Một chủ đề trừu tượng
Dẫn giải cho một chủ đề mang tính trừu tượng của cuộc thi, ban tổ chức nhấn mạnh: “Khái niệm về sự thức tỉnh tâm linh đã có từ nhiều thế kỷ và có thể được quan sát thấy ở nhiều nền văn hóa và tôn giáo trên thế giới. Sự thức tỉnh tâm linh bắt đầu thời điểm một người có thể lùi lại và “thức tỉnh” với cuộc sống của họ với một cảm giác mới về thế giới này. Lúc đầu, những lần thức tỉnh tâm linh có thể hơi khó chịu vì chúng thường khiến chúng ta phải vật lộn với những câu hỏi như “Tôi là ai? Tại sao tôi lại ở đây?”, nhưng cũng có thể có một số yếu tố ngạc nhiên và phấn khích khi chúng ta thấy mình đột nhiên cảm thấy rất nhiều sức sống...”.
Ý tưởng về sự thức tỉnh tâm linh được phổ biến ở thế giới phương Tây bởi bác sĩ tâm thần nổi tiếng Carl Jung (Thụy Sĩ, người đã mô tả quá trình này giống như trở lại bản ngã nguyên thủy), nhưng trải nghiệm vươn lên trạng thái ý thức cao hơn.
Còn trong cuốn sách “Phương pháp tiếp cận trị liệu nghệ thuật” (Approaches to Art Therapy), Wallace đã viết một chương về trí tưởng tượng tích cực có tựa đề “Chữa bệnh thông qua Nghệ thuật Thị giác” (Healing through the Visual Arts): “Vì hình ảnh có trước từ ngữ, chúng ta có thể thông qua hình ảnh gợi lên những khía cạnh chưa biết của tâm lý và đưa chúng đến ánh sáng của ý thức; điều này dẫn đến sự hiểu biết và thường xuyên chữa lành. Tuy nhiên, để việc chữa lành diễn ra, chúng ta phải chấp nhận hậu quả của những gì chúng ta đã hiểu và đưa hiểu biết của chúng ta vào thực tế của cuộc sống đang sống. Chỉ khi đó, không gian cho sự thức tỉnh tâm linh mới có thể xảy ra, điều này sẽ dẫn đến xu hướng suy nghĩ và hành động một cách tự phát hơn là khỏi những nỗi sợ hãi dựa trên kinh nghiệm trong quá khứ…”.
Cội nguồn của sáng tạo
Trong cuốn sách “Sáng tạo, bùng cháy sức mạnh bên trong” (tựa gốc: Creativity unleashing the forces within; đã được xuất bản ở Việt Nam), bậc hiền triết Osho (Ấn Độ) từng nói: Sáng tạo là sự nổi loạn ngoạn mục nhất trong cuộc sống. Để sáng tạo, bạn phải thoát khỏi mọi khuôn phép; bằng không, sự sáng tạo của bạn chỉ là một bản sao chép không hơn không kém. Bạn chỉ có thể sáng tạo khi bạn tồn tại như một cá thể riêng biệt, độc đáo và tách rời khỏi tâm lý đám đông.
Về bí ấn của sáng tạo, Osho cho rằng, nhiều khi nghệ sĩ chỉ đóng vai trò như “dây dẫn”, còn ý tưởng xuất thần đến từ một Đấng tối cao. Dĩ nhiên ý kiến này còn gây tranh cãi, nhưng càng ngày nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra rằng: Hầu hết các hoạt động của nghệ sĩ thông qua các hành động vô thức trong quá trình làm nghệ thuật của họ. Và khoảnh khắc kỳ diệu đó chính là một sự thức tỉnh.
Các triệu chứng khác của sự thức tỉnh tâm linh có thể bao gồm cảm giác được kết nối với người khác và thiên nhiên; khả năng tận hưởng từng khoảnh khắc của cuộc sống và bắt đầu không đánh giá, phán xét người khác.
22 cái nhìn “thức tỉnh”
“Thức tỉnh tâm linh” quy tụ tác phẩm của 22 nghệ sĩ: Caroline Karp, Christina Elzateeva, Crys Draconi, Emilija Teofilovic, Frank Velasco, Jia-Rey Chang, Johanna Mangold, Judit Prieto, Kaoru Shibuta, L. Mylott Manning, Marek Zajko… của nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau như hội họa, điêu khắc, nhiếp ảnh, nghệ thuật kỹ thuật số (digital art) và nghệ thuật tổng hợp (mixex media). Mỗi tác giả chỉ được gửi một tác phẩm.
Tác phẩm “Xóa bỏ” (Delete) của Việt Văn - Báo Lao Động được Ban giám khảo đánh giá: Có nội dung sâu sắc với cảm xúc của con người. Việc sắp xếp các yếu tố thị giác bên trong tác phẩm, tạo ra sự quan tâm, thu hút hơn nữa cho người xem về bố cục của tác phẩm và cách thức nó được tạo ra. Bản thân tác phẩm đã mang thông điệp chuyển dịch nghĩa khác của sự mất đi: ”Kết thúc là khởi đầu mới”.
Tác phẩm “Selfportrait” của họa sĩ Neo Gift Makondo sinh năm 1994 và lớn lên ở Pretoria, Nam Phi, là sự miêu tả bản thể ở nhiều khuôn dạng khác nhau và làm người xem hoang mang về cái tôi thực sự của tác giả.
Tác phẩm “WomAnubis II, 2019” là tác phẩm tổng hợp của họa sĩ Áo Peter Pirker với thông điệp: “Thức tỉnh tâm linh là khi bạn bắt đầu đeo một chiếc mặt nạ siêu việt” với sự chồng lấp biến dạng trên gương mặt nhìn ngang của một người đàn bà. Peter Pirker được coi là một trong những họa sĩ/ nghệ sĩ thị giác mới nổi của Áo với tài năng được thể hiện ở những bức chân dung đầy biểu cảm của ông về phụ nữ trên vải lanh…
Tác phẩm hội họa “Hsaing waing Concerto” của nghệ sĩ Kaoru Shibuta người Nhật mang tính đồ họa nhiều với quan niệm của tác giả: “Thế giới kết nối bằng âm thanh và âm nhạc liên kết chúng ta”. Và Kaoru Shibuta dịch các nốt nhạc thành hình ảnh và các tác phẩm sắp đặt đương đại. Nghệ sĩ đã tạo ra một bản giao hưởng thơ mộng bao gồm hình ảnh, màu sắc và sự hài hòa, là sự kết hợp hoàn hảo giữa thiên nhiên, âm nhạc và nghệ thuật…
Sự kết hợp giữa nhiều loại hình này đã tạo nên những cuộc đối thoại thú vị về “thức tỉnh tâm linh”. Nó cũng phù hợp với tiêu chí của gallery Pepney là tổ chức một loạt các cuộc triển lãm chuyên đề hằng tháng để hợp tác các sở thích, nghiên cứu của nghệ sĩ theo một chủ đề để khuyến khích thảo luận sâu hơn và điều tra sâu hơn, như một cách học hỏi và tìm hiểu. Vượt ra khỏi suy nghĩ bên ngoài 4 bức tường, tập trung vào mầm mống của những ý niệm nghệ thuật phát triển đến nhiều điểm nhìn khác nhau...
