Thành thông lệ, hàng năm cứ đến đầu tháng 5, đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai lại tổ chức lễ cúng cầu mưa của “Yang Pơtao Apuih” - một nghi lễ truyền thống của đồng bào Jrai đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Năm nay, lễ cúng không chỉ có sự tham dự của đông đảo người dân địa phương mà còn rất đông khách du lịch đến từ TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Vũng Tàu… Kỳ nghỉ lễ, du khách đến Gia Lai để khám phá không khí văn hóa Tây Nguyên, núi rừng.
Tờ mờ sáng, ông Rơ Lan Hieo - phụ tá Vua Lửa đời thứ 14 ở làng Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện cùng các già làng khác trong đoàn đã chuẩn bị cồng chiêng, rượu ghè, thịt cúng… để lên núi Chư Tao Yang. Lễ cúng được bày ra quanh những tảng đá lớn, có hình thù kỳ lạ, hạn chế số lượng khách chứng kiến.
Trong tiếng kèn, tiếng cồng chiêng ngân vang, Rơ Lan Hieo đại diện cho dân làng khấn bài cúng rì rầm, không khí trở nên linh thiêng. Bài cúng nói lên ước mong cho dân làng được mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, dòng sông chảy trên cao nguyên luôn dồi dào nước tưới.
“Mình tuổi tác đã lớn, nên bài cúng được ghi âm để lưu truyền lại cho thế hệ con cháu sau này. Lễ cúng là nét văn hóa lưu truyền của đồng bào Jrai bao đời nay, mong ước con người sống hòa hợp với thiên nhiên, đất trời”, ông Rơ Lan Hieo chia sẻ.
Ngoài lễ cúng cầu mưa, huyện Phú Thiện còn tổ chức lễ hội văn hóa, thể thao các dân tộc thiểu số năm 2022 để thu hút khách du lịch ghé thăm. Các hoạt động cồng chiêng, nhảy múa, cà kheo, ẩm thực… đậm chất Tây Nguyên trong những ngày nghỉ lễ 30.4 và 1.5.
Ông Nguyễn Ngọc Ngô - Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Thiện cho biết: “Thời tiết năm nay mát mẻ, thuận lợi cho du khách tham quan, trải nghiệm, hòa mình vào không khí lễ hội của địa phương”.
Ở Tây Nguyên, từ xưa đến nay, Vua Lửa là người có vai trò lớn trong đời sống tinh thần các tộc, đặc biệt là người Jrai. Các Vua Lửa cũng như người bình thường, lấy vợ, sinh con, mưu sinh trên nương rẫy. Ông Siu Luynh là đời vua thứ 14 trong hệ thống các Pơtao (vua) đã tồn tại ở Tây Nguyên, mất năm 1999.
Hàng năm, Vua lửa theo ý nguyện dân chúng làm lễ cúng cầu mưa. Khi mưa nhiều thì tiếp tục cúng để trời ít mưa, cây lúa ngoài đồng không bị úng. Hiện nay, dù đã công trình đại thủy nông Ayun Hạ cung cấp nguồn nước tưới dồi dào nhưng người dân địa phương vẫn tổ chức nghi lễ cầu mưa như một nét sinh hoạt văn hóa không thể thiếu.
