Ngày 11.10.2023, Cục Bản quyền tác giả tổ chức Hội thảo tham vấn về dự thảo báo cáo “Thực trạng tiếp cận xuất bản phẩm của người khuyết tật chữ in tại Việt Nam”.
Hội thảo nằm trong khuôn khổ các hoạt động của Dự án “Chung tay xây dựng tương lai hòa nhập: Thực hiện Công ước quốc tế về Quyền của người khuyết tật thông qua hợp tác hiệu quả” do Cục Bản quyền tác giả phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) thực hiện.
Dự thảo báo cáo nghiên cứu “Thực trạng tiếp cận các xuất bản phẩm của người khuyết tật chữ in tại Việt Nam” do Hội người mù Việt Nam phối hợp với UNDP thực hiện tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước với sự tham gia của 1.217 người khuyết tật chữ in.
Mục đích chính của Hội thảo là khảo sát nhu cầu, đánh giá thực trạng và rào cản tiếp cận các xuất bản phẩm của người khuyết tật chữ in; đánh giá ảnh hưởng của những hạn chế tiếp cận xuất bản phẩm đến cơ hội giáo dục, việc làm và hòa nhập xã hội của người khuyết tật chữ in; phân tích một số bài học kinh nghiệm quốc tế đảm bảo quyền tiếp cận xuất bản phẩm cho người khuyết tật chữ in có thể áp dụng tại Việt Nam và đề xuất giải pháp nâng cao cơ hội tiếp cận các xuất bản phẩm cho người khuyết tật chữ in.
Chia sẻ tại hội thảo, bà Phạm Thị Kim Oanh - Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả - cho biết: "Tại Việt Nam, số liệu Điều tra quốc gia về người khuyết tật năm 2019 cho thấy trong khoảng 6,2 triệu người khuyết tật, có 1,03 triệu người khiếm thị, chưa tính đến các dạng khuyết tật chữ in khác. Những rào cản tiếp cận thông tin thông qua xuất bản phẩm đã góp phần dẫn đến tình trạng mù chữ, hạn chế cơ hội đi học, có việc làm và hòa nhập xã hội của nhiều người khuyết tật chữ in.
Với sự tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức xã hội dành cho người khuyết tật, các nhà xuất bản, thư viện, trường học…, tôi hy vọng chúng ta tiếp tục phối hợp chặt chẽ để nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc chung tay xây dựng tương lai hòa nhập, thực hiện có hiệu quả Công ước quốc tế về Quyền của người khuyết tật, Hiệp ước Marrakesh và Luật Sở hữu trí tuệ và các quy định pháp luật có liên quan".
Ngay sau khi Việt Nam tham gia Công ước quốc tế về quyền của người khuyết tật (năm 2007), Chính phủ Việt Nam đã ban hành, triển khai nhiều chủ trương, chính sách; chỉ đạo các cơ quan tham mưu phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan triển khai các hoạt động nhằm trợ giúp người khuyết tật, tạo cơ hội bình đẳng, đáp ứng tốt hơn quyền lợi chính đáng, hợp pháp, động viên để người khuyết tật phát huy năng lực, vươn lên hoà nhập, đóng góp cho xã hội.
Để người khuyết tật có thể tiếp cận các chính sách trợ giúp của Nhà nước về y tế, văn hóa, giáo dục, dạy nghề, việc làm, tín dụng, Chính phủ đang tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện nhiều nhiệm vụ cụ thể, thiết thực để giảm thiểu tối đa những thiệt thòi và nâng cao đời sống vật chất, tình thần cho người khuyết tật.
Trong đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) được giao nhiệm vụ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ và đề xuất việc gia nhập Hiệp ước về tạo điều kiện cho người khuyết tật nhìn, người khuyết tật không có khả năng đọc chữ in và người khuyết tật khác không có khả năng tiếp cận tác phẩm để đọc theo cách thông thường của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (Hiệp ước Marrakesh).
Bộ VHTTDL đã phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi về quyền tác giả, quyền liên quan. Ngày 26.4.2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 17/2023/NĐ-CP hướng dẫn Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan, trong đó có điều 30 quy định ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật.
Đồng thời, Bộ VHTTDL đang tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan.
