Dấu hiệu đáng mừng
Phim tài liệu về cuộc đời nghệ sĩ bắt đầu nở rộ trở lại trong thời gian gần đây. Tính cả phim đã ra rạp và đang phát hành có “Màu cỏ úa” của Trần Tiến, “Sky tour movie” của Sơn Tùng M-TP, “Cánh chim rực rỡ” của Hoàng Yến Chibi, Hồ Ngọc Hà làm phim tài liệu về tình yêu mang tên “Rồi một ngày Hà nói về tình yêu”…
Có vẻ như làm phim tài liệu đang là xu hướng để thay thế hình thức tự truyện. Tuy nhiên, phim ảnh đặt ra yêu cầu cao hơn ở chỗ phải đủ chất liệu để kể về những thăng trầm của người nghệ sĩ trong cả cuộc sống lẫn nghề nghiệp.
Trong năm 2020, “Sky tour movie” tạo tiếng vang nhờ vào sự nổi tiếng của Sơn Tùng M-TP. Phim thu 11,6 tỉ đồng sau 10 ngày công chiếu và cũng là phim tài liệu có doanh thu cao hiện nay. “Sky tour movie” là tư liệu về show diễn thành công của Sơn Tùng M-TP trong năm 2019. Ở đó, người xem vừa được nghe kể về khó khăn, thử thách, vừa được xem lại những tác phẩm đình đám anh từng diễn, một hình thức thể hiện mới lạ tại Việt Nam.
Mới đây khán giả cũng “bị thu hút” bởi tác phẩm “Màu cỏ úa” về cuộc đời nhạc sĩ Trần Tiến do nhóm làm phim của đạo diễn trẻ Lan Nguyên thực hiện. Đây là một phim tài liệu đầy dụng tâm của đạo diễn Lan Nguyên, kể về cuộc đời thăng trầm của Trần Tiến, những tháng ngày tuổi trẻ đầy sôi động cùng hành trình du ca của một người nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng lớn đến đời sống âm nhạc, nghệ thuật Việt Nam.
Nhìn chung “Sky tour movie” và “Màu cỏ úa” làm tốt ở khâu kịch bản. Phim của Sơn Tùng M-TP chọn lát cắt về những buổi biểu diễn, khó khăn gặp phải của nam ca sĩ. Trong khi “Màu cỏ úa” là cuộc đời, hành trình, sự nghiệp của một nhạc sĩ đã gắn liền với tuổi thơ của nhiều người.
Riêng phim tài liệu của Hồ Ngọc Hà nói về tình yêu, có những chuyện “lần đầu kể”... ngày 15.12 vừa qua đã ra mắt, tạo được sự chú ý vì “không trói buộc nhân vật vào chuyện kể lể lại cuộc đời mình...”.
Chính sự đa dạng này đã tạo nên những thể loại phim tài liệu đa màu sắc.
Khó tránh những tranh cãi
Với “Sky tour movie” dù ban đầu phim tạo được sức hút bởi sự nổi tiếng của Sơn Tùng M-TP, nhưng dần dà doanh thu sụt giảm bởi không có nhiều điều mới mẻ trong bộ phim. “Sky tour movie” không khác mấy so với các đoạn video dài về hậu trường, xen lẫn với các ca khúc hay chứ chưa phải là một tác phẩm đủ hấp dẫn khi mang lên màn ảnh rộng.
Trong khi đó, mới đây Hoàng Yến Chibi đã vấp phải những tranh cãi dữ dội của khán giả khi tung phim tài liệu “Cánh chim rực rỡ” kỷ niệm 10 năm hoạt đông nghệ thuật. Cô bị nhiều phản ứng vì cho là chưa đủ tầm để... tự ca về mình. Hoàng Yến Chibi cho biết: “Tôi không đặt tham vọng gì ở phim tài liệu này. Tôi làm nó đơn giản để nhìn lại một chặng đường ý nghĩa của bản thân, cũng để tri ân những ai đã biết đến và yêu thương Hoàng Yến Chibi...”.
Thậm chí, với tác phẩm của một nghệ sĩ gạo cội như Trần Tiến cũng gặp nhiều ý kiến trái chiều khác nhau. Phim chỉ 80 phút nhưng đưa ra quá nhiều thông điệp. Tuy nhiên, như đạo diễn thừa nhận, cô không tham vọng phải kể trọn vẹn chi tiết cuộc đời Trần Tiến mà chỉ là những lát cắt trong chuyến du ca cuộc đời của ông. Vì là những lát cắt, phim không phác hoạ đầy đủ sự nghiệp của một nhạc sĩ có tầm ảnh hưởng lớn đối với âm nhạc, nghệ thuật nước nhà. Chia sẻ với Lao Động, đạo diễn Lan Nguyên nói rằng: “Tôi đã từng rất tham lam, bản dựng đầu tiên dài gần 3 tiếng nhưng thời gian càng trôi qua, tôi cứ cắt bớt và cắt bớt, coi đi coi lại và cảm thấy 80 phút là quá đủ. Tôi cảm thấy xu hướng của khán giả đang có sự thay đổi, khán giả khó tính hơn, họ không còn dễ dãi, họ tìm kiếm những điều khác lạ”.
Cuộc đời nghệ sĩ luôn được công chúng quan tâm đặc biệt nhưng rõ ràng để có một bộ phim tài liệu thành công lại không phải là điều đơn giản. Phim tài liệu về nghệ sĩ là “món lạ” và để khán giả thưởng thức, khen “ngon” chưa bao giờ là dễ.
