cho rằng, có thể giữ đình Chợ Trổ ở Khu lưu niệm Nguyễn Du nhưng phải giữ đúng tên đình Chợ Trổ, đồng thời UBND tỉnh Hà Tĩnh phải cho kinh phí để phục dựng lại ngôi đình Chợ Trổ mới ở xã Bùi La Nhân.
Ông Nguyễn Cảnh Thụy kết luận: Việc đề nghị đưa đình về cũng là nguyện vọng chính đáng phù hợp với tình cảm người dân xã Bùi La Nhân nhưng cần nghĩ rộng ra là đình không nằm ở làng mình nữa, nó ở Khu lưu niệm Nguyễn Du là di tích đặc biệt cấp quốc gia nên phát huy được giá trị hơn thì cũng đáng tự hào.
“Giờ đưa đình về Sở cũng không quyết được. Kể cả tỉnh cũng không quyết được mà phải trình lên Thủ tướng chính phủ. Để Chính phủ quyết thì có thể mất 1 năm, nhưng ảnh hưởng đến các vấn đề khác, trong khi dự án đang thi công, rồi chờ lâu nó xuống cấp vì đã hạ giải đình… Nên nghĩ việc đưa đình về rất khó, mất thời gian” – Ông Thụy bày tỏ.
Ông Thụy nêu quan điểm nên cho phục dựng đình chợ Trổ ở xã Đức Nhân, còn đình gốc vẫn ở Khu lưu niệm Nguyễn Du. Khi đó xã có tờ trình, huyện có tờ trình, rồi Sở có tờ trình thì tỉnh có thể sẽ hỗ trợ kinh phí cùng với người dân quyên góp để phục dựng đình.
Tuy nhiên, với ý kiến đó, ông Phan Trung Hiếu cho rằng “Nếu phục chế thì nó mất đi giá trị gốc đang có. Điều cần quan tâm nhất là làm sao để đưa được đình gốc về lại nơi cũ mà nó được sinh ra để vẫn phát huy được giá trị”.
