Vỏ ngoài kinh dị
“Cười” là câu chuyện xoay quanh nữ bác sĩ tâm lý Rose Cotter và quá trình điều trị cho nạn nhân Laura - một học sinh chịu ảnh hưởng tâm lý nặng nề sau khi chứng kiến giáo viên của cô tự tử.
Thế nhưng bản thân Rose cũng bắt đầu gặp “sang chấn” khi Laura bất ngờ tự kết liễu bản thân trước mặt cô, trên môi nở nụ cười đáng sợ. Và lời nguyền 7 ngày được hé lộ dần…
Điều thú vị là “Cười” không chỉ thắng về mặt doanh thu mà còn là phim kinh dị hiếm hoi nhận được đánh giá tích cực từ giới chuyên môn và khán giả khi đang sở hữu số điểm 77% từ các nhà phê bình và 79% “cà chua” tươi đến từ người xem trên Rotten Tomatoes.
Bởi những câu chuyện về “lời nguyền” không là mới lạ nhưng cách kể và khai thác trong “Cười” được coi là đáng sợ và tinh tế. Chỉ còn 7 ngày để sống, Rose bắt đầu đối mặt với quá khứ khổ đau của mình, khi bản thân mất đi người mẹ, xích mích với chị gái Holly hay có những mối quan hệ yêu đương không mấy suôn sẻ.
Cô gặp lại người yêu cũ Joel, cùng nhau điều tra về lời nguyền “Cười” để rồi khiến anh lâm vào bất hạnh nhưng khán giả phải nể phục ý chí và quyết tâm của cô - chiến thắng chính bản thân, vượt qua lời nguyền, chấm dứt chuỗi bi kịch tưởng như không lối thoát nữa.
Bên trong là thông điệp tâm lý sâu sắc
Vượt lên trên các phim kinh dị thuần túy, “Cười” chứa đựng nhiều thông điệp về tâm lý, cuộc sống và các mối quan hệ con người. Nụ cười là dấu hiệu rõ nét trước khi nạn nhân bỏ mạng.
Nó mang nhiều ý nghĩa ẩn dụ, đặc biệt gắn kết chặt chẽ với trạng thái tâm lý con người. Như trong văn phòng của Rose, trên tường có treo một thang đo “nụ cười”. Mỗi kiểu cười khác nhau, từ mỉm nhẹ đến bật thành tiếng, đều chỉ điểm các mức độ tinh thần khác nhau - vui vẻ có, nhưng khổ đau cũng có. Riêng với cách cười mỉm đáng sợ như các nạn nhân dính lời nguyền, nó đại diện cho lời cầu cứu sau cùng, đầy tuyệt vọng của họ.
Hơn thế, “Cười” có kết cấu khá đặc biệt về mối quan hệ giữa người với người. Rose là một bác sĩ tâm lý tài ba, thế nhưng bản thân cô về sau cũng là bệnh nhân của một bác sĩ khác. Chung quy, bác sĩ hay bệnh nhân đều là con người, đều có nỗi khổ tâm của riêng mình. Rose có kiến thức chuyên môn uyên bác về tâm lý nhưng không thể bảo vệ mình khỏi bệnh tật và nhất là lời nguyền chết chóc, vì nhìn chung cô cũng chỉ là một con người nhỏ bé, biết buồn đau.
Thông điệp này được thể hiện sâu cay, ẩn dưới “lớp mặt nạ” của nụ cười và lời nguyền không hồi kết do chính đạo diễn - biên kịch Parker Finn tài tình xây dựng, như anh đã từng chia sẻ: “Tôi muốn tạo nên một bộ phim mang lại cho mọi người cảm giác giống như thể một cơn hoảng loạn kéo dài ngay từ lúc đầu cho tới tận khi kết thúc”.
Dĩ nhiên, thành công của “Cười” còn có sự đóng góp đáng kể của nữ chính Sosie Bacon (từng đóng phim kinh dị “Scream” và phim tâm lý “13 Reasons Why”), thủ vai bác sĩ Rose một con người đầy phức tạp trong nội tâm. Thoạt nhìn, cô có một sự nghiệp vẻ vang, cuộc sống viên mãn, nhưng bên trong là nỗi đau bị đè nén đến từ bi kịch của bạo hành, thao túng bởi chính gia đình mình khiến cô nhiều khi rệu rã, kiệt sức vì những tổn thương.
Và gợi ý cho các nhà làm phim kinh dị Việt
Xu hướng chung của các phim thương mại hiện nay là hành động và kinh dị. Phim kinh dị Việt theo “trend” cũng xuất hiện ngày càng nhiều.
Từ “Bóng đè” (đạo diễn Lê Văn Kiệt), “Vô diện sát nhân” (đạo diễn Đinh Công Hiếu), “Thiên thần hộ mệnh”, “Người bất tử” (Victor Vũ), “Chuyện ma gần nhà” (Trần Hữu Tấn)…
Các phim kinh dị Việt ngày càng “dọa ma” khán giả tốt hơn, kỹ thuật làm phim tốt hơn nhưng chưa tạo được cơn sốt về doanh thu phòng vé bởi nhiều nguyên nhân. Cốt chuyện chưa thật lạ, còn ít các chi tiết đắt giá và được khai thác đến tận cùng. Còn rất ít phim gắn được các truyền thuyết, yếu tố thần thoại, hoang đường vào phim. Mạch kể nhiều khi chưa logic và khán giả khó bị thuyết phục bởi các chi tiết phi lý, khó tin… Thông điệp ẩn chứa trong phim chưa vượt ra khỏi chuyện vụn vặt cá nhân để vươn tới câu chuyện rộng lớn hơn về con người viết hoa (Humanity)
Diễn viên đóng phim kinh dị phải là diễn viên giỏi tâm lý để biểu cảm xuất sắc các trường đoạn khó. Tiếc thay ít diễn viên nào ở ta có khả năng đóng phim kinh dị xuất sắc.
Ngoài ra còn các yếu tố khác về sự gắn kết mối quan tâm của thời đại với câu chuyện phim khi phát hành, công tác quảng bá…
