Steve Jobs và Trịnh Công Sơn: Những điểm tương đồng của hai số phận

Nhà văn An Hạ |

Khi còn sống họ được nhiều người ngưỡng mộ, khi chết họ được hàng triệu người tiếc thương. Một nhà tư bản, một nghệ sĩ, hai con người tưởng chừng rất khác nhau nhưng đứng trên phương diện mệnh lý ta có thể thấy được sự tương đồng kỳ lạ.
Nhật chủ Bính sinh tháng Dần - những ngọn lửa mùa xuân rực cháy
Steve Job không phải là một nhà nghệ thuật, nhưng ông tạo ra tính nghệ thuật của công nghệ, nếu bạn đã từng cầm những chiếc Iphone do công ty ông điều hành sản xuất ra thì hẳn bạn cũng sẽ thừa nhận điều đó. Hoặc, nếu thời thơ ấu bạn đã từng thích thú khi xem những bộ phim hoạt hình “Câu chuyện đồ chơi”, “Gia đình siêu nhân”, “Đi tìm Nemo”... - những bộ phim do công ty Pixar của ông xử lý đồ họa - bạn cũng sẽ thừa nhận điều đó.
Theo giấy chứng sinh, ông sinh năm Ất Mùi tháng 2 ngày 24, 19h15, các thông số ngũ hành trong bát tự của ông là: Năm Ất Mùi - tháng Mậu Dần - ngày Bính Thìn - giờ Mậu Tuất.
Từ tháng 9 năm 1961 ông bắt đầu khởi vận 10 năm Đinh Sửu, tháng 9 năm 2011 nhập đại vận Nhâm Thân là đại vận cuối cùng của cuộc đời ông. Trung tâm của vận mệnh là can ngày Bính thuộc hành hỏa.
Còn Trịnh Công Sơn, nhạc sĩ lớn nhất Việt Nam trong thế kỷ 20, ông sinh giờ Thìn ngày 28 tháng 2 năm 1939, bát tự: Năm Kỷ Mão - tháng Bính Dần - ngày Bính Thân - giờ Nhâm Thìn.
Tháng 10 năm 1946 bắt đầu nhập đại vận Ất Sửu, ông mất trong đại vận Canh Thân. Trung tâm mệnh lý của ông cũng là can ngày Bính thuộc hành hỏa.
Bộ môn Bát tự với nền tảng Dịch lý được phát triển cách đây hàng nghìn năm, ban đầu, các nhà nghiên cứu sử dụng năm sinh làm trung tâm để luận đoán, các phép xem tuổi hợp hay xem tuổi làm nhà cửa là những ứng dụng xuất phát từ lý thuyết tiền thân đó. Qua thời gian nghiên cứu, nhận thấy việc sử dụng năm sinh để tính toán có nhiều hạn chế, khiếm khuyết, nên cổ nhân không sử dụng nữa mà chuyển sang sử dụng can ngày sinh để làm trung tâm luận đoán. Steve Jobs và Trịnh Công Sơn cùng nhật chủ Bính thuộc dương hỏa nên các ngũ hành khác trong mệnh lý đối ứng như sau:
Hành kim - hỏa khắc kim, tính tương khắc thể hiện sự chi phối, kiểm soát, sở hữu, hành kim ứng với tiền bạc, tài sản, với nam giới thì kim còn thể hiện quan hệ tình cảm yêu đương, hôn nhân. (Hành kim là các can Canh, Tân, chi Thân, Dậu, được phân vào nhóm Thiên Tài hoặc Chính tài).
Hành mộc - mộc sinh hỏa, tính tương sinh thể hiện sự chăm sóc, che chở, giáo dục, hành mộc ứng với cha, mẹ, học vấn, tri thức (các can Giáp, Ất, các chi Dần, Mão, được phân vào nhóm Thiên Ấn và Chính ấn).
Hành thủy - thủy khắc hỏa, thể hiện sự nghiệp, công danh, khả năng quản lý (can Nhâm, Quý, chi Hợi, Tý, được phân vào nhóm Thiên Quan và Chính quan).
Hành thổ - thủy sinh thổ, thể hiện sự đam mê, thổ là con của hỏa, nên thổ còn thể hiện con cái (can Mậu, Kỷ, chi Thìn, Tuất, Sửu, Mùi, được phân vào nhóm Thương quan và Thực thần).
Hành hỏa - hỏa với hỏa là ngang bằng, hành hỏa thể hiện đối tác, đồng nghiệp, bạn bè, hỏa cũng đại biểu cho đối thủ, kẻ địch (can Bính, Đinh, chi Tỵ, Ngọ, được phân vào nhóm Kiếp tài hoặc Tỷ kiên).
Hành hỏa thể hiện cho sự cháy, mong muốn được thiêu đốt, là sự nồng nhiệt, phấn khích, sự đam mê. Hỏa là sự sáng suốt trong đầu óc, sự sáng tạo, sự hiểu biết và văn minh. Nếu được mộc sinh trợ, thổ chuyển hóa những đam mê thành thành tựu, thì đó là một kết cấu mệnh lý quý hiển. Ngũ hành trong bát tự của Steve Jobs và Trịnh Công Sơn đều là sự luân chuyển hài hòa giữa mộc, hỏa và thổ, ở Jobs là hỏa sinh thổ mãnh liệt như ngọn núi lửa với khát khao bùng cháy, còn ở Trịnh Công Sơn là hỏa ít mộc nhiều, như ngọn đèn hải đăng bền bỉ.
Nhưng hoàn cảnh tác động lên mệnh lý mới chính là điều cốt lõi tạo nên sự khác biệt của một người với xã hội, thậm chí khác biệt với những người sinh cùng ngày giờ với họ.
Yếu tố khác biệt
Trong gia đình, hành mộc sinh hỏa đại diện cho sự chăm nuôi, Ất âm mộc sinh Bính dương hỏa được gọi là chính ấn, đại diện cho mẹ đẻ, Giáp dương mộc đại diện cho mẹ nuôi, dương kim - Thiên tài - khắc âm mộc là chồng của mẹ, là cha. Ở Jobs hỏa sinh thổ mãnh liệt, cần mộc trợ sinh bù đắp năng lượng hao tiết, chính ấn Ất mộc ở trụ năm, tọa trên chi Mùi là lâm đất mộ, lại không có thủy đến sinh, mộc không có nhiều lực sinh hỏa, thiên tài là cha, bị khuyết trong bát tự, báo hiệu thông tin không tốt về cha mẹ.
Do yếu tố hoàn cảnh, mẹ đẻ của ông phải cho ông làm con nuôi, điều này xét trên yếu tố mệnh lý, lại khiến cho ông phát lộ tài năng rực rỡ, bởi thiếu vắng Ất mộc, Giáp mộc - thiên ấn tàng trong chi tháng Dần đắc lệnh, lại không gặp kim khắc cản, trở nên thanh thuần, đắc dụng, ông sớm bộc lộ sự thông minh, tay trắng làm nên sự nghiệp. Đáng tiếc dương mộc cũng không gặp thủy sinh, khó chống chọi trong vận hạn xấu, thọ trình không dài.
Ở Trịnh Công Sơn tứ trụ xuất hiện 3 chi dần, mão, thìn đại diện cho 3 tháng mùa xuân, hội mộc cục ấn tinh vững chắc, chi ngày Thân tàng thiên tài Canh kim, ông sinh ra trong sự yêu thương của cha mẹ, đáng tiếc, trong năm Kỷ Mão, chi ngày Thân lâm tuần không, trong ngày Bính Thân chi giờ Thìn lại lâm không, Thìn không hỗ trợ cho Thân, lại bị chi tháng Dần xung, Thân kim thân cô thế cô không khỏi tổn thương khi phải chống lại một đối thủ quá mạnh, cha ông là một người yêu nước, có nhiều hoạt động chống thực dân từng bị tù đày, mất vì gặp một tai nạn mang nhiều nghi vấn trong năm Ất Mùi thuộc đại vận Ất Sửu (1946 - 1956), Sửu Mùi tương xung, can Ất mộc tại đại vận và năm khắc chi năm Kỷ thổ, khi Trịnh Công Sơn 16 tuổi phải chịu nỗi đau mất cha vô cùng to lớn. Tai nạn này cũng tác động lớn lên mệnh lý cũng như con đường đời của Trịnh Công Sơn, hành kim, thổ bị tổn thương, khiến mộc quá vượng, hỏa mất cân bằng phải tòng theo thế mẹ mộc thịnh.
Những năm đầu đời vất vả
Steve Jobs nhập đại vận Bính Tý năm 16 tuổi, còn nhạc sĩ họ Trịnh nhập đại vận Giáp Tý năm 17 tuổi, năm thứ 2 trong đại vận 10 năm này, năm Nhâm Tý, hành thủy quá vượng, mộc ướt không sinh nổi hỏa, Steve Jobs phải đối mặt nhiều vấn đề về kinh tế, ông tốt nghiệp trung học và theo học tại Reed College, một trong số 10 đại học mỹ thuật hàng đầu của Mỹ. Xin lưu ý là đại học về mỹ thuật, bởi cùng kết cấu mộc hỏa như Trịnh Công Sơn, Steve Jobs mang trong mình nguyên tố hỏa, biểu trưng cho văn minh, cho những năng khiếu về nghệ thuật, bằng những kiến thức học được ở đây, ông đã tìm cách phát triển tính mỹ thuật, sự tinh tế trong các sản phẩm công nghệ của mình. Cầm trên tay so sánh Macbook, iPhone, Ipad của ông với những sản phẩm cùng thời thì hẳn các bạn sẽ thấy chúng cũng khác biệt và tinh tế như nhạc Trịnh vậy. Cũng trong năm Nhâm Tý, vì không muốn bố mẹ (nuôi) phải dùng hết tiền tiết kiệm để nuôi mình ăn học, ông bỏ học dù vẫn tiếp tục học chui một số lớp học ở trường, và phải sống trong một điều kiện khó khăn.
Còn Trịnh Công Sơn trong đầu đại vận 10 năm này, Giáp mộc hợp chế Kỷ thổ, đánh dấu cho sự chuyển biến hoàn toàn trong cách tòng ấn để trở thành một sáng tác gia vĩ đại, năm thứ 2 trong đại vận này, khi 18 tuổi, năm Dậu hành kim mộc, Trịnh Công Sơn phải đối diện với 1 tai nạn nguy hiểm khi tập võ cùng em trai, phải nằm điều dưỡng gần hai năm tại Huế, điều may mắn cho ông là trong mệnh lý ấn tinh mạnh, mẹ ông là người phụ nữ tài năng, mạnh mẽ là trụ cột vững chắc của gia đình, tần tảo chăm sóc ông bình phục. Chính trong hoàn cảnh đó, ông có những khoảng lặng để suy ngẫm sự đời và dành nhiều thì giờ tìm đọc các tác gia văn học, triết học của cả phương Tây lẫn phương Đông, và bắt đầu con đường âm nhạc.
Sự biến động trong sự nghiệp
Steve Jobs bắt đầu vận Ất Hợi từ năm 1981 kết thúc trong năm 1991, còn Trịnh Công Sơn hành vận Quý Hợi từ 1966 - 1976. Sau một thời gian khó khăn và gặp nhiều mâu thuẫn với hội đồng quản trị, Steve Jobs rời khỏi Apple trong năm Ất Sửu và có một vài năm vất vả. Còn Trịnh Công Sơn do những biến động về chính trị đất nước trong năm Ất Mão, ông trở về sống ở Huế trong điều kiện khó khăn về cả vật chất lẫn tinh thần, đến năm 1979, trong vận Nhâm Tuất trở lại Sài Gòn và bắt đầu sáng tác trở lại.
Sự hướng đạo
Trong Dịch lý, hỏa là quẻ ly, hào giữa âm, trong khi hai hào trên và dưới dương, nên còn được gọi là Ly trung hư, hỏa càng cháy sàng càng cảm thấy trống rỗng trong lòng. Mệnh lý ảnh hưởng bởi thiên ấn càng lớn, con người càng thích tìm hiểu về triết học, tôn giáo nên không khó lý giải khi cả hai ông đều yêu thích tìm về Phật giáo. Trịnh Công Sơn nghiên cứu triết học và phật giáo trong thời kỳ dưỡng bệnh tại Huế, và ông có những sáng tác mang đầy âm hưởng như Cát bụi, Một cõi đi về, Đóa hoa vô thường, Sóng về đâu... ông từng trả lời trong một bài phỏng vấn nói về cách hành thiền riêng của mình. Còn Steve Jobs từng theo học các khóa thiền, từng đến Ấn Độ để tìm hiểu về tu tập và Phật giáo, ông thích để đầu giống các nhà tu hành.
Ám ảnh về cái chết
Steve Jobs từng phát biểu tại lễ tốt nghiệp ở Đại học Stanford năm 2005: “Khi 17 tuổi, tôi đọc ở đâu đó rằng: “Nếu sống mỗi ngày như thể đó là ngày cuối cùng, một ngày nào đó bạn sẽ đúng”. Điều đó gây ấn tượng với tôi và 33 năm qua, tôi nhìn vào gương mỗi sáng và hỏi: “Nếu hôm nay là ngày cuối của cuộc đời mình, mình có muốn làm những gì định làm hôm nay không?”. Nếu câu trả lời là “Không” kéo dài trong nhiều ngày, đó là lúc tôi biết tôi cần thay đổi. Luôn nghĩ rằng mình sẽ sớm chết là công cụ quan trọng nhất giúp tôi tạo ra những quyết định lớn trong đời. Vì gần như mọi thứ, từ hy vọng, niềm tự hào, nỗi sợ hãi, tủi hộ hay thất bại, sẽ biến mất khi bạn phải đối mặt với cái chết, chỉ còn lại điều thực sự quan trọng với bạn. Nghĩ rằng mình sắp chết là cách tốt nhất tôi tránh rơi vào bẫy rằng tôi sẽ mất cái gì đó. Khi không còn gì nữa, chẳng có lý gì bạn không nghe theo lời mách bảo của trái tim.”
Trịnh Công Sơn từng nói từ khi còn trẻ ông đã luôn ám ảnh bởi cái chết nên âm nhạc của ông mang trong đó một sự mất mát của những số phận con người... cần diễn giải tốt hơn.
Hạn qua đời
Nguyên cục trong 2 mệnh lý đều xuất hiện tình trạng thủy mộc khó tương tác, ở Trịnh Công Sơn, Nhâm thủy ở trên can giờ khắc Bính hỏa, ở Steve Jobs thủy gần như không xuất hiện, chỉ tàng phục dưới địa chi Thìn, vì thế mộc hành mộc rất dễ bị tổn thương. Tưởng tượng mệnh lý 2 ông giống như một cỗ máy luôn làm việc với công suất lớn, mộc là xăng, là nguyên liệu, khi mộc được bảo vệ thì dù gặp vận thủy thì với hỏa cũng chỉ là 1 chút sóng gió, khi gặp vận kim, nhất là vận Thân xung chi tháng Dần mộc, mộc bị hết thì sẽ dừng hoạt động.

Steve Jobs từ 2001 bước vào hành vận Quý Dậu, Quý thủy sinh mộc nên ông thu được nhiều thành tựu, Apple dưới sự điều hành của ông trở thành một trong những công ty công nghệ có mức vốn hóa lớn nhất. Thủy cũng khắc hỏa nên đồng thời ông gặp phải một số rắc rối pháp lý. Nhưng điều đáng ngại nhất là chi Dậu thuộc hành kim khắc mộc, dẫn đến sức khỏe của ông bị tổn hại, năm 2004 ông đã phải trải một đợt điều trị và phẫu thuật ung thư tuyến tụy, 2009 phải trải qua phẫu thuật ghép gan, bởi 2004 là năm Giáp Thân, 2009 là năm Kỷ Sửu, Sửu và Dậu bán hợp kim cục tăng sức mạnh cho kim. Steve Jobs qua đời ngày 5 tháng 10 năm 2011, chỉ vài tuần sau khi ông chính thức chuyển tiếp sang đại vận Nhâm Thân.

Steve Jobs

Năm Tân trong đại vận Thân, Trịnh Công Sơn cũng từ giã cõi đời này, khác với Steve Jobs, Trịnh Công Sơn có 2 can Bính hỏa ở trụ ngày và trụ tháng, Bính Tân tương hợp ông không gặp nhiều bệnh tật ở đại vận Tân Dậu (1986 – 2006), nhưng can Tân cũng báo hiệu mất mát với ông vì Dậu kim xung với Mão mộc ở trụ năm ứng hạn người mẹ ông vô cùng tôn kính qua đời trong năm Tân Mùi, 1991. Từ năm 1996 ông bước vào đại vận Canh Thân, Thân kim xung Dần mộc, sau năm Sửu, Sửu là mộ ẩn chứa kim, sức khỏe ông giảm sút rất nhiều, và ông mất năm 2001, năm Tân Tỵ, Tân hành kim tọa trên Tỵ, đất trường sinh của kim.

Những con người lần lượt xuất hiện, tỏa sáng, rồi ra đi như một phần tồn, vong của cuộc sống. Qua một lăng kính khoa học của Dịch lý, lòng ta tự dấy lên câu hỏi: Ai bảo cuộc sống không có những quy luật?
Nhà văn An Hạ
TIN LIÊN QUAN

Hé lộ người phụ nữ đặc biệt được Trịnh Công Sơn viết tặng 300 bức thư tình

Bích Hà |

Những ngày tháng 4, trên khắp cả nước diễn ra nhiều đêm nhạc tưởng nhớ 16 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Trong đó, “Thư tình gửi một người” diễn ra tối 8.4 có sự đặc biệt, khi lần đầu tiên mối tình kỳ lạ kéo dài 37 năm của người nhạc sĩ tài hoa với một phụ nữ được tái hiện trên sân khấu, bằng những giai điệu, ca từ đẹp.

Giờ thứ 9: Bóng tối của hôn nhân - Phần 2

Nhóm PV |

Giờ thứ 9 - Nếu chỉ nhìn bề ngoài, ai cũng tin chắc rằng chị rất hạnh phúc, một thứ hạnh phúc thật khó kiếm tìm. Nhưng như những gì chị viết trong lá thư gửi tới chương trình Giờ thứ 9 thì đó chỉ là cái bề nổi che giấu những đợt sóng ngầm dữ dội trong cuộc sống hôn nhân của chị mà thôi.

Nóng Sài Gòn: 4 trung tâm đăng kiểm tại TPHCM được hoạt động trở lại

NGUYỄN LY - CHÂN PHÚC |

4 trung tâm đăng kiểm tại TPHCM được hoạt động trở lại; Phố ông đồ những nét đẹp văn hoá cho chữ du xuân được tiếp nối; Người phụ nữ điều khiển xe máy tử vong sau va chạm với xe ben;... là những thông tin chính có trong bản tin Nóng Sài Gòn ngày 15.1.

Đen Vâu lên tiếng về chuyện đám hỏi với Hoàng Thùy Linh

ĐÔNG DU |

Sau thông tin Đen Vâu và Hoàng Thuỳ Linh bí mật tổ chức đám hỏi đăng trên một số trang tin, chiều 15.1, nam rapper đã lên tiếng.

Hà Nội: Phố phường tấp nập ngày cận Tết, nhiều tiểu thương vẫn than ế

Thơm Bùi - Đinh Thiện |

Nhiều tiểu thương kinh doanh các mặt hàng phục vụ dịp Tết Nguyên đán 2023 chia sẻ, dù là ngày cuối tuần và phố phường khá đông đúc nhưng sức mua của người dân chưa đạt kỳ vọng.

Mai anh đào nở rộ, đợi khách du xuân Mộc Châu dịp Tết Nguyên đán

Ý Yên |

Quảng trường Mộc Châu, sân 224, đồi anh đào Nậm Tôm, chùa Tân Cương... đang rực rỡ sắc hoa mai anh đào dịp cận Tết Nguyên đán.

Là con trưởng có nhất thiết phải về quê ăn Tết?

Hải Minh |

Nhiều người quan niệm, là trai trưởng trong nhà phải có trách nhiệm về quê ăn Tết cùng gia đình vào mỗi năm.

Không còn cảnh công nhân xếp hàng rút tiền ATM để về quê ăn Tết

Bảo Hân - Hải Nguyễn |

Hà Nội - Tại khu vực các cây ATM cạnh Khu công nghiệp Thăng Long (xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội) sáng 15.1, không có cảnh công nhân xếp hàng dài để chờ rút tiền về quê ăn Tết.

Hé lộ người phụ nữ đặc biệt được Trịnh Công Sơn viết tặng 300 bức thư tình

Bích Hà |

Những ngày tháng 4, trên khắp cả nước diễn ra nhiều đêm nhạc tưởng nhớ 16 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Trong đó, “Thư tình gửi một người” diễn ra tối 8.4 có sự đặc biệt, khi lần đầu tiên mối tình kỳ lạ kéo dài 37 năm của người nhạc sĩ tài hoa với một phụ nữ được tái hiện trên sân khấu, bằng những giai điệu, ca từ đẹp.