Mục sở thị bãi đá cổ bí ẩn ở Xín Mần

Anh Minh |

Bãi đá cổ ở xã Nấm Dẩn (Xín Mần, Hà Giang) gắn liền với đời sống văn hoá của người dân tộc Nùng ở địa phương. Những hoa văn đặc sắc tại bãi đá cho đến nay vẫn là bí ẩn đối với các nhà khảo cổ.

Bãi đá cổ của người dân tộc Nùng nằm ở ven suối Nậm Khoòng. Người bản địa thường gọi là Nà Lai, nghĩa là "ruộng nhiều chữ". 

​​Những di tích cự thạch này nằm giữa dãy núi Tây Đản phía Bắc và dãy núi đồi Nấm Dẩn phía Nam. Những khối đá có nhiều hình dạng kỳ lạ. Khối thì vuông dài như 1 chiếc phản, khối thì lại là đá đen khổng lồ nổi lên những mảng trắng.

Các hình vẽ trên đá đa dạng với nhiều hình thù như tròn, chữ nhật, vuông. Bên cạnh đó là những vạch đục khắc song song, những biểu tượng sinh thực khí hay hình bàn chân người có ngón chân khắc lõm sâu vào đá….

 
Tảng đá lớn có hoa văn tại Nấm Dẩn.

Bãi đá tại Nấm Dẩn bao gồm nhiều tảng đá lớn nhỏ hợp thành. Nhiều tảng đá có các hoạ tiết theo các dạng giống nhau với các hình chạm khắc như ruộng bậc thang, hoa văn trôn ốc, hoặc các hình kỷ hà giống hình vuông có bờ lồi.

Đáng chú ý nhất là những hoa văn xương cá toả đều từ sống lưng ra hai bên. Tất cả đều có đường nét rõ ràng, bố cục tách biệt giống chữ nhiều hơn là hình với số lượng chiếm phần lớn các họa tiết.

Có giả thiết cho rằng, những vết chạm trên đá là bản đồ, sa hình trận chiến của nền văn hóa cổ.

Trong quần thể những phiến đá cổ ở Nấm Dẩn, phiến đá hình mai rùa có niên đại lâu đời và nhiều giá trị nhất. Phiến đá trông như một cuốn sách cổ. Trên phiến đá là cả một hệ thống mật mã bí ẩn mà người xưa để lại. Những hoa văn, hình vẽ được cho là mô phỏng mặt trời, hình ruộng bậc thang.

Đối với người Nùng, các bãi đá được xem như nơi chứa đựng nét văn hoá lâu đời. Với tín ngưỡng gắn với thiên nhiên, bãi đá đối với người Nùng rất thiêng liêng, được tôn thờ. Sự bí ẩn của những phiến đá cổ là địa điểm thích hợp để đồng bào dân tộc Nùng tổ chức các lễ hội truyền thống hàng năm.

 
Trên các phiến đá là những hoạ tiết bí ẩn.

Theo các nhà khảo cổ học, bãi cự thạch Nấm Dẩn là loại hình di tích khảo cổ có niên đại khoảng 2.000 năm. Đây có thể là di tích mộ thủ lĩnh cộng đồng hoặc khu đất thiêng thờ cúng các vị thần linh bản địa. Ngoài ra, dấu vết phong hoá trên bề mặt các khối đá được sáng tạo cách đây 1000 năm. Đến nay vẫn chưa thể giải mã và tìm ra chủ nhân các hình vẽ.

Liên quan đến bãi đá cổ, PGS.TS Trình Năng Chung (Viện khảo cổ học Việt Nam) cho biết, các họa tiết trên bãi đá cổ ở Nấm Dẩn phải được đục bằng dụng cụ kim loại. Các hình khắc phải được phác họa từ trước, nhất là hình tròn.

Ngoài ra, nghệ thuật đục khắc đá ở Xín Mần nằm trong mắt xích truyền thống cổ xưa. Tuy nhiên khó có thể xác định được chính xác niên đại.

Năm 2008, bãi đá cổ Nấm Dẩn được Bộ Văn Hoá, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích cấp Quốc gia. Hiện các bãi đá với hình khắc tương tự cũng được tìm thấy ở Sapa.

Anh Minh
TIN LIÊN QUAN

Tận mắt chiêm ngưỡng bãi đá cổ "triệu năm tuổi" ở Tây Nguyên

THANH TUẤN |

Những ngày qua, nhiều người dân đổ về làng Vân, thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai, để được tận mắt thấy bãi đá cổ ở đây.

Hà Nội: Sau xử phạt bãi đá sông Hồng đóng cửa im lìm, bãi giữa thưa thớt

Ngọc Lê - Phạm Đông |

Sau khi Ban quản lý bãi đá sông Hồng bị xử phạt vì để hàng trăm người tập trung bất chấp vi phạm quy định phòng chống dịch COVID-19 vào cuối tuần trước, thì cuối tuần này nơi đây đã đóng cửa im lìm. Còn khu vực bãi giữa sông Hồng vẫn còn một vài người dân tới đây để tắm mát mặc dù lực lượng chức năng liên tục nhắc nhở.

Ninh Thuận đề nghị nghiên cứu những bí ẩn về bãi đá cổ Karang

Nhiệt Băng |

Bãi đá cổ Karang vừa phát lộ ở huyện Ninh Phước (Ninh Thuận) hiện là một bí ẩn, cần được các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học xác định quá trình hình thành, thành phần cấu tạo và niên đại của các khối đá.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có nhiều giải pháp hỗ trợ người lao động mất việc

PHƯƠNG NGÂN - CHÂN PHÚC |

TPHCM - Tại LĐLĐ quận Bình Thạnh, sáng ngày 17.1, ông Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đến thăm, động viên và trao quà Tết cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc trên địa bàn. Đồng thời, ông Trần Thanh Hải cũng đã thông tin một số giải pháp nhằm hỗ trợ người lao động bị mất việc, giảm việc.

Rung lắc thượng tầng tại Eximbank: Thập kỷ rối ren chưa kết thúc

Đức Mạnh |

Cơ cấu thượng tầng tại Ngân hàng Eximbank đã có nhiều biến động mạnh. Cổ đông ngoại gắn bó 16 năm đã chuyển nhà, thế chân bởi nhân tố bí ẩn liên quan đến Tập đoàn Bamboo Capital.

Cha đẻ của mèo AI mà cư dân mạng nhầm tưởng ở Ninh Thuận lên tiếng

Hữu Long |

Nguyễn Lê Thái Nguyên vẽ mèo Tết bằng công nghệ AI rồi chia sẻ lên trang cá nhân. Những hình ảnh tuyệt đẹp về mèo nhận được vô số lời khen từ nhiều người bạn. Có không ít người đến nay vẫn nhầm lẫn đây là mèo Tết có nguồn gốc từ Ninh Thuận.

Cận Tết, showroom xe ôtô cũ chấp nhận bán hòa, cắt lỗ để thu hồi vốn

LÂM ANH |

Cuối năm thường là mùa thu hoạch của thị trường xe ôtô cũ nhưng năm nay điều này đã không đến bởi việc ngân hàng siết cho vay, lãi suất cao đã khiến lượng khách hàng giảm đi đáng kể. Những ngày cuối cùng trước khi nghỉ Tết, chủ showroom chấp nhận bán hòa vốn hay thậm chí, bán cắt lỗ để thu hồi vốn trước Tết.

Xu hướng công khai tiền lương ở Mỹ: Ai sẽ được hưởng lợi?

Thanh Hà |

Luật thanh toán minh bạch ở Mỹ góp phần giảm chênh lệch tiền lương.

Tận mắt chiêm ngưỡng bãi đá cổ "triệu năm tuổi" ở Tây Nguyên

THANH TUẤN |

Những ngày qua, nhiều người dân đổ về làng Vân, thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai, để được tận mắt thấy bãi đá cổ ở đây.

Hà Nội: Sau xử phạt bãi đá sông Hồng đóng cửa im lìm, bãi giữa thưa thớt

Ngọc Lê - Phạm Đông |

Sau khi Ban quản lý bãi đá sông Hồng bị xử phạt vì để hàng trăm người tập trung bất chấp vi phạm quy định phòng chống dịch COVID-19 vào cuối tuần trước, thì cuối tuần này nơi đây đã đóng cửa im lìm. Còn khu vực bãi giữa sông Hồng vẫn còn một vài người dân tới đây để tắm mát mặc dù lực lượng chức năng liên tục nhắc nhở.

Ninh Thuận đề nghị nghiên cứu những bí ẩn về bãi đá cổ Karang

Nhiệt Băng |

Bãi đá cổ Karang vừa phát lộ ở huyện Ninh Phước (Ninh Thuận) hiện là một bí ẩn, cần được các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học xác định quá trình hình thành, thành phần cấu tạo và niên đại của các khối đá.