Nhức nhối chuyện livestream phản cảm
Hôm 20.3, đại diện gia đình nghệ sĩ Hồng Nga nói bà bị áp lực, cuộc sống xáo trộn khi streamer tới nhà riêng quay, chụp hình. Con nuôi Hồng Nga - ca sĩ Vỹ Khang - cho biết, sự việc xảy ra sau khi một người quen cũ của Hồng Nga đến thăm và đăng lên trang cá nhân của người này hình ảnh, cuộc sống, địa chỉ nhà nghệ sĩ.
Khi bị từ chối gặp, các streamer không chịu về, tụ tập ở những quán nước trước cửa nhà dò hỏi tin tức từ hàng xóm. Do lo sợ gây chú ý, nghệ sĩ Hồng Nga không dám nói lớn tiếng hay rời khỏi phòng ngủ.
Theo gia đình, hơn 1 năm qua, nghệ sĩ Hồng Nga mắc bệnh già, nhức khớp, sa sút trí nhớ, nhiều lúc không kiểm soát được lời nói. Do vậy, người nhà không muốn bà tiếp xúc với các streamer, tránh dẫn đến các thông tin sai lệch.
Trước đó, vào ngày 9.3, gia đình đưa nghệ sĩ Vũ Linh về nơi an nghỉ ở nghĩa trang Hoa Viên Bình Dương. Bên cạnh dòng người xếp hàng trật tự khi viếng, nhiều người nháo nhào, cố chen lên để chụp ảnh, quay phim khiến gia đình kiệt sức lên tiếng yêu cầu họ giữ trật tự và tôn trọng người đã khuất.
Điều đáng lên án là việc nghệ sĩ Thanh Điền cho biết mộ của vợ ông - Thanh Kim Huệ, nằm cạnh nơi an táng Vũ Linh - bị đám đông giẫm đạp, các chậu cảnh xung quanh vỡ nát. Cụ thể, các streamer vì muốn quay được cảnh hạ huyệt của cố nghệ sĩ Vũ Linh đã đứng trên phần mộ bên cạnh gây tình trạng hư hỏng nặng.
Nghệ sĩ Thanh Điền nói: “Như các bạn đã thấy, đây là hình ảnh mộ vợ tôi sau đám tang NSƯT Vũ Linh. Khán giả nói ngôi mộ của cô Thanh Kim Huệ bị giẫm đạp nhiều nhất. Tôi cảm thấy rất xót xa và đau lòng khi nhìn thấy mộ phần của Thanh Kim Huệ trở nên xơ xác”.
Sau đó, phía gia đình nghệ sĩ Vũ Linh đã phải lên tiếng xin lỗi gia đình cố nghệ sĩ Thanh Kim Huệ và mong được tu sửa lại phần mộ đã hỏng.
Trong 4 ngày tang lễ nghệ sĩ Vũ Linh (6-9.3), vỉa hè đối diện nhà nghệ sĩ, hàng chục người cầm tay quay chống rung, hướng thẳng điện thoại vào tang lễ, liên tục livestream, bình luận. Thậm chí, họ không ngừng la hét, chửi bới để giành lấy vị trí đẹp livestream.
Đây không phải là lần đầu xảy ra sự việc như thế này. Còn nhớ, đám tang nghệ Chí Tài, Anh Vũ cũng bị nhiều người đến quay phim, chụp hình đưa lên mạng gây nhốn nháo, mất trật tự.
Nguyên nhân: Có sự xuống cấp về văn hóa
Nhiều người livestream rồi sản xuất nội dung nhằm mục đích trục lợi, câu view. Trên YouTube, dễ thấy những tít tựa giật gân sau đám tang nghệ sĩ Vũ Linh: “Nghệ sĩ Tài Linh ngã quỵ trước linh cữu của Vũ Linh vì lời hứa dang dở”, “Nóng: Hoài Linh thay mặt công bố di chúc của nghệ sĩ Vũ Linh tại tang lễ”, “Vũ Linh trước khi mất đã viết di chúc để hết tài sản cho Bình Tinh”...
Những thông tin câu view kiểu này khiến nhiều khán giả hoang mang về tính xác thực và ảnh hưởng nghiêm trọng đến gia đình cố nghệ sĩ, đến độ sau đó, người nhà phải tổ chức buổi gặp gỡ báo chí để đính chính.
Chia sẻ với phóng viên, Tiến sĩ văn hóa Tùng Hiếu - giảng viên Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM - cho biết, nguyên nhân có sự xuống cấp về văn hóa này một phần do sự lên ngôi của các nền tảng mạng xã hội khiến nhiều người thu lợi nhờ nội dung về người nổi tiếng (tức việc sản xuất video sẽ được các nền tảng trả tiền bằng lượt xem, lượt xem càng cao thì càng có nhiều tiền). Điều này khiến một số người sản xuất nội dung câu view bất chấp, livestream phản cảm để trục lợi.
Tiến sĩ Hiếu nói: “Khi công nghệ phát triển, nhiều người đam mê đưa thông tin hời hợt, gây sốc, tạo hiếu kỳ để đáp ứng nhu cầu của một bộ phận công chúng. Với xã hội hiện tại, người ta giờ kiếm tiền bằng lượt like, share, follow, hiện tượng sai lệch, phản cảm này càng trở nên nguy hiểm. Đó là lý do tại sao chúng ta thấy người dùng mạng xã hội tìm mọi cách thức, lợi dụng mọi sự kiện để thu hút quan tâm của công chúng. Điều này không chỉ gây hại cho nạn nhân, người nhà của nạn nhân mà còn đầu độc suy nghĩ của công chúng, nhất là người trẻ”.
Tiến sĩ Hiếu cho rằng, cần có những hình thức xử phạt nghiêm, mang tính làm gương để tạo ra bài học cho xã hội. Hơn nữa, người dùng mạng xã hội cũng cần tỉnh táo trước những thông tin độc hại, nên tìm những nguồn chính thống từ báo chí, truyền hình... để đọc, tìm hiểu chứ không thể dựa vào những nhà sản tạo nội dung thiếu kiểm chứng.
Luật sư Hoàng Minh, Văn phòng luật L&P, TPHCM cho biết, pháp luật đã quy định rõ về việc đưa tin sai sự thật, câu view phản cảm, trong đó: “Quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng; Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm; Buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn.
Ngoài ra, hành vi đưa thông tin sai sự thật lên mạng xã hội gây ảnh hưởng đến uy tín cá nhân, tổ chức khác còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vu khống theo Điều 156 hoặc Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017”.
